Ekwiwalent za urlop 2015 – jak liczyć – przykłady
UWAGA – zasady naliczania ekwiwalentu z urlop wypoczynkowy w 2018 roku w tym artykule: Ekwiwalent za urlop 2018
A tu ekwiwalent za urlop 2020i ekwiwalent za urlop 2021
Nawiązując do poprzedniego artykułu przypomnieć należy, iż ekwiwalent za niewykorzystany urlop jest składnikiem wynagrodzenia, które podlega kodeksowej ochronie. Nie ma zatem możliwości, aby w sytuacji, kiedy ekwiwalent za urlop należał się pracownikowi, pracodawca odmawiał jego wypłaty. Wyjątkami są jedynie sytuacje, o których możesz poczytać w naszym poprzednim artykule. Co do zasady jednak ekwiwalent za niewykorzystany urlop obowiązkowo podlega wypłacie, po spełnieniu określonych warunków. Jakich?
Po pierwsze: Ekwiwalent za urlop co do zasady należy się JEDYNIE w przypadku rozwiązania stosunku pracy (np. po upływie okresu wypowiedzenia umowy o pracę czy rozwiązania się umowy w dniu określonym w porozumieniu stron). Po drugie – ekwiwalent za urlop należy się TYLKO z tytułu zaległego urlopu wypoczynkowego, pracownik nie ma absolutnie żadnego roszczenia o wypłatę ekwiwalentu z tytułu urlopu szkoleniowego, okolicznościowego, opiekuńczego itp. Trzeba to wyraźnie podkreślić, nie wszyscy bowiem mają świadomość, iż ekwiwalent jest niejako substytutem tego, do czego pracownik miał niezbywalne prawo wykorzystania w naturze, a więc do urlopu wypoczynkowego.
Komu przysługuje ekwiwalent za urlop
Ekwiwalent za urlop przysługuje osobom, którym kończy się stosunek pracy. Prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego jest uprawnieniem pracowniczym, a ekwiwalent za niewykorzystany urlop ma na celu niejako rekompensatę tych dni urlopu, z których pracownik przed rozwiązaniem się umowy nie mógł skorzystać. Nie ma mowy o czymś takim, jak ekwiwalent za urlop zleceniobiorcy, jemu bowiem w ogóle nie przysługuje pracowniczy urlop wypoczynkowy.
Konkludując i przechodząc do przykładów – ekwiwalent za urlop pracodawca może wypłacić JEDYNIE w razie zakończenia stosunku pracy, jest to świadczenie pracownicze i podlega ochronie w taki sam sposób, jak wynagrodzenie pracownika. Z kolei sposób wyliczenia wysokości ekwiwalentu za urlop określa rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Ekwiwalent za urlop – przykład wyliczenia
Wyliczenie składnika wynagrodzenia, jakim jest ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, nie jest wbrew pozorom sprawą prostą, przy czym nie chodzi tu o przepisy (te są bowiem w tym zakresie dość precyzyjne), ale o ich zastosowanie w praktyce. Licząc „ręcznie” ten składnik wynagrodzenia należy pamiętać o kilku zasadach. Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy liczy cię podobnie jak wynagrodzenie za czas urlopu, z pewna jednak różnicą.
Wskaźnik ekwiwalentu za urlop
Przy liczeniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy zastosowanie znajduje tzw. wskaźnik ekwiwalentowy. Jest to – najprościej rzecz ujmując – nic innego, jak średnia ilość dni roboczych w danym roku, z uwzględnieniem świąt przypadających na dni robocze i sobotę. Wskaźnik ten ustala się każdorazowo na dany rok kalendarzowy. I tak wskaźnik ekwiwalentowy na rok 2015 wynosi:
365 dni w roku – (52 niedziele + 9 dni świątecznych + 52 dni wolne(np. soboty)) : 12 = 21
Należy wyraźnie zaznaczyć, iż współczynnik ekwiwalentowy uzależniony jest wprost proporcjonalnie od wymiaru etatu zatrudnienia pracownika. Jeśli zatem pracownik pracuje na pół etatu, jego współczynnik wyniesie 10,5, a z kolei na ¼ etatu współczynnik ekwiwalentowi wyniesie 5,25.
Na potrzeby naszych obliczeń współczynnik ekwiwalentowy 2015 wynosi zatem 21 dla pełnego etatu, taki bowiem obowiązuje w 2015 roku.
Skoro ustaliliśmy już, komu się należy ekwiwalent za urlop i jaki jest współczynnik ekwiwalentowi za 2015 rok, przejdźmy do przykładów. Zaczniemy od najprostszych, przy czym wraz ze stopniem trudności „dorzucimy” pewne istotne informacje.
Przykład wyliczenia ekwiwalentu za urlop – Z KOMENTARZEM
Pracownik został zatrudniony w dniu 1 października 2014 roku na podstawie umowy o pracę na czas określony (bez znaczenia dla ekwiwalentu jest rodzaj umowy) z pensją 2000 zł brutto. Pracuje na pełnym etacie (bez znaczenia dla ekwiwalentu, w jakim systemie czasu pracy). W dniu 6 maja 2015 roku pracownik złożył wypowiedzenie, skutkiem czego umowa o pracę rozwiązała się w dniu 23 maja 2015 roku. Na dzień rozwiązania się umowy o pracę pracownik miał 6 dni zaległego urlopu wypoczynkowego. Jaki będzie zatem ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, wypłacony pracownikowi?
Mając na względzie fakt, iż licząc ekwiwalent za urlop wypoczynkowy pomija się w obliczeniach te same składniki, co przy wynagrodzeniu za urlop wypoczynkowy, pamiętać należy, iż licząc ekwiwalent za urlop wypoczynkowy (stosownie do par. 6 powołanego powyżej rozporządzenia) pomija się składniki jednorazowe lub nieperiodyczne, wynagrodzenia przestojowe, nagrody jubileuszowe, wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy i ekwiwalenty za urlop, wynagrodzenia chorobowe i zasiłki, odprawy emerytalne i rentowe czy odszkodowania. W omawianym przypadku żaden z tych składników nie został wypłacony, analizujmy zatem dalej.
Pracownik otrzymuje jedynie wynagrodzenie w stałej wysokości miesięcznej. Nie otrzymuje premii, prowizji, dodatków itp. W jego przypadku zatem swoje obliczenia możemy oprzeć na treści par. 7 powołanego rozporządzenia. Stosownie do tego przepisu, jeśli ma on tylko stałe składniki wynagrodzenia, licząc ekwiwalent za urlop wypoczynkowy pracownika, do którego nabył on prawo w maju 2015 roku, uwzględniamy wynagrodzenie z maja 2015. Zatem:
Wyliczenia:
- 2000 zł (pensja stała z miesiąca nabycia ekwiwalentu) : 21 (współczynnik) = 95,24 zł
- 95,24 zł : 8 (dzień urlopu = zawsze 8 godzin, niezależnie od etatu) = 11,90 zł
- 11,90 zł * 6 (dni zaległego urlopu) * 8 (godzin jeden dzień urlopu) = 571,20 zł
Pracownik otrzyma zatem kwotę 571,20 zł brutto jako ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Podobny sposób obliczania dotyczy każdej kwoty, pod warunkiem, że pracownik pracuje na pełnym etacie .
Jak obliczyć ekwiwalent jak pracownik ma premię czy prowizję
W przypadku zmiennych składników wynagrodzenia, a do takich co do zasady należy premia czy prowizja, sposób liczenia ekwiwalentu ulega nieznacznej modyfikacji. Po pierwsze ustalenie jednej godziny urlopowej na potrzeby ekwiwalentu odbywa się osobno ze składników stałych i zmiennych.
Przykład – jak wyliczyć ekwiwalent jak pracownik ma premię
Pracownik został zatrudniony w dniu 1 czerwca 2014 roku z pensją zasadniczą 3000 miesięcznie. Niezależnie od wynagrodzenia zasadniczego pracownikowi przysługiwała premia regulaminowa, której wysokość zmieniała się, w zależności od miesiąca. I tak np. w styczniu 2015 roku pracownik zarobił 3000 zł zasadniczej i 350 premii, w lutym 2015 roku 3000 zasadniczej i 280 zł premii, w marcu 2015 roku 3000 zasadniczej i 470 premii. W kwietniu pracownik został zwolniony dyscyplinarnie, przy czym miał zaległych 11 dni urlopu wypoczynkowego.
Aby ustalić ekwiwalent za urlop tego pracownika należy najpierw ustalić wartość godziny ekwiwalentowej. Stosownie do par. 7 i 8 powołanego powyżej rozporządzenia, składniki stałe „bierzemy” z miesiąca nabycia prawa do ekwiwalentu, z kolei składniki zmienne z trzech miesięcy poprzedzających. Celem wyliczenia wartości ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, ustalmy najpierw wartość tej godziny
Składniki stałe:
3000 zł : 21 = 142,86 zł; 142,86 / 8 = 17,86 zł
Składniki zmienne:
(350 zł + 280 zł + 470 zł) : 3 = 366,67
366,67 : 21 = 17,46 zł
17,46 zł : 8 = 2,18 zł
Jedna godzina zatem – 17,86 zł + 2,18 zł = 20,04 zł
Ekwiwalent wynosi zatem 20,04 (godzina urlopu) * 8 (godzin za jeden dzień urlopu) * 11 (dni zaległego urlopu) = 1763,52 zł.
Data wypłaty a ekwiwalent za urlop
W przypadku wynagrodzenia urlopowego i ekwiwalentu za urlop niezmiernie ważne znaczenie ma data wypłaty. Wynika to wprost z przepisu, który mówi, iż (…) łącznej wysokości WYPŁACONEJ pracownikowi w okresie 3 miesięcy (…). Słowo klucz – wypłaconej. Dlaczego to takie ważne? Popatrzmy na kolejny przykład.
Przykład
Pracownik jest zatrudniony na pełnym etacie, z pensją stałą 2500 zł i premią miesięczną. W styczniu premia wyniosła 200 zł, w lutym 180 zł, w marcu 320 zł, a z kolei w kwietniu 300 zł. Pensja w zakładzie pracy wypłacana jest 10 dnia następnego miesiąca po przepracowanym, czyli np. pensja za styczeń w dniu 10 lutego itp. W maju pracownik został zwolniony, ma 13 dni zaległego urlopu.
Jak wyliczyć ekwiwalent za urlop?
Przede wszystkim zwrócić należy uwagę na termin WYPŁACONYCH, jaki pojawia się w treści par. 7 ustawy urlopowej. Co to oznacza? Otóż tzw. miesięczne przesunięcie. Licząc ekwiwalent za urlop pracownika w maju, bierzemy pod uwagę pensję zasadniczą z maja, ale już zmienne składniki z trzech miesięcy poprzedzających
WYPŁACONYCH, a wypłacone zostały w ciągu tych trzech miesięcy (luty marzec kwiecień) składniki (styczeń luty maj). Należy bowiem pamiętać, iż pensja jest wypacana w następnym miesiącu, a do obliczeń nie bierzemy pod uwagę tego, co się należy, ale to, co zostało wypłacone. A w ciągu miesięcy poprzedzających (luty marzec kwiecień) wypłacone zostały premie za styczeń luty maj – i to właśnie je uwzględniamy w obliczeniach.
Jak wyliczyć ekwiwalent za urlop:
Godzina urlopowa ze stałych składników:
- 2500 : 21 : 8 = 14,88
- (200+180+320)/3 : 21 : 8 = 1,38
- 14,88 + 1,38 = 16,26
- 16,26 * 13 * 8 = 1691,04 zł
Tak wygląda sposób liczenia składnika wynagrodzenia, jakim jest ekwiwalent za niewykorzystany urlop.
