Czy zdajesz sobie sprawę, że możesz złożyć wypowiedzenie umowy o pracę z miesięcznym okresem wypowiedzenia, a musieć pracować potem jeszcze nawet 4 miesiące? Jeśli nie wiesz, jak liczyć okres wypowiedzenia, nie wiesz, w którym momencie je złożyć, aby było to dla Ciebie najkorzystniejsze, to może się okazać, że chcesz odejść szybko, ale niestety nie odejdziesz.
A Ty masz już nagraną nową pracę i chcesz odejść. A tu się nie da. A wszystko przez to, że nie wiesz, od kiedy liczy się okres wypowiedzenia, jaka jest realna długość okresu wypowiedzenia, kiedy złożyć wypowiedzenie.
Jak oblicza się okres wypowiedzenia?
A może pracujesz na zleceniu i tu już kompletnie nie wiesz, jak się z umowy wyplątać jak najszybciej? Zajmijmy się więc tym tematem od strony praktycznej. Zostań z nami do końca, poświęć te parę minut i wszystko będziesz wiedzieć – jakich pułapek unikać, kiedy wręczyć wypowiedzenie i jakie są zasady liczenia okresu wypowiedzenia.
Zaczniemy od wypowiedzenia umowy o pracę, a potem omówimy praktycznie wypowiedzenie umowy zlecenia. Tu do rozważenia dwa przypadki – umowa na okres próbny oraz umowa na czas określony, w tym zastępstwa i na czas nieokreślony. Wypowiedzenie umowy na okres próbny tym się różni od wypowiedzenia pozostałych typów umów, że nie zależy od stażu pracownika w tym zakładzie, a od okresu, na jaki została zawarta umowa na okres próbny.
Najpierw krótko, ile wynosi w ogóle okres wypowiedzenia. Dla umowy na okres próbny wynosi on zgodnie z art. 34 Kodeksu pracy:
1) 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
2) 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
3) 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
No więc – jeśli zatrudniasz się na okresie próbnym np. 3 miesiące, to okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. I tu pierwsza ważna rzecz. Okresy wypowiedzenia liczone w tygodniach upływają zawsze w soboty. To nie jest tak, że dziś np. środa, wręczasz pracodawcy wypowiedzenie umowy na okres próbny i liczysz dokładnie 2 tygodnie i koniec umowy.
Sprawdź także: Jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę?
Jak się liczą 2 tygodnie wypowiedzenia?
Liczysz te 2 tygodnie plus do najbliższej soboty. A więc – jeśli np. obowiązuje Cię dwutygodniowy okres wypowiedzenia, bo umowa jest umową na okres próbny 3 miesięcy, a wypowiadasz ją w poniedziałek, to musisz pracować jeszcze prawie 3 tygodnie.
A co, jeśli masz już nagraną nową pracę i chcesz odejść szybciej? Pozostaje wniosek do pracodawcy o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i jeśli ten się zgodzi, umowa może rozwiązać się wcześniej. Mówiliśmy o tym szczegółowo tutaj: Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.
Pamiętaj – jeśli obowiązuje Cię tygodniowy czy dwutygodniowy okres wypowiedzenia, liczysz ten tydzień czy 2 tygodnie plus do najbliższej soboty.
Jeśli wypowiesz umowę np. w poniedziałek 6 października, to rozwiąże się ona w sobotę 25 października, a nie w niedzielę 19 października, dokładnie po 2 tygodniach od wręczenia pracodawcy wypowiedzenia.
Przepis art. 30 §2(1) kodeksu pracy wskazuje wprost: Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.
Dobrze. A co, jeśli umowa na okres próbny jest zawarta na czas do 2 tygodni? To wówczas okres wypowiedzenia to 3 dni robocze. Przy czym – uwaga – na potrzeby liczenia tych 3 dni roboczych sobota jest traktowana również jako dzień roboczy.
Czyli jeśli składasz wypowiedzenie w piątek, to sobota już jest liczona do tych 3 dni, nawet jeśli w soboty nie pracujesz, bo masz wolne grafikowo.
Z umową na okres próbny sprawa jest prosta. Okres wypowiedzenia to maksymalnie 2 tygodnie. Inaczej będzie z okresem wypowiedzenia umowy na czas określony, w tym zastępstwa, czy na czas nieokreślony.
Tutaj długość okresów wypowiedzenia reguluje przepis art. 36 §1 kodeksu pracy. Przytoczmy go w całości, bo treść ma bardzo duże praktyczne znaczenie – zaraz zobaczysz, dlaczego.
Art. 36. § 1. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Jak widzisz, tutaj długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony czy nieokreślony zależy od Twojego stażu u pracodawcy.
I uwaga – do tego stażu zgodnie z art. 36 §1(1) kodeksu pracy wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia u tego pracodawcy i nie mają kompletnie znaczenia ewentualne przerwy w zatrudnieniu. Nie wlicza się do tego stażu okresu urlopu bezpłatnego – chyba, że został udzielony w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy, nie na wniosek pracownika, ale na drodze porozumienia między pracodawcami.
Dlaczego to ma znaczenie praktyczne? Wyobraź sobie – pracowałaś czy pracowałeś w firmie X przez 5 lat jakiś czas temu. Potem zmieniasz pracę, ale obecnie znów wracasz do firmy X. Umowa zostaje zawarta na czas nieokreślony. Jednakże po tygodni stwierdzasz, że to nie dla Ciebie, masz już upatrzoną nową pracę na lepszych warunkach. Składasz wypowiedzenie umowy o pracę ciesząc się, że te 2 tygodnie szybko zlecą.
I co? No cóż, okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. Nie ma znaczenia, że w firmie X pracujesz dopiero od tygodnia. Do stażu, od którego zależy okres wypowiedzenia należy wliczyć poprzednie okresy zatrudnienia u tego pracodawcy. A więc skoro masz już u niego łączny staż ponad 5 lat, to obowiązuje Cię trzymiesięczny okres wypowiedzenia.
A nowa praca czeka. Pozostaje próba rozwiązania umowy za porozumieniem stron, ale jeśli pracodawca się nie zgodzi, to pracujesz te 3 miesiące. A nawet prawie 4 – dlaczego?
Zwróć uwagę, co mówi przepis – okresy wypowiedzenia liczone w miesiącach kończą się w ostatnim dniu miesiąca. Czyli wracając do naszego przykładu – podejmujesz pracę w firmie X z dniem np. 1 sierpnia. 7 sierpnia stwierdzasz, że jednak odchodzisz i chcesz złożyć wypowiedzenie, bo masz nagraną nową pracę na znacznie lepszych warunkach.
No i 7 sierpnia wręczasz pracodawcy wypowiedzenie. Liczymy 3 miesiące – mamy 7 listopada i jeszcze do końca listopada, bo okres wypowiedzenia liczony w miesiącach kończy się ostatniego dnia miesiąca.
Teraz już widzisz, że nie tylko sama długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony czy czas nieokreślony ma znaczenie – znaczenie ma również moment jego wręczenia.
Jak sprawdzić ile mam okresu wypowiedzenia?
Przy okazji kolejna praktyczna i bardzo ważna rzecz. Wyobraź sobie, że jesteś na urlopie albo na zwolnieniu lekarskim i chcesz wysłać pracodawcy wypowiedzenie poleconym. No więc piszesz wypowiedzenie i datujesz je na 28 sierpnia i wysyłasz pracodawcy poleconym.
Pracodawca odebrał przesyłkę 3 września. Od kiedy biegnie okres wypowiedzenia? Od 28 sierpnia? Nie. Twoje wypowiedzenie zostało pracodawcy doręczone w dniu 3 września, a więc jeśli obowiązuje Cię trzymiesięczny okres wypowiedzenia, to umowa rozwiąże się 31 grudnia. Prawie za 4 miesiące.
Tego akurat nie reguluje Kodeks pracy, a Kodeks cywilny – oświadczenie woli (a tym jest wypowiedzenie umowy o pracę), zgodnie z art. 61 Kodeksu Cywilnego, uważa się za złożone z chwilą, gdy doszło do adresata w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią. Czyli nie liczy się data sporządzenia, a data doręczenia.
OK, następna rzecz, na którą mało kto zwraca uwagę. Wiesz już, że okres wypowiedzenia umowy na czas określony czy nieokreślony zależy od stażu u danego pracodawcy. Tu jest kolejne niebezpieczeństwo i ważna rzecz, na którą trzeba zwrócić uwagę ustalając, kiedy złożyć wypowiedzenie.
Załóżmy, że podejmujesz pracę od 1 marca. Umowa na czas określony 1 roku. Wypowiadasz ją 24 sierpnia. Czyli dokładnie po 5 miesiącach i 24 dniach. Teoretycznie umowa nie trwa jeszcze co najmniej 6 miesięcy, a więc obowiązuje Cię jeszcze dwutygodniowy okres wypowiedzenia.
No więc wypowiadasz umowę, liczysz te dwa tygodnie i do najbliższej soboty. I nic. Umowa nie rozwiązała się. Dlaczego? Bo już obowiązuje Cię miesięczny okres wypowiedzenia.
Zasady liczenia okresu wypowiedzenia są takie, że do stażu, od którego zależy okres wypowiedzenia wlicza się sam okres wypowiedzenia. Innymi słowy – jeśli w trakcie okresu wypowiedzenia pracownik osiągnie staż pracy, który uprawnia go do dłuższego okresu wypowiedzenia, to umowa o pracę zostanie rozwiązana z upływem tego dłuższego okresu.
Od kiedy się liczy okres wypowiedzenia umowy o pracę?
Taka sytuacja ma miejsce na granicy – czyli jak np. składasz wypowiedzenie mając blisko 6 miesięcy staż pracy czy blisko 3 lata stażu pracy. Mając staż pracy u danego pracodawcy co najmniej 3 lata obowiązuje Cię już trzymiesięczny okres wypowiedzenia.
To nie wynika wprost z przepisów, ale ustalając długość okresu wypowiedzenia należy mieć na względzie całość okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy, w tym również okres wypowiedzenia. Jeżeli w okresie wypowiedzenia pracownik osiągnąłby staż pracy uprawniający go do dłuższego okresu wypowiedzenia, umowa o pracę ulega rozwiązaniu z upływem dłuższego okresu. Tak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 stycznia 2003 roku, sygn. akt III PZP 20/02.
Krócej mówiąc – jeśli ustalasz swój staż u danego pracodawcy żeby ustalić, jak jest okres wypowiedzenia Twojej umowy o pracę, musisz brać pod uwagę to, że ten staż jest liczony od dnia zawarcia umowy o pracę do daty jej rozwiązania z upływem okresu wypowiedzenia, a nie do dnia wręczenia pracodawcy wypowiedzenia.
Dla formalności jeszcze – okres wypowiedzenia może zostać przedłużony w umowie o pracę. Zgodnie z art. 36 §5 kodeksu pracy jeżeli pracownik jest zatrudniony na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie, strony mogą ustalić w umowie o pracę, że okres wypowiedzenia dwutygodniowy może zostać wydłużony do miesiąca, a miesięczny do 3 miesięcy.
Okres wypowiedzenia można również skrócić. Skrócenie może odbyć się na dwa sposoby – jeśli pracodawca wręcza Ci wypowiedzenie z przyczyny leżącej po stronie zakładu pracy, może jednostronnie skrócić okres wypowiedzenia z 3 miesięcy do miesiąca. Za pozostałe 2 miesiące przysługuje Ci oczywiście odszkodowanie.
Druga możliwość – wypowiadasz umowę o pracę albo pracodawca Tobie. Swój bieg rozpoczyna okres wypowiedzenia. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zawrzeć porozumienie o jego skróceniu. Masz nagraną nową pracę i umawiasz się z pracodawcą, że skracacie okres wypowiedzenia. Tyle, że w tym wypadku odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia Ci nie przysługuje.
Wypowiedzenie umowy zlecenia i okres wypowiedzenia umowy zlecenia
I teraz jeszcze trochę praktycznych uwag – wypowiedzenie umowy zlecenia. W przeciwieństwie do umowy o pracę, umowa zlecenia regulowana jest przez Kodeks cywilny, a nie Kodeks pracy. To oznacza, że zasady jej wypowiedzenia są bardziej elastyczne – ale też mniej oczywiste.
Mówiliśmy niedawno w naszym innym artykule o różnicach między umową zlecenia a umową o pracę – link tutaj: Czym się różni umowa zlecenia od umowy o pracę. Zapoznaj się w wolnej chwili. Zgodnie z art. 746 Kodeksu cywilnego, każda ze stron może wypowiedzieć umowę zlecenia w każdym czasie, niezależnie od tego, na jaki okres umowa została zawarta. Można więc zrezygnować ze zlecenia praktycznie „z dnia na dzień” – chyba że umowa stanowi inaczej.
Czy można zatem ustalić okres wypowiedzenia w umowie zlecenia, skoro przepisy w ogóle nie wskazują, jaki jest okres wypowiedzenia umowy zlecenia? Tak – i to właśnie jest najważniejsze. Strony mogą w umowie zastrzec np. 7-dniowy lub 14-dniowy okres wypowiedzenia albo inny. Jeśli taki zapis się znajdzie, trzeba go przestrzegać. Jeśli go nie ma – wypowiedzenie ma skutek natychmiastowy.
Aha – oczywiście jeśli umowa zlecenia przewiduje np. okres wypowiedzenia 2 tygodnie, to tu już nie liczymy 2 tygodnie plus do najbliższej soboty, ale po prostu 2 tygodnie, kalendarzowo.
A czy trzeba podać powód wypowiedzenia umowy zlecenia? Nie – chyba że zlecenie jest wypowiadane w sytuacji, gdy druga strona poniosła już pewne koszty lub została przez wypowiedzenie narażona na stratę. Wtedy zleceniobiorca może odpowiadać za szkodę, jeśli wypowiedzenie było „bez ważnego powodu”.
Przepisy nie wymagają nie wymaga formy pisemnej wypowiedzenia umowy zlecenia, ale dla celów dowodowych zawsze warto złożyć je na piśmie lub chociaż e-mailem. Pamiętaj – jeśli w umowie zlecenia nie zapisano nic o okresie wypowiedzenia, to żaden nawet jednodniowy okres wypowiedzenia umowy zlecenia nie obowiązuje. Wypowiedzenie umowy zlecenia skutkuje jej natychmiastowym rozwiązaniem w tym wypadku.
Wpadaj również na naszą stronę, gdzie mamy Kursy online kadry i płace od podstaw
Najczęściej zadawane pytania:
Czy zwolnienie lekarskie wydłuża okres wypowiedzenia?
Nie, zwolnienie lekarskie nie przerywa ani nie wydłuża biegu okresu wypowiedzenia – ten biegnie dalej mimo nieobecności pracownika.
Jak liczyć okres wypowiedzenia po zmianie etatu?
Zmiana etatu nie wpływa na długość okresu wypowiedzenia – liczy się on według ogólnego stażu pracy u danego pracodawcy, niezależnie od wymiaru etatu.
Jak liczy się okres wypowiedzenia przy rozwiązaniu umowy przez pracownika?
Okres wypowiedzenia liczy się tak samo, niezależnie od tego, czy wypowiedzenie składa pracownik czy pracodawca – liczy się ogólny staż pracy u danego pracodawcy.
Czy urlop wypoczynkowy wpływa na okres wypowiedzenia?
Nie, urlop wypoczynkowy nie przerywa ani nie wydłuża okresu wypowiedzenia – może być jednak w tym czasie udzielony, jeśli pracownik ma niewykorzystany urlop.
