Może się zdarzyć, że pracownik zatrudniony w okresie próbnym dość szybko pójdzie na zwolnienie lekarskie, już w pierwszym miesiącu zatrudnienia. Powstaje pytanie, czy za czas tego zwolnienia należą mu się jakieś pieniądze? Czy zwolnienie lekarskie tuż po zatrudnieniu, już w pierwszym miesiącu pracy, jest płatne czy niepłatne?
Wyobraź sobie, że podejmujesz pracę i już pierwszego miesiąca pracy idziesz na L4. Czy w tej sytuacji przysługuje Ci wynagrodzenie chorobowe albo zasiłek chorobowy?
Odpowiedź brzmi: to zależy. Przede wszystkim to, czy L4 w pierwszym miesiącu pracy jest płatne, zależy od tzw. okresu wyczekiwania. Nie dotyczy on każdego pracownika, ale jeśli masz za sobą dłuższą przerwę w zatrudnieniu albo podejmujesz pracę po raz pierwszy, może Cię dotyczyć. Zaraz w kilka minut omówimy ten temat, może Ci się przyda.
L4 w pierwszym miesiącu pracy a wynagrodzenie chorobowe albo zasiłek
Ustawa zasiłkowa, regulująca kwestię świadczeń w czasie zwolnienia lekarskiego, w art. 4 wskazuje jasno: ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego, w domyśle również wynagrodzenia chorobowego, po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeśli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu.
Składka chorobowa na etacie jest obowiązkowa. A więc w przypadku pracownika ten okres wyczekiwania wynosi 30 dni. Inaczej będzie w przypadku zleceniobiorcy – tu co do zasady składka chorobowa jest dobrowolna i okres wyczekiwania wynosi 90 dni. Chyba, że to umowa zlecenia zawarta obok umowy o pracę z własnym pracownikiem, to wtedy składka chorobowa jest również obowiązkowa.
Sprawdź także: Zwolnienie pracownika po długim chorobowym
W każdym razie – jeśli jesteś pracownikiem, to wynagrodzenie chorobowe albo zasiłek chorobowy należy Ci się na zwolnieniu lekarskim co do zasady po 30 dniach trwania umowy w sposób nieprzerwany. Przykładowo – podejmujesz pracę po dłuższej przerwie w dniu 1 lipca. Idziesz na zwolnienie lekarskie w dniu 16 lipca i trwa ono do 25 lipca. W całości to zwolnienie będzie niepłatne, bo okres wyczekiwania kończy się dopiero 30 lipca.
Od tego okresu wyczekiwania są pewne odstępstwa. L4 w pierwszym miesiącu pracy jest płatne zawsze, jeśli pracujesz na etacie, masz za sobą już co najmniej 10 lat pracy na etacie. Wtedy już okresem wyczekiwania nie musisz się martwić.
Kolejne odstępstwo – kończysz szkołę czy studia i w ciągu 90 dni od dnia ukończenia tej szkoły czy studiów podejmujesz pracę. Wówczas zwolnienie lekarskie już w pierwszym miesiącu pracy będzie normalnie płatne. Co się należy za czas tego zwolnienia – powiemy za chwilę.
Następne odstępstwo – jeśli zwolnienie lekarskie, czy jak to ustawa wskazuje niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. Podobnie jeśli był to wypadek przy pracy, ale wówczas reguluje to inny akt prawny, bo jeśli zwolnienie lekarskie spowodowane jest wypadkiem przy pracy, to należy się za czas zwolnienia lekarskiego zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. Dla formalności dodajmy – od razu zasiłek chorobowy, a nie wynagrodzenie chorobowe.
Ustawa zasiłkowa, czyli ustawa z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przewiduje jeszcze inne odstępstwa od okresu wyczekiwania, ale dotyczą one np. posłów i senatorów, więc nie będziemy ich tu omawiać. Natomiast skupimy się na jeszcze jednym odstępstwie.
Otóż okres wyczekiwania nie obowiązuje, jeśli przerwa w zatrudnieniu trwała nie dłużej niż 30 dni albo była spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym czy odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Przykładowo – Jan Kowalski zakończył pracę w firmie X w dniu 31 sierpnia. Od 10 września podjął zatrudnienie w firmie Y. Zwolnienie lekarskie w pierwszym miesiącu pracy w firmie Y będzie dla Jana Kowalskiego płatne, bo w jego przypadku okres wyczekiwania nie ma zastosowania.
Inny przykład: Anna Nowak zakończyła pracę w firmie X w dniu 10 czerwca. Od 15 lipca podjęła zatrudnienie w firmie Y. W jej przypadku L4 w pierwszym miesiącu pracy będzie niepłatne – przerwa w ubezpieczeniu chorobowym jest dłuższa niż 30 dni, a więc ma ona od nowa okres wyczekiwania. Za lipiec dostanie wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, ale nie dostanie już wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku.
Jeszcze inny przykład: Monika Wiśniewska zakończyła studia 30 czerwca. 1 sierpnia podjęła zatrudnienie w firmie X i już 10 dni po podpisaniu umowy o pracę rozchorowała się i poszła na zwolnienie lekarskie. Ona akurat nie musi się martwić – wynagrodzenie chorobowe będzie jej normalnie przysługiwać, bo w jej przypadku nie minęło 90 dni od dnia ukończenia studiów, a więc okres wyczekiwania jej nie dotyczy.
Na tym etapie wiesz już, że L4 w pierwszym miesiącu pracy może być niepłatne. Wszystko zależy od tego, czy pracownika obowiązuje okres wyczekiwania.
Może cię zainteresuje: Jak liczyć wynagrodzenie chorobowe pracownika zatrudnionego w połowie miesiąca
Dodajmy jeszcze dla formalności: Zasiłek chorobowy nie przysługuje, gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane albo gdy niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego. To musi akurat zostać stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, ale w praktyce może się okazać, że ZUS wypłaci zasiłek, a potem zażąda jego zwrotu.
L4 w pierwszym miesiącu pracy – wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek?
Dobrze, idziesz na zwolnienie lekarskie w pierwszym miesiącu pracy. Nie obowiązuje Cię okres wyczekiwania. I co dostaniesz? Wynagrodzenie chorobowe, czy zasiłek? Wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca z własnych środków, z kolei zasiłek jest finansowany przez ZUS i wypłacany albo przez pracodawcę albo przez ZUS.
Zasada jest taka – za pierwsze 33 dni zwolnienia lekarskiego w roku, a dla pracownika w wieku powyżej 50 lat za pierwsze 14 dni zwolnienia lekarskiego w roku, wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca, a potem pracownik „wpada” w zasiłek.
Te 33 czy 14 dni nie musi być w ciągłości, mogą być przerwy między zwolnieniami lekarskimi, po prostu sumujemy te dni licząc od stycznia – z pewnymi odstępstwami, jeśli np. w styczniu pracownik przebywa na zwolnieniu, ale rozpoczęło się ono w poprzednim roku i na dzień 31 grudnia pracownik był już na zasiłku chorobowym – to wtedy od 1 stycznia kontynuuje ten zasiłek chorobowy, a dopiero jak wystąpi przerwa w zwolnieniach lekarskich, to wpada on od nowa w wynagrodzenie chorobowe.
Zasiłek z kolei może wypłacać Ci albo pracodawca albo bezpośrednio ZUS. Może się zdarzyć, że pójdziesz na zwolnienie lekarskie w pierwszym miesiącu pracy i za przepracowaną część miesiąca wynagrodzenie od pracodawcy otrzymasz szybko, natomiast na wypłatę zasiłku przez ZUS trzeba będzie poczekać. Wszystko tu zależy od tego, jak szybko pracodawca przekaże do ZUS formularz ZUS Z-3, na podstawie którego ZUS ustala podstawę do Twojego zasiłku chorobowego i jego kwotę.
A co do kwoty zasiłku – orientujesz się pewnie, że za czas zwolnienia przysługuje Ci 80%. Ale to nie jest 80% pensji, jaką masz zapisaną w umowie, ale 80% tzw. podstawy.
Podstawa do chorobowego to co do zasady średnia z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc z L4. Jeśli to zwolnienie lekarskie pojawia się w pierwszym miesiącu pracy, a pracownika nie wiąże okres wyczekiwania, to podstawą do chorobowego będzie kwota z umowy, pomniejszona o 13,71%.
Te 13,71% to suma składek na ubezpieczenia społeczne, finansowane z wynagrodzenia pracownika. Więcej o tym w naszym niedawnym materiale o naliczaniu listy płac od brutto do netto.
Jeszcze na zakończenie. Może się okazać, że np. podpisujesz umowę o pracę z dniem 1 sierpnia. W połowie sierpnia idziesz na zwolnienie lekarskie i trwa ono długo, np. do końca roku. Nawet, jeśli obejmuje Cię okres wyczekiwania, to od 31 sierpnia to zwolnienie lekarskie masz płatne. Okres wyczekiwania to 30 dni licząc od dnia nawiązania stosunku pracy, a nie 30 dni realnej pracy. Jeśli masz jakieś pytania, pisz w komentarzach. No i pamiętaj, że przy długim zwolnieniu lekarskim szef może rozwiązać z Tobą umowę – więcej o tym w naszym niedawanym materiale – zapoznaj się z nim w wolnej chwili. A już niebawem opowiemy, Co się należy pracownikowi, który idzie na zwolnienie lekarskie po rozwiązaniu umowy o pracę.
Sprawdź również nasze Kursy online Kadry i płace – omawiamy na wylot zasady naliczania m.in. właśnie wynagrodzeń chorobowych i zasiłków. Wygodny dostęp 24/7, pełna swoboda korzystania, bez sztywnych godzin nauki i ustalonego harmonogramu. Korzystasz, kiedy masz czas, pozostając z nami w kontakcie.
