Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron jest jednym z powszechnych i dość często stosowanych sposobów zakończenia pracy. Co do zasady jest również najmniej skomplikowanym i pozwala zakończyć stosunek pracy praktycznie natychmiast, ewentualnie w nieodległym terminie.
Z propozycją rozwiązania umowy o pracę może wystąpić zarówno pracownik, jak i pracodawca. Obaj mogą to zrobić w dowolnym czasie, ustalając dowolny termin rozwiązania umowy o pracę. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron to niejako umowa obu stron, ale w przedmiocie zakończenia, a nie nawiązania stosunku pracy.
W przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem czy bez wypowiedzenia, wystarczy oświadczenie jednej ze stron. Przykładowo pracodawca wypowiada umowę pracownikowi – jednostronnie, nie ma znaczenia, czy pracownik się z tym zgadza, czy nie. Oczywiście wypowiedzenie musi być odpowiednio sformułowane, nierzadko wskazywać przyczynę, zawierać pouczenie dla pracownika o możliwości odwołania się do sądu pracy – żadnego z tych elementów nie ma przy rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron w praktyce
Co ważne, rozwiązanie umowy za porozumieniem stron jest możliwe w każdym czasie, również w sytuacji, gdy pracownik podlega ochronie przed wypowiedzeniem. Mówiliśmy o tym w jednym z naszych niedawnych materiałów – co do zasady np. w czasie zwolnienia lekarskiego pracownika pracodawca nie może mu wręczyć wypowiedzenia umowy o pracę. Ale zaproponować rozwiązanie umowy za porozumieniem stron może i jeśli tylko pracownik się zgodzi, dojdzie do rozwiązania umowy. Nie ma tu ochrony.
Pamiętaj, za porozumieniem stron można rozwiązać każdą umowę o pracę, także w okresie ochronnym, np. w czasie ciąży, podczas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby, urlopu wypoczynkowego i bezpłatnego, a także w czasie biegnącego już okresu wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron nie wymaga nawet formy pisemnej. Co do zasady pracodawca i pracownik mogą porozumieć się w tym zakresie nawet ustnie. Jedynie w świadectwie pracy wskazana zostaje podstawa prawna rozwiązania umowy – art. 30 §1 1 pkt 1 kodeksu pracy.
W praktyce oczywiście dla celów dowodowych lepiej, aby to porozumienie o rozwiązaniu umowy miało formę pisemną. Wygląda to tak, że jedna strona stosunku pracy – pracownik albo pracodawca – pisze do drugiej strony pismo w stylu” Zwracam się o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Proponuję, aby umowa rozwiązała się w dniu 31 października”.
No i w zasadzie tyle. Jeśli druga strona wyraża zgodę, dochodzi do rozwiązania umowy w proponowanej dacie. Trzeba tu tylko zwrócić uwagę na jedną rzecz.
Wyobraź sobie, że pracodawca chce rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę za porozumieniem stron i wręcza mu pismo następującej treści: Proponuję rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Proponuję aby umowa rozwiązała się w dniu 31 października. Oczekuję odpowiedzi do dnia 26 października.
No i pracownik do tego 26 października się nie wypowiedział. A więc propozycja pracodawcy przestała wiązać i do rozwiązania umowy nie dochodzi. Pracownik miał czas do tego 26 października, aby zaakceptować ewentualnie propozycję pracodawcy. Oczywiście pracodawca może wystąpić z nią raz jeszcze.
Co ważne, propozycja rozwiązania umowy musi zawierać datę, w jakiej umowa ma się rozwiązać. Nie wystarczy napisać „Zwracam się z prośbą o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron”. Należy napisać „Zwracam się z prośbą rozwiązania umowy za porozumieniem stron z dniem xx.xx.xxxx”.
I co ważne – milczenie drugiej strony nie oznacza, że ona się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron zgodziła. Jeśli pracownik występuje do pracodawcy z propozycją rozwiązania umowy w tym trybie, wskazując datę np. 30 czerwca, a pracodawca milczy, to pracownik nie może uznać, że 30 czerwca doszło do rozwiązania umowy i od 1 lipca przestać przychodzić do pracy.
Jeśli pracownik przestanie przychodzić do pracy, pracodawca może uznać, że pracownik pracę porzucił i zwolnić pracownika dyscyplinarnie z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych – przestrzegania czasu pracy. Pracownik chciał rozwiązać umowę za porozumieniem stron, a skończyło się dyscyplinarką.
Odejście z pracy za porozumieniem stron a urlop
Czy pracodawca może uzależnić swoją zgodę na rozwiązanie umowy od np. wykorzystania urlopu przez pracownika? Może. Zdarzają się sytuacje, w których pracownik np. znalazł sobie lepiej płatną pracę i chce jak najszybciej rozstać się z pracodawcą. No więc pisze propozycję rozwiązania umowy za porozumieniem, wskazując konkretną datę. Pracodawca mówi OK, ale wskazuje inną datę, uzależniając swoją zgodę od wyczerpania przez pracownika należnego urlopu, aby nie trzeba było wypłacać ekwiwalentu. Pracownik się zgadza i umowa się rozwiąże w dacie wskazanej przez pracodawcę.
Co ważne – absolutnie nie można nikogo zmuszać do rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Przykładowo pracodawca wzywa pracownika i mówi mu, że albo się zgodzi na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, albo pracodawca obniży mu wynagrodzenie czy np. wręczy wypowiedzenie z pozorną przyczyną. Jeśli pracownik się zgodził, może potem powołać się na groźbę i żądać uznania swojego oświadczenia o zgodzie za bezskuteczne.
Kolejna ważna w praktyce rzecz – swoją zgodę na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron może cofnąć pracownica, która jest w ciąży. Przykładowo – wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron nie wiedząc, że jest w ciąży. Dowiedziała się o niej kilka dni później i cofa swoją zgodę, powołując się na błąd – gdyby w chwili wyrażania zgody na rozwiązanie umowy wiedziała o ciąży, to z pewnością by się na to nie zgodziła. Takie cofnięcie zgody na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron będzie w jej przypadku skuteczne. Umowa nie rozwiąże się.
O ochronie pracownicy w ciąży przed rozwiązaniem umowy mówiliśmy niedawno tutaj: Ochrona pracownicy w ciąży.
Pytanie teraz, czy rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron wywołuje po stronie pracownika jakieś negatywne skutki? Co do zasady nie. Jedyna niedogodność, to jeśli pracownik zarejestruje się jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy, nie będzie mieć prawa do zasiłku dla bezrobotnych przez pierwsze 3 miesiące.
Może się jednak zdarzyć, że pracodawca planuje likwidację stanowiska pracy pracownika i w związku z tym proponuje mu rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Pracownik się zgadza, w świadectwie pracy wskazano, że do rozwiązania umowy doszło za porozumieniem stron, ale wobec przyczyny leżącej po stronie pracodawcy – planowanej likwidacji stanowiska pracy. Wówczas te 3 miesiące karencji w oczekiwaniu na zasiłek dla bezrobotnych nie będą pracownika wiązać.
Karencja 3 miesięcy nie dotyczy rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron, gdy nastąpiło ono z przyczyn dotyczących zakładu pracy albo z powodu zmiany miejsca zamieszkania.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest bardzo wygodnym trybem zakończenia współpracy między pracodawcą i pracownikiem. Nie wymaga specjalnych formalności, pozwala zakończyć stosunek pracy w dowolnym momencie.
Oczywiście wraz z rozwiązaniem umowy pracownikowi przysługuje ekwiwalent za urlop, jeśli pracownik ma jeszcze jakiś urlop do wykorzystania oraz odprawa emerytalna, jeśli rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron ma miejsce w związku z przejściem pracownika na emeryturę.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron a zasiłek dla bezrobotnych i odprawa
Co więcej – można dziś rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę za porozumieniem stron, a jutro zatrudnić go ponownie, np. na innym stanowisku, na innym rodzaju umowy. Przepisy nie zawierają tu ograniczeń. Byle nie było takiej sytuacji, w której rozwiązuje się za porozumieniem stron umowę zawartą na czas nieokreślony, a następnego dnia zatrudnia pracownika na czas określony. To jest podejrzane. Jeśli masz jakieś pytania, pytaj w komentarzu. Niebawem kolejne praktyczne poradniki, dotyczące nawiązania i rozwiązania stosunków pracy.
Więcej o nawiązaniu i rozwiązaniu umowy w naszym kursie kadrowym – szczegóły tutaj: https://spd2.pl/szkolenia-kadry-i-place-online/
