Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika – wzór z omówieniem

Jak poinformować pracodawcę o rezygnacji z pracy? Wręczyć mu wypowiedzenie umowy o pracę czy propozycję rozwiązania umowy za porozumieniem stron? To są dwa różne sposoby rozwiązania stosunku pracy – na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron pracodawca może się nie zgodzić.

Z kolei wypowiedzenie umowy o pracę ma ten skutek, że swój bieg rozpocznie okres wypowiedzenia i umowa zakończy się z jego upływem. Pracodawca nie może nie przyjąć wypowiedzenia umowy o pracę pochodzącego od pracownika.

Pracownik nie musi uzasadniać swojego wypowiedzenia i wskazywać powodów, dla których chce odejść z pracy. Musi jednak dopełnić pewnych formalności. Jakich?

Jak powinno wyglądać wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika?

Wypowiedzenie umowy o pracę to jeden ze sposobów rozwiązania stosunku pracy, wskazany w przepisie art. 30 par. 1 pkt 2 kodeksu pracy – umowa o pracę rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem).

Jednocześnie zgodnie z art. 30 par. 3 kodeksu pracy wypowiedzenie umowy o pracę powinno mieć formę pisemną. Co ważne – przepisy nie przewidują sankcji nieważności dla wypowiedzenia ustnego.

Można sobie zatem wyobrazić sytuację, w której pracownik ustnie wypowiada umowę o pracę – wypowiedzenie to będzie wadliwe co do formy (pisaliśmy: Błąd w wypowiedzeniu umowy o pracę), ale skuteczne, tzn. swój bieg rozpocznie okres wypowiedzenia umowy o pracę.

Tyle, że choćby dla celów dowodowych warto wypowiedzenie umowy o pracę złożyć na piśmie. Inaczej pracownik ryzykuje, że pracodawca stwierdzi, iż do żadnego wypowiedzenia nie doszło i okres wypowiedzenia umowy nie rozpoczął swojego biegu.

Czytaj także: Czy pracodawca może nie przyjąć wypowiedzenia?

Gdyby pracownik po upływie tego okresu wypowiedzenia przestał przychodzić do pracy, pracodawca może uznać tę nieobecność za nieusprawiedliwioną i np. zwolnić pracownika dyscyplinarnie.

Jak napisać oświadczenie o rozwiązaniu umowy? Jak powinno wyglądać wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika?

Przepisy nie wymagają tu żadnych specjalnych treści. Ważne jest, aby z treści pisma wynikał zamiar pracownika, jakim jest wypowiedzenie umowy o pracę.

Wzór wypowiedzenia umowy o pracę może wyglądać następująco:

Miejscowość, data

Imię i nazwisko pracownika

(dane pracownika)

Wypowiedzenie

umowy o pracę zawartej w dniu xx.xx.xxxx

Niniejszym wypowiadam umowę o pracę, zawartą w dniu xx.xx.xxxx z zachowaniem okresu wypowiedzenia.

Podpis pracownika

Nic więcej nie trzeba. Pracownik nie musi wskazywać długości okresu wypowiedzenia, nie musi wskazywać przyczyny wypowiedzenia, żadnego pouczenia dla pracodawcy o możliwości odwołania się do sądu pracy. Te wskazane elementy pracodawca musi w wypowiedzeniu wskazać, ale pracownik nie musi.

Oczywiście pracownik może napisać, że wypowiada umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynoszącego x tygodni/x miesięcy – w zależności od tego, czy to umowa na okres próbny, czas określony (pisaliśmy o niej niedawno: Umowa na czas określony po nowemu) czy nieokreślony różnią się one okresami wypowiedzenia.

Pracownik składa wypowiedzenie albo bezpośrednio pracodawcy albo wręcza je kadrowej czy przełożonemu. Pracodawca nie musi nanosić adnotacji w stylu „potwierdzam otrzymanie wypowiedzenia”, aby było ono uważane za wręczone.

Pracodawca musi natomiast mieć możliwość zapoznania się z treścią wypowiedzenia. To warunek, aby wypowiedzenie można było uznać za skutecznie doręczone. To nie wynika z przepisów kodeksu pracy, ale z przepisów kodeksu cywilnego.

Art. 61. § 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.

Czy wypowiedzenie umowy o pracę można napisać ręcznie?

Oczywiście. Przepisy nie wymagają stosowania ani specjalnych druków, ani formy komputerowej. Wypowiedzenie umowy o pracę może być sporządzone ręcznie.

Wypowiedzenie bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jak napisać wypowiedzenie z pracy w trybie natychmiastowym?

Nierzadko zdarza się, że pracownicy składają pismo rozwiązujące umowę o pracę tytułując je „Wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron”. Jak wspomnieliśmy – to są dwie różne kwestie.

Pracodawca nie wie, czy to pismo pracownika traktować jako wypowiedzenie czy propozycję rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron. Wówczas wezwie pracownika do sprecyzowania.

Sprawdź także: Wypowiedzenie umowy zlecenia

Druga rzecz – zdarza się również czasem, że pracownicy piszą pismo typu: wypowiedzenie umowy o pracę w trybie natychmiastowym. W praktyce to nie wypowiedzenie, ale rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, np. z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków pracowniczych.

Przykładowo – pracodawca dopuścił się wykroczenia – notorycznie spóźnia się z wypłatą wynagrodzenia i zaniża jego wysokość (na naszym innym blogu: Brak wypłaty na koncie do 10). Pracownik może wówczas rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia w trybie art. 55 kodeksu pracy, ale to jest rozwiązanie bez wypowiedzenia, a nie za wypowiedzeniem.

W tym przypadku umowa o pracę rozwiązuje się natychmiast, ale różnica między takim rozwiązaniem natychmiastowym a za wypowiedzeniem jest taka, że w swoim oświadczeniu o rozwiązaniu umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia pracownik musi wskazać przyczynę uzasadniającą to rozwiązanie – np. na czym polega wykroczenie danego pracodawcy.

Jak rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym przez pracownika? Jak zwolnić się z pracy z dnia na dzień?

Jeśli pracownik chce odejść z pracy z dnia na dzień, a nie ma powodu, dla którego mógłby rozwiązać umowę w trybie natychmiastowym (np. z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika, niezapewnienia odpowiednich warunków BHP itd.), pozostaje mu jedynie rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.

Jeśli pracodawca się na to nie zgodzi, nie ma możliwości, aby stosunek pracy rozwiązać natychmiastowo. Jeśli pracownik przestanie przychodzić do pracy, pracodawca może uznać, że pracownik pracę porzucił i zwolnić pracownika dyscyplinarnie.

Kiedy pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym?

Zgodnie z art. 55 par. 1 i 2 kodeksu pracy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Co musi być zawarte w wypowiedzeniu?

Jeśli wypowiedzenie umowy o pracę składa pracownik, nie musi pisać specjalnie dużo – wystarczy jego oświadczenie o wypowiedzeniu. Jeśli z kolei wypowiedzenie składa pracodawca, musi zawrzeć w nim pouczenie dla pracownika o możliwości odwołania się od wypowiedzenia do sądu pracy, a także w przypadku wypowiedzenia umowy na czas określony oraz nieokreślony wskazać przyczynę wypowiedzenia, np. niewypełnianie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych (i wskazać, na czym ono polega).

Co ważne – po zmianach z 26 kwietnia 2023 zgodnie z art. 38 par. 1 kodeksu pracy:

O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy.

W którym dniu miesiąca złożyć wypowiedzenie?

To zależy – jeśli okres wypowiedzenia liczony jest w miesiącach, kończy swój bieg z upływem miesiąca. Przykładowo – pracownik pracuje na czas określony, ma staż pracy u danego pracodawcy 2 lata. Chce złożyć wypowiedzenie w kwietniu.

Nie ma znaczenia, czy złoży je 1 czy 30 kwietnia – umowa o pracę rozwiąże się z dniem 31 maja, bo okres wypowiedzenia umowy o pracę liczony w miesiącach kończy się ostatniego dnia miesiąca.

Jeśli okres wypowiedzenia umowy liczony jest w tygodniach, kończy się w sobotę. Czyli liczymy np. dwa pełne tygodnie i do najbliższej soboty (pisaliśmy: Okresy wypowiedzenia jak liczyć)

Czy trzeba chodzić do pracy w okresie wypowiedzenia?

Trzeba, chyba, że pracodawca zwolni pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Co do zasady okres wypowiedzenia to okres, w którym pracownik zachowuje wszelkie swoje prawa, ale i obowiązki, a więc musi w tym czasie świadczyć pracę. Nie ma tu znaczenia okoliczność w rodzaju umowy czy stażu pracy itd.

Co lepsze dla pracownika porozumienie stron czy wypowiedzenie?

To zależy – jeśli pracownik chce odejść z pracy z dnia na dzień, z pewnością korzystniejsze dla niego będzie rozwiązanie umowy za porozumieniem – w tym trybie umowę można rozwiązać w każdym czasie, dosłownie „od ręki”. Natomiast pracodawca nie musi się na to zgodzić.

Jak można ominąć 3 miesięczny okres wypowiedzenia?

Nie można co do zasady. Można spróbować go skrócić na drodze porozumienia – po dokonaniu wypowiedzenia strony mogą zawrzeć porozumienie o skróceniu okresu wypowiedzenia. Umowa rozwiązuje się nadal za wypowiedzeniem, ale okres wypowiedzenia już nie jest trzymiesięczny, ale umowa rozwiązuje się w dacie ustalonej przez strony.

Co ważne – jeśli to pracodawca jednostronnie skraca okres wypowiedzenia, to pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas, do jakiego umowa normalnie by trwała, gdyby nie skrócenie okresu wypowiedzenia. Przy skróceniu okresu wypowiedzenia porozumieniem nie ma już tego odszkodowania.

Czy pracodawca może się nie zgodzić na wypowiedzenie?

Nie może – nawet, jeśli się nie zgadza z wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika, musi je zaakceptować. Oczywiście wchodzą tu w grę pewne ograniczenia, np. zakaz konkurencji czy zwrot kosztów poniesionych na podnoszenie kwalifikacji (pisaliśmy nieco o tym tutaj: Urlop na pisanie pracy magisterskiej) , ale one nie są bezpośrednio związane z samym wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika.

Co może być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę?

Przyczyn wypowiedzenia umowy przez pracodawcę nie da się skatalogować. Przyczyną może być brak realizacji przez pracownika obowiązków pracowniczych, zawinione przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do pracy na danym stanowisku, utrata zaufania do pracownika (pisaliśmy szerzej: Zwolnienie pracownika za utratę zaufania) itd. Ważne, aby przyczyna ta była obiektywna, konkretna uzasadniona.

Oczywiście przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę może być okoliczność, która może być przyczyną do rozwiązania umowy na drodze dyscyplinarnej, np. przestępstwo popełnione przez pracownika, które zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem i uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku.

Pracodawca może, ale nie musi wręczać dyscyplinarki, może wypowiedzieć umowę, a może też nie robić nic.

Kiedy pracownik jest chroniony przed wypowiedzeniem?

Pracodawca nie może wręczyć pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę w okresie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeśli pracownikowi brakuje mniej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, przy czym ta ochrona nie przysługuje w razie nabycia przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Powyższej ochrony nie ma, jeśli pracodawca dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę z powodu likwidacji zakładu pracy (nie stanowiska, ale całego zakładu – pisaliśmy również Ciąża a likwidacja stanowiska pracy).

Pracodawca nie może wręczyć również wypowiedzenia umowy o pracę pracownicy w ciąży. Po nowelizacji przepisów, od dnia 26 kwietnia 2023 w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może:

• 1) prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;
• 2) wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.