Za pracę w porze nocnej pracownikom – zgodnie z art. 151(8) §1 kodeksu pracy – przysługują dodatki, których podstawą naliczenia jest co do zasady wynagrodzenie minimalne 2019. Zgodnie z powołanym przepisem pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów. Chodzi tu głównie o to, aby niejako zrekompensować pracownikowi niedogodności i uciążliwość pracy w porze nocnej. W tym artykule omówimy, ile wynoszą dodatki za pracę w nocy 2019 i komu się należą. Zacznijmy od ustalenia, co to w ogóle jest ta pora nocna.
Pora nocna w zakładzie pracy to 8 godzin z przedziału między godziną 21.00 a 7.00 następnego dnia. Porę nocną w zakładzie ustala pracodawca – może więc ustalić, że pora nocna obejmuje godziny 21.00 do 5.00, 22.0 do 6.00, 23.00 do 7.00 albo jeszcze inaczej. Nie może to w każdym razie być mniej niż 8 godzin. Samą porę nocną w zakładzie pracy ustala się w regulaminie pracy (art. 104(1) §1 ust. 4 kodeksu pracy), a jeśli w zakładzie pracy regulaminów pracy nie wdrożono, pracodawca o porze nocnej powiadamia pracownika w informacji o warunkach zatrudnienia. Pracownik musi wiedzieć, w jakich godzinach przypada pora nocna, jest to również ważne dla pracodawcy, niektóre grupy pracowników mają bowiem zakaz pracy w porze nocnej.
Dodatki za pracę w nocy 2019
O ile podstawą do ustalenia wartości godziny pracy w porze nocnej w 2019 roku jest minimalne wynagrodzenie za pracę 2019, to oczywiście pracodawca może ten dodatek nocy naliczać nie od minimalnego wynagrodzenia, ale po prostu od wynagrodzenia zasadniczego pracownika, pod warunkiem jednak, że nie jest ono niższe niż minimalne. W praktyce większość pracodawców nalicza wysokość tego dodatku od minimalnego wynagrodzenia. Należy pamiętać, że jeśli pracodawca nie ustalił pory nocnej w zakładzie pracy, obejmuje ona pełne 10 godzin w przedziale między 21.00 a 7.00 następnego dnia. Nie ma znaczenia, czy pracownicy pracę w nocy wykonują stale (bo np. taki jest charakter ich pracy, np. w ochronie osób i mienia) czy tylko okazjonalnie – dodatek za pracę w nocy należy się wszystkim pracownikom bez wyjątku. W szczególnie uzasadnionych okolicznościach pracodawca może przyznać pracownikom ryczałt za pracę w nocy – zgodnie z art. 158(1) §2 kodeksu pracy W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatek za pracę w nocy, może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.
Sam sposób obliczenia wysokości dodatku za pracę w nocy 2019 wskazany został w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy. Zgodnie z §4b powołanego rozporządzenia wysokość dodatku za pracę w nocy 2019 ustala się w ten sposób, że wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w danym roku dzieli się przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu. Należy tu pamiętać, że nie dzieli się przez liczbę godzin zaplanowanych do przepracowania przez pracownika, ale przez ogólny wymiar. Przykładowo w danym miesiącu pracownik może mieć zaplanowane 160 godzin pracy, podczas gdy wymiar w tym miesiącu, ustalony zgodnie z art. 130 kodeksu pracy wyniesie 168 godzin (w miesiącu jest 21 dni roboczych).
Dodatki za pracę w nocy 2019 wyniosą zatem – odpowiednio dla każdego miesiąca:
- Styczeń: 2250 zł / 176 godzin * 20% = 2,56 zł
- Luty: 2250 zł / 160 godzin * 20% = 2,81 zł
- Marzec: 2250 zł / 168 godzin * 20% = 2,68 zł
- Kwiecień: 2250 zł / 168 godzin * 20% = 2,68 zł
- Maj: 2250 zł / 168 godzin * 20% = 2,68 zł
- Czerwiec: 2250 zł / 152 godziny * 20% = 2,96 zł
- Lipiec: 2250 zł / 184 godziny * 20% = 2,45 zł
- Sierpień: 2250 zł / 168 godzin * 20% = 2,68 zł
- Wrzesień: 2250 zł / 168 godzin * 20% = 2,68 zł
- Październik: 2250 zł / 184 godziny * 20% = 2,45 zł
- Listopad: 2250 zł / 152 godziny * 20% = 2,96 zł
- Grudzień: 2250 zł / 160 godzin * 20% = 2,81 zł
Należy pamiętać, iż takie same obliczenia dotyczą pracowników niepełnoetatowych, pracujących w godzinach nocnych.
W przypadku, gdy pracodawca wypłaca ryczałt za pracę w nocy, to ryczałt ten ustala się np. na podstawie średniej ilości godzin pracy w nocy z 3 ostatnich miesięcy. Należy mieć na względzie, iż taki ryczałt należy się pracownikowi nawet, jeśli w danym miesiącu pracował w nocy znacznie mniej niż w miesiącach, które przyjęto za podstawę ustalenia wysokości tego ryczałtu.