Podpisując umowę o pracę pracownik zobowiązuje się do m.in. wykonywania pracy na rzecz pracodawcy za wynagrodzeniem, a pracodawca zobowiązuje się to wynagrodzenie wypłacić. Wysokość wynagrodzenia jest z kolei jednym z istotnych elementów stosunku pracy. W umowie o pracę wynagrodzenie wskazywane jest w kwocie brutto (jeśli umowa o pracę przewiduje wynagrodzenie w kwocie netto, jest to poważny błąd pracodawcy, trudno bowiem ustalić podstawę składek ZUS, zaliczek na podatek dochodowy itp.).
Aby wyliczyć kwotę wypłaty „na rękę” należy z pensji brutto pracownika dokonać stosownych odliczeń. Odliczenia te to przede wszystkim składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczka na podatek dochodowy, a w dalszej kolejności ewentualne potrącenia z wynagrodzenia. A jak to wygląda w praktyce? Zobaczmy.
Kalkulator brutto netto
W poniższym przykładzie omówione zostały zasady naliczania pensji netto, bez uwzględnienia ZUS-u pracodawcy, który za pracownika musi sfinansować z własnych środków. Wyliczenia uwzględniają jedynie obciążenia publicznoprawne pensji brutto pracownika, niemniej mają one na celu wykazanie orientacyjnej kwoty, jaką pracownik otrzyma „do ręki” ze swojej pensji brutto. Bazując na poniższym przykładzie każdy może we własnym zakresie obliczyć swoje wynagrodzenie, należy jedynie pamiętać o dwóch kwestiach – kosztach uzyskania przychodu oraz uldze podatkowej.
Koszty uzyskania przychodu z tytułu stosunku pracy (przy uwzględnianiu ich na liście płac) wynoszą odpowiednio 111,25 zł albo 139,06 zł (tzw. koszty podwyższone, przysługujące pracownikowi, który złoży oświadczenie o tym, że dojeżdża do miejsca pracy z innej miejscowości), ulga podatkowa w kwocie 46,33 zł przysługuje natomiast jedynie raz, jeśli pracownik ma np. dwie umowy o pracę w dwóch różnych firmach, własną działalność gospodarczą czy emeryturę, ulga podatkowa przysługuje jedynie z jednego źródła przychodu.
Wyliczenie pensji netto
Załóżmy, że pracownik zarabia 3000 zł brutto. Ile z tego dostanie na rękę?
- Podstawa składek społecznych – 3000 zł
- ZUS pracownika – 13,71 % z 3000 = 411,30 zł
- Ubezpieczenie emerytalne 9,76 % z 3000 zł = 292,80 zł
- Ubezpieczenie rentowe 1,5 % z 3000 zł = 45 zł
- Ubezpieczenie chorobowe 2,45 % z 3000 zł = 73,50 zł
- Podstawa składki zdrowotnej: 3000 zł – 411,30 zł = 2588,70 zł
- Koszt uzyskania przychodu: 111,25 zł
- Podstawa podatku (w zaokrągleniu do pełnych złotych): 2588,70 zł – 111,25 zł = 2477 zł
- Podatek: 18 % z 2477 = 445,86 zł
- Ulga podatkowa: 46,33 zł
- Zaliczka na podatek: 445,86 zł – 46,33 zł = 399,53 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne: 9 % z 2588,70 zł = 232,98 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne (odliczane od podatku) 7,75 % z 2588,70 = 200,62 zł
- Zaliczka podatku do Urzędu Skarbowego: 399,53 – 200,62 (zaokrąglone) = 199 zł
- NETTO DO WYPŁATY: 3000 zł – 411,30 zł – 232,98 zł – 199 zł = 2156,72 zł
Powyższe obliczenia nie uwzględniają żadnych potrąceń z wynagrodzenia pracownika, jeśli takowe są, odlicza się je z pensji netto pracownika. Całkowity koszt zatrudnienia z pensją 3000 zł brutto jest oczywiście większy, należy bowiem do powyższego doliczyć ZUS pracodawcy.
