Umowa zlecenia z własnym pracownikiem jest dopuszczalna – stosownie do przepisu art. 22 §1(2) kodeksu pracy nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną, ale dopuszczalne jest równoległe zatrudnienie w obu tych relacjach – umowa zlecenia z własnym pracownikiem musi jedynie przewidywać inny przedmiot tego zlecenia niż czynności, jakimi pracownik zajmuje się na co dzień i które należą do jego obowiązków w ramach etatu.
W tym artykule omówimy sposób naliczania wynagrodzenia łączonego, czyli w przypadku zawarcia umowy zlecenia z własnym pracownikiem. Najpierw trochę niezbędnej teorii, a potem konkretny przykład wyliczenia – umowa zlecenia z własnym pracownikiem rozliczona na jednej liście płac z obu wynagrodzeń.
Dopuszczalna i często stosowana w praktyce jest sytuacja, w której pracownik pracuje na stanowisku X, ma do tego stanowiska określony zakres czynności, a niezależnie od tego strony stosunku pracy (pracodawca i pracownik) zawierają umowę zlecenie, na podstawie której pracownik – zleceniobiorca wykonywać będzie czynności dodatkowe, nie mieszczące się w ramach pracy na stanowisku określonym w umowie o pracę.
Przykładowo dana osoba zostaje zatrudniona w stosunku pracy na stanowisku księgowej, do jej obowiązków należą m.in. sprawy kadrowo – płacowe w zakładzie pracy, a dodatkowo na podstawie umowy zlecenia na rzecz swojego pracodawcy osoba ta wykonuje czynności z zakresu szkoleń czy innych aktywności, wykraczających poza zakres obowiązków z etatu.
Powyższe rozróżnienie obowiązków w ramach umowy zlecenia z własnym pracownikiem i umowy o pracę z nim zawartej jest bardzo ważne. Jeśli przedmiot umowy zlecenia to de facto czynności, które pracownik i tak wykonuje na co dzień, to taka umowa zlecenia z własnym pracownikiem może zostać uznana za próbę ominięcia przepisów, dotyczących np. pracy w nadgodzinach, pracy w dni wolne itp.
Umowa zlecenia z własnym pracownikiem – rozliczenie wynagrodzenia, obowiązek składkowy ZUS i podatkowy
Omawiając rozliczenie wynagrodzenia z umowy zlecenia z własnym pracownikiem w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, iż umowa zlecenia z własnym pracownikiem, z punktu widzenia przepisów o podleganiu ubezpieczeniom w ZUS, jest traktowana jak umowa o pracę, a więc wszystkie składki z wynagrodzenia z umowy zlecenia należy naliczyć i odprowadzić na konto w ZUS (łącznie ze składką chorobową, która co do zasady na zleceniu jest dobrowolna – w przypadku umowy zlecenia z własnym pracownikiem składka chorobowa na umowie zlecenia jest obowiązkowa).
O powyższym stanowi wprost przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy) oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – tzw. ustawy zdrowotnej (obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi które są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia lub osobami z nimi współpracującymi).
W związku z powyżej powołanymi przepisami umowa zlecenia zawarta z własnym pracownikiem podlega ZUS w całości – wszystkim ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu obowiązkowo.
Co ważne, umowa zlecenia z własnym pracownikiem nie jest dla pracownika osobnym tytułem do ubezpieczeń – pracodawca nie musi zgłaszać pracownika ponownie do ubezpieczeń w ZUS, tym razem jako zleceniobiorcy, a po prostu rozliczając wynagrodzenie pracownika od brutto do netto sumuje po prostu wynagrodzenie z umowy o pracę i umowy zlecenia, a następnie nalicza wysokość składek społecznych od sumy wynagrodzeń.
Z kolei składkę zdrowotną nalicza osobno z wynagrodzenia z umowy o pracę i osobno z wynagrodzenia z umowy zlecenia, a następnie sumuje wartości składek i tę sumę wykazuje w dokumentach rozliczeniowych, wysyłanych do ZUS.
Ponieważ nieco inna jest konstrukcja naliczania zaliczki na podatek z wynagrodzenia z umowy zlecenia i umowy o pracę, umowa zlecenia z własnym pracownikiem wymaga osobnego naliczenia zaliczki z etatu i zaliczki ze zlecenia. Są to bowiem odrębne źródła przychodu.
Należy zwrócić uwagę na jedną rzecz. Może się okazać, że przy niskich kwotach wynagrodzeń podatek do urzędu skarbowego – ten wyliczony – będzie zerowy. To jest jak najbardziej poprawne. Należy zwrócić uwagę, że obliczając wynagrodzenie netto z umowy o pracę uwzględnia się koszty uzyskania przychodu – odpowiednio 250 albo 300 zł, z kolei w przypadku umowy zlecenia koszty uzyskania przychodu to wartość procentowa (np. 20% przychodu).
Dodatkowo zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy zdrowotnej w przypadku, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika zgodnie z przepisami art. 79 i 81 jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki. Zaczniemy jednak od przykładu z „pełnym” podatkiem i składką zdrowotną niepomniejszaną.
Przykład. Pracownik pracuje na pełnym etacie, z wynagrodzeniem w kwocie 3000 zł. Przysługują mu koszty uzyskania przychodu 250 zł oraz ma on prawo do ulgi podatkowej w kwocie 43,76 zł. Pracodawca zawarł z tym pracownikiem dodatkowo umowę zlecenia – ta umowa zlecenia z własnym pracownikiem przewiduje wynagrodzenie w kwocie 2000 zł. Na umowie zlecenia pracownikowi przysługują koszty uzyskania przychodu 20%.
- Podstawa składek społecznych: 3000 zł (etat) + 2000 zł (zlecenie) = 5.000 zł
- Składki społeczne pracownika: 13,71% z 5000 zł = 685,50 zł
- Podstawa składki zdrowotnej w dokumentach rozliczeniowych: 5000 zł – 685,50 zł = 4314,50 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne (etat): 9% z (3000 zł – 13,71% z 3000 zł) = 9% z 2588,70 zł = 232,98 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne odliczalne (etat): 7,75% z 2588,70 zł = 200,62 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne (zlecenie): 9% z (2000 zł – 13,71% z 2000 zł) = 9% z 1725,80 zł = 155,32 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne odliczalne (zlecenie): 7,75% z 1725,80 zł = 133,75 zł
Teraz liczymy zaliczkę na podatek dochodowy z umowy o pracę:
- Podstawa podatku: 3000 zł – 13,71% z 3000 zł – 250 zł = po zaokrągleniu: 2339 zł
- Zaliczka na podatek: 17% z 2339 zł – 43,76 zł = 353,87 zł
- Podatek do skarbowego: 353,87 zł – 200,62 zł = po zaokrągleniu 153 zł
Teraz liczymy zaliczkę na podatek dochodowy ze zlecenia:
- Podstawa podatku: 2000 zł – 13,71% z 2000 = 1725,80 zł; 20% z 1725,80 zł = 345,16 zł; 1725,80 zł – 345,16 zł = po zaokrągleniu 1381 zł
- Zaliczka na podatek: 17% z 1381 zł = 234,77 zł
- Podatek do skarbowego: 234,77 zł – 133,75 zł = po zaokrągleniu 101 zł.
Netto do wypłaty: 3000 zł (etat brutto) + 2000 zł (zlecenie brutto) – 685,50 zł (składki społeczne pracownika z etatu i zlecenia łącznie) – 232,98 zł (zdrowotne etat) – 155,32 zł (zdrowotne zlecenie) – 153 zł (podatek etat) – 101 zł (podatek zlecenie) = 3672,20 zł
Jak widzisz, nic trudnego. Należy jedynie pamiętać, że umowa zlecenia z własnym pracownikiem jest ozusowana w całości, w zakresie wszystkich ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego, inaczej jednak liczy się zaliczkę na podatek z części wynagrodzenia powiązanej z etatem, a inaczej ze zlecenia – na zleceniu koszty uzyskania przychodu liczone są jako procent od przychodu, z kolei na etacie jest to kwota stała, a dodatkowo – jeśli pracownik złożył oświadczenie PIT-2, przysługuje mu ulga podatkowa 43,76 zł.
Zapraszamy również na blog na spdszkolenia.pl
Jak należy rozliczać składki ZUS za pracownika, który równocześnie ma swoją działalność gospodarczą. Np. zatrudniamy kogoś w pełnym wymiarze czasu pracy na umowę o pracę z minimalnym wynagrodzeniem. Jest on także przedsiębiorcą (ma jednoosobową działalność gospodarczą). Czy odprowadzamy mu składki tak jak każdemu zatrudnionemu pracownikowi? A co jeśli zatrudnimy go u siebie dodatkowo na umowę zlecenie? Jak wtedy dokonać rozliczenia?
Nie ma znaczenia, że on ma swoją działalność. Z etatu zawsze płaci Pani wszystkie składki. Natomiast to, że on pracuje na etacie i ma z etatu odprowadzane wszystkie składki powoduje to, że z działalności on płaci tylko zdrowotną, jeśli na etacie zarabia co najmniej pensję minimalną.
Jeśli natomiast zatrudni go Pani dodatkowo na umowie zlecenia, to łączy go z Wami umowa o pracę i umowa zlecenia, a więc z tej umowy zlecenia podlega on obowiązkowo wszystkim składkom. Zgodnie z przepisem poniżej z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych:
Art. 8. 1. Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a.
2. Jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w ust. 11 – dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.
2a. Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.