Od 2 stycznia 2016 roku obowiązują nowe regulacje, dotyczące urlopu wychowawczego. Urlop wychowawczy 2016 to kilka istotnych zmian w porównaniu do lat ubiegłych. Sam wymiar urlopu nie zmienia się – nadal jest to, zgodnie z treścią art. 186 §2 Kodeksu pracy – 36 miesięcy. Urlopu tego udziela się obecnie nie później, niż do ukończenia roku, w którym dziecko kończy 6 rok życia (wcześniej granicą tą był 5 rok życia dziecka). Nadal możliwe jest korzystanie z urlopu wychowawczego do ukończenia przez dziecko 18 roku życia, jeśli jest ono niepełnosprawne, a niepełnosprawność ta została stwierdzona stosownym orzeczeniem lekarskim. Nie zmieniła się natomiast zasada nabywania prawa do urlopu wychowawczego. Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje pracownikowi, zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy.
Urlop wychowawczy dla obojga rodziców dziecka
Nowością w porównaniu do stanu sprzed 2016 roku jest możliwość korzystania z urlopu wychowawczego przez obu rodziców dziecka. Urlop wychowawczy 2016 dzielony jest między pracowników – rodziców dziecka w stosunku 35:1, co oznacza, że z jednego miesiąca urlopu wychowawczego może skorzystać wyłącznie jeden z rodziców dziecka (art. 186 §4 Kodeksu pracy). Jeden z rodziców może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy urlopu wychowawczego, a drugi z rodziców 1 miesiąc. Granicy między tymi miesiącami rodzice nie mogą swobodnie przesuwać, a jeśli drugi z rodziców nie zdecyduje się na wykorzystanie tego 1 miesiąca urlopu wychowawczego, miesiąc ten przepada – rodzice stracą do tego 1 miesiąca prawo, a urlop wychowawczy 2016 będzie przysługiwał w wymiarze 35 miesięcy. Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku, gdy jeden z rodziców dziecka nie żyje bądź została mu ograniczona władza rodzicielska. W tej sytuacji drugiemu z rodziców przysługuje maksymalny wymiar urlopu wychowawczego – 36 miesięcy.
Nowością od 2016 roku jest możliwość wspólnego korzystania przez pracowników – rodziców z urlopu wychowawczego. Jeszcze w ubiegłym roku rodzice mogli wspólnie korzystać z tego urlopu jedynie przez maksymalnie 4 miesiące. Od 2016 roku urlop wychowawczy mogą sprawować wspólnie bez ograniczeń (właściwie z jednym ograniczeniem – łączny wymiar wspólnego urlopu wychowawczego nie może przekroczyć 26 miesięcy).
Z urlopu wychowawczego od 2016 roku można skorzystać nie później, niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia (uprzednio był to 5 rok życia). Oznacza to, że jeśli rodzice będą chcieli z urlopu wychowawczego skorzystać np. po ukończeniu przez dziecko 3 roku życia, to urlop ten ulegnie odpowiedniemu skróceniu. Jednocześnie stosownie do treści art. 186 §3 Kodeksu pracy, jeśli z powodu stanu zdrowia dziecka, potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniem niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od podstawowego urlopu wychowawczego w wymiarze 36 miesięcy, może zostać udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednakże na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Wniosek o urlop wychowawczy 2016
Zmianie ulega także zasada składania wniosków o udzielenie urlopu wychowawczego. Od 2016 roku, stosownie do treści znowelizowanego przepisu art. 186 §7 Kodeksu pracy, urlop wychowawczy udzielany jest na pisemny wniosek pracownika, który pracownik ma obowiązek złożyć w terminie nie krótszym niż 21 dni przed dniem rozpoczęcia korzystania z urlopu. Pracodawca nie ma możliwości, aby wniosku pracownika nie uwzględnić. Jeśli pracownik taki wniosek o urlop wychowawczy złoży, z urlopu tego na pewno będzie miał prawo skorzystać. Gdyby jednak pracownik rozmyślił się i chciał wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego wycofać, może to zrobić nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu. W tym zakresie pracownik składa stosowne pisemne oświadczenie o wycofaniu wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego.
Urlop wychowawczy 2016 może zostać wykorzystany maksymalnie w 5 częściach. Przebywając na urlopie wychowawczym pracownik może podjąć działalność zarobkową u tego samego albo innego pracodawcy, jak również inną działalność, czy też podjąć szkolenie. Nie może to jednak wyłączać możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Nie wchodzi zatem w grę np.
wyjazd do pracy za granicę w okresie przebywania w macierzystym zakładzie pracy na urlopie wychowawczym. Jeśli pracodawca uzna, że pracownik przebywając na urlopie wychowawczym trwale zaprzestał opieki nad dzieckiem, może odwołać tego pracownika z urlopu wychowawczego i wezwać pracownika do stawienia się w pracy w terminie przez pracodawcę wskazanym, nie później jednak, niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia wiadomości o zaprzestaniu opieki nad dzieckiem przez pracownika i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.
Rezygnacja z urlopu wychowawczego
Za zgodą pracodawcy pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego w każdym czasie. Bez uzgadniania swojego powrotu z pracodawcą, pracownik może z urlopu wychowawczego zrezygnować po uprzednim zawiadomieniu o tym fakcie pracodawcy, najpóźniej na 30 dni przed terminem planowanego powrotu do pracy.