W niniejszym artykule omówimy zasady oddawania dnia wolnego za święto, wypadające w sobotę. Wbrew pozorom nie jest to takie proste, wielu pracodawców ma problem z ustaleniem, na jakich zasadach to oddawanie dnia wolnego za pracę w sobotę się odbywa, wielu pracowników również ma pretensje o to, że szef nie pozwala wybrać im dnia, w którym mogą sobie to sobotnie święto odebrać, tylko odgórnie narzuca taki dzień.
A co, jeśli w święto, wypadające w sobotę pracownik przebywa „na zwolnieniu lekarskim”? Czy jemu również należy oddać dzień wolny? A jeśli tak, co będzie, jeśli w tym oddanym dniu również będzie chory? Czy trzeba wyznaczać inny dzień wolny? Problem istnieje, w tym roku 2017 taka sytuacja ma miejsce ze świętem 11 listopada, z kolei w 2018 roku taka sytuacja zdarza się już 6 stycznia (święto Trzech Króli).
Zasadą, wynikającą z art. 129 §1 kodeksu pracy jest to, że pracownik pracuje przeciętnie 5 dni w tygodniu. Jednocześnie niedziela co do zasady jest dla niego dniem ustawowo wolnym od pracy, a oprócz tego pracownik ma jeszcze jeden dzień wolny, właśnie z tytułu przeciętnie pięciodniowego miesiąca pracy. Z reguły jest to sobota, choć nie zawsze tak musi być.
Równie dobrze pracownik może pracować od wtorku do soboty, a jego weekend obejmować niedzielę i poniedziałek. Pamiętaj, że sobota NIE JEST dniem ustawowo wolnym od pracy. Ona jest wolna, bo pracownik pracuje 5 dni w tygodniu, a nie dlatego, że tak wynika z konkretnego przepisu, traktującego sobotę jako dzień wolny od pracy.
Jednocześnie stosownie do treści art. 151(9) dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta, wskazane w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy. Świętami tymi są:
- 1 stycznia – Nowy Rok,
- 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
- pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
- drugi dzień Wielkiej Nocy,
- 1 maja – Święto Państwowe,
- 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
- pierwszy dzień Zielonych Świątek,
- dzień Bożego Ciała,
- 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
- 1 listopada – Wszystkich Świętych,
- 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
- 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
- 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia;
Jeśli takie święto wypada w dniu roboczym pracownika, to ma on w tym dniu wolne (z pewnymi wyjątkami, gdzie praca w święta jest dopuszczalna). Może się jednak zdarzyć, że święto, które jest dniem ustawowo wolnym od pracy wypadnie w dniu, który i tak jest dla pracownika dniem wolnym, np. w sobotę czy w niedzielę.
Pół biedy dla pracodawcy, jeśli święto ustawowo wolne od pracy wypada w niedzielę – wówczas pracownik na tym i tak nie skorzysta, bo niedziela sama w sobie jest dniem ustawowo wolnym od pracy.
Dzień wolny za święto w sobotę – jak prawidłowo oddawać
Za święto, które jest dniem ustawowo wolnym od pracy, a które wypada w sobotę, pracodawca oddaje pracownikowi dzień wolny w okresie rozliczeniowym, w którym to święto wypada. Nie ma znaczenia, czy oddawanie tego dnia wolnego odbywa się jeszcze przed tym świętem, czy już po nim, byle by to miało miejsce w okresie rozliczeniowym.
W ekstremalnych wypadkach, na wniosek pracownika można zaplanować oddawanie tego dnia wolnego za święto w sobotę przed aktualnym okresem rozliczeniowym albo po nim.
Należy nadmienić, iż co do zasady dzień wolny za sobotnie święto wskazuje pracodawca. Może on wskazać konkretną datę, w której pracownicy mają dzień wolny za święto, wypadające w sobotę.
Może też wskazać kilka dni do wyboru przez pracownika, jak również pewien przedział czasowy, w którym pracownicy mogą wskazać dogodny dla siebie dzień, w jakim „odbiorą sobie” dzień wolny za święto w sobotę.
Może też być i taka sytuacja, w której to pracownicy sami wskazują, w jakim konkretnie dniu chcą mieć wolne, a na tej podstawie szef ustala grafiki (pisaliśmy m.in. Harmonogram pracy) i rozlicza czas pracy.
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby przyjąć i takie rozwiązanie. W 2018 roku sobotnie święto wypada tylko raz (6 stycznia), więc jakiś nadmiernych utrudnień dla pracodawcy z tego tytułu nie będzie.
Święto, wypadające w sobotę, a choroba pracownika w tym dniu
Może się zdarzyć sytuacja, w której święto, wypadające w sobotę, wypada jednocześnie w okresie niezdolności pracownika do pracy z powodu choroby. Przykładowo pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim od 4 do 17 stycznia 2018, podczas, gdy święto 6 stycznia (sobota) jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Nie zmienia to faktu, że temu pracownikowi również należy oddać dzień wolny za to sobotnie święto.
Nieco inaczej będzie jednak, jeśli pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim w dniu, który już został oddany jako dzień wolny za święto przypadające na sobotę. Przykładowo za dzień 6 styczni 2018 roku pracodawca oddał pracownikom dzień wolny w dniu 2 lutego 2018 roku (piątek), a pracownik w okresie od 1 lutego 2018 do dnia 5 lutego 2018 przebywał na zwolnieniu lekarskim.
W takim przypadku ten dzień wolny pracownikowi przepada – pracodawca nie musi wyznaczać innego dnia wolnego za święto w sobotę tylko dlatego, że z dnia wolnego pracownik nie mógł skorzystać, gdyż w tym czasie przebywał na zwolnieniu lekarskim jako osoba niezdolna do pracy.
Należy pamiętać, że stosownie do art. 130 §2 kodeksu pracy, każde święto, będące dniem ustawowo wolnym od pracy, a przypadające w dniu innym niż niedziela, obniża wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym o 8 godzin.
Przykładowo, jeśli okres rozliczeniowy obejmuje miesiące styczeń, luty i marzec 2018 roku, to w tym okresie rozliczeniowym jest 21 dni roboczych w styczniu, 20 w lutym i 22 w marcu, czyli odpowiednio 168 godzin w styczniu do przepracowania, 160 w lutym i 176 w marcu 2018, co daje łącznie 504 godziny do przepracowania w okresie rozliczeniowym.
Za Święto Trzech Króli 6 stycznia 2018, wypadające w sobotę, pracodawca ma obowiązek oddać pracownikom dzień wolny do końca okresu rozliczeniowego, a więc do końca marca. Skutkiem tego do przepracowania w tym okresie rozliczeniowym pracownicy będą mieć 504 – 8 = 496 godzin (na pełnym etacie).
Sprawdź także: Jak liczyć godziny pracy na zwolnieniu lekarskim
Podobna reguła dotyczy pracowników zatrudnionych na niepełnych etatach. W ich przypadku z kolei wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym ustala się zgodnie z art. 130 §1 kodeksu pracy, czyli tak samo jak dla pełnoetatowców, a następnie obniża proporcjonalnie do wymiaru etatu.
Pracownik zatrudniony np. na pół etatu będzie miał zatem w okresie od stycznia do marca 2018 roku do przepracowania 504 : 2 = 252 godziny, a uwzględniając dodatkowo święto 6 stycznia 2018 roku, wypadające w sobotę, za które pracodawca musi oddać pracownikom dzień wolny do końca marca (do końca okresu rozliczeniowego).
Obowiązek udzielenia pracownikowi, zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy dnia wolnego za święto
przypadające w sobotę, która jest dla pracownika dniem wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy nastąpi, gdy pracownik pracuje w podstawowym systemie czasu pracy od poniedziałku do piątku, w dobowym wymiarze czasu pracy zmniejszonym proporcjonalnie do wielkości jego etatu (a więc np. pracownik na pół etatu pracuje po 4 godziny dziennie – wówczas za sobotnie święto pracodawca oddaje mu inny dzień wolny, czyli również 4 godziny).
Dzień wolny za święto w sobotę – jak widzisz, nie jest to trudne, warto jednak pamiętać o tych kilku niuansach, o których wspomnieliśmy.
Witam.
Czy jeżeli mam umowę o prace na okres próbny (3miesiące), pracuje od 9 lipca, to czy przysługuje mi także dzień wolny za 15 sierpnia 2020? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Dzień dobry
Tak, to święto w sobotę 15 sierpnia obniża wymiar do przepracowania w okresie rozliczeniowym wszystkim pracownikom, a więc Pani również.