Za czas niezdolności do pracy, spowodowanej chorobą, czyli potocznie mówiąc za czas zwolnienia lekarskiego pracownik co do zasady nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za pracę – w takim wypadku należy mu się jedynie wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca. Z kolei za czas tej niezdolności do pracy ma prawo do innych świadczeń – albo wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku chorobowego. Wynagrodzenie chorobowe 2019 wypłaca pracodawca, z kolei zasiłek chorobowy wypłaca albo pracodawca, albo ZUS, w zależności od ilości osób, zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego według stanu na dzień 30 listopada 2018 roku (powyżej 20 osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego – zasiłek chorobowy wypłaca bezpośrednio pracodawca, z wyjątkiem sytuacji, w której zasiłek chorobowy wypłacany jest po ustaniu stosunku pracy).

O tym, komu się należy wynagrodzenie chorobowe 2019, decyduje przepis art. 92 kodeksu pracy. Stosownie do powołanego przepisu wynagrodzenie chorobowe przysługuje za pierwsze 33 dni (albo 14 dni w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia) niezdolności do pracy z powodu choroby w roku kalendarzowym. Wynagrodzenie chorobowe 2019 w kwocie brutto nalicza się według takich samych zasad, jak zasiłek chorobowy (zgodnie z przepisami tzw. ustawy zasiłkowej – więcej o tym w dalszej części artykułu), a wypłaca w wysokości 80% podstawy (albo 100% podstawy, jeśli to wynagrodzenie chorobowe 2019 wypłacane jest za czas niezdolności do pracy w okresie ciąży, z powodu wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo z powodu poddania się badaniom lekarskim dla dawców organów) za każdy dzień niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, w tym za dni wolne od pracy (ponieważ zwolnienie lekarskie może obejmować również weekendy i inne dni wolne od pracy, wynagrodzenie chorobowe 2019 nalicza się i wypłaca również za te dni). Jeśli pracownik 50 lat kończy np. w 2019 roku, to te 14 dni z wynagrodzeniem chorobowym liczy się dopiero od 2020 roku, a nie od razu po ukończeniu przez niego 50 roku życia.

W praktyce zatem, jeśli np. pracownik, zatrudniony z dniem 1 października 2018 roku rozchoruje się np. na grypę w dniu 14 stycznia 2019 roku i na zwolnieniu lekarskim będzie przebywał do 31 stycznia 2019, to za styczeń 2019 otrzyma on wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca (pisaliśmy o nim w poprzednim artykule) oraz wynagrodzenie chorobowe za okres od 14 do 31 stycznia.

Wynagrodzenie chorobowe 2019 – kiedy się nie należy

Wynagrodzenie chorobowe 2019 nie należy się w sytuacji, w której pracownik nie miałby prawa do zasiłku chorobowego, a więc zgodnie z art. 12 ustawy zasiłkowej wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje, jeśli za czas choroby pracownik zachowuje prawo do normalnego wynagrodzenia za pracę, za czas choroby, przypadającej w czasie urlopu bezpłatnego, wychowawczego czy tymczasowego aresztowania pracownika oraz w okresie między śmiercią pracodawcy a dniem wygaśnięcia z tego powodu stosunku pracy czy jego rozwiązania na drodze porozumienia z tzw. zarządcą sukcesyjnym.

Wynagrodzenie chorobowe 2019 a okres wyczekiwania

Wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje również za czas choroby, jeśli pracownik znajduje się w tzw. okresie wyczekiwania. Chodzi tu o to, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy zasiłkowej pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego (oraz wynagrodzenia chorobowego) po 30 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Od dnia zatrudnienia pracownika pracodawca ma 7 dni na zgłoszenie go do ubezpieczeń w ZUS, w tym do ubezpieczenia chorobowego, które w przypadku pracownika jest obowiązkowe. Od tego okresu wyczekiwania są pewne wyjątki – nie ma on zastosowania w przypadku m.in.:

• absolwentów szkół wyższych, którzy podjęli zatrudnienie w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły wyższej
• w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała na skutek wypadku w drodze do lub z pracy
• pracowników, mających za sobą co najmniej 10-letni staż pracy
• gdy przerwa między jednym a drugim zatrudnieniem nie była dłuższa niż 30 dni.

Jeśli pracownik nie zalicza się do żadnej z powyższych grup, obowiązuje go okres wyczekiwania. Jak to wygląda w praktyce? Pokażmy to na przykładzie.

Pracownik został zatrudniony z dniem 1 marca 2019. Wcześniej nigdzie nie pracował, a studia ukończył w czerwcu 2018 roku. Pracownik ten stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w dniu 18 marca 2019 i chorował do dnia 29 marca 2019. Za czas choroby nie należy mu się wynagrodzenie chorobowe 2019, gdyż od dnia zatrudnienia nie upłynął jeszcze okres 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. W praktyce zatem za ten marzec pracownik otrzyma wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca i nic więcej, żadne świadczenie chorobowe (ani wynagrodzenie chorobowe, ani zasiłek chorobowy nie należą mu się).

Kolejny przykład – pracownik został zatrudniony z dniem 1 marca 2019. Wcześniej pracował na etacie do dnia 31 grudnia 2018 roku. W okresie od 18 marca 2019 do 12 kwietnia 2019 pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim. Okres wyczekiwania w przypadku tego pracownika upływa z dniem 30 marca, zatem za marzec należy mu się wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca (1 – 17 marca), wynagrodzenie chorobowe za 31 marca, a za kwiecień wynagrodzenie chorobowe za okres od 1 do 12 kwietnia i za pozostałą część kwietnia wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca. Co ważne, do tych 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego nie można wliczyć okresu poprzedniego zatrudnienia, gdyż od jego zakończenia do nawiązania nowego upłynęło więcej niż 30 dni.

Wynagrodzenie chorobowe 2019 – jak się liczy. Podstawa wynagrodzenia chorobowego

Wynagrodzenie chorobowe 2019 liczy się tak, jak zasiłki, a więc zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (zwanej potocznie ustawą zasiłkową). Wynagrodzenie chorobowe 2019 liczy się w ten sposób, że najpierw ustala się jego podstawę, następnie oblicza wynagrodzenie chorobowe za jeden dzień niezdolności do pracy, a następnie mnoży przez liczbę dni tej niezdolności, za które to wynagrodzenie chorobowe się należy. Podstawę do wynagrodzenia chorobowego ustala się zgodnie z przepisem art. 36 ustawy zasiłkowej.

W praktyce podstawą do wynagrodzenia chorobowego jest średnie wynagrodzenie pracownika z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym stał się on niezdolny do pracy z powodu choroby (poszedł na zwolnienie lekarskie). Jeśli pracownik pracuje krócej niż 12 miesięcy, podstawą do wynagrodzenia chorobowego jest średnie wynagrodzenie z pełnych miesięcy zatrudnienia (nie wlicza się zatem do podstawy miesiąca zatrudnienia, jeśli pracownik został zatrudniony w jego trakcie, np. w przypadku zatrudnienia pracownika z dniem 10 kwietnia 2019 roku, przy ustalaniu podstawy wynagrodzenia chorobowego tego kwietnia nie bierze się pod uwagę w średniej). Gdyby natomiast okazało się, że pracownik rozchoruje się jeszcze w tym samym miesiącu, w którym został zatrudniony, to (zakładając, że nie obowiązuje go okres wyczekiwania) podstawą do wynagrodzenia chorobowego jest to wynagrodzenie, które pracownik otrzymałby, gdyby przepracował ten miesiąc.

Do podstawy wynagrodzenia chorobowego wlicza się co do zasady te składniki wynagrodzenia, od których naliczana jest składka chorobowa. Zatem do podstawy wynagrodzenia chorobowego wlicza się – oprócz pensji zasadniczej – również dodatki za pracę w porze nocnej 2019, premie, prowizje itp. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dany składnik wynagrodzenia należy się również za czas choroby – wówczas do podstawy wynagrodzenia chorobowego się go nie wlicza (art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Chodzi o to, że jeśli pracownik ma np. dodatek funkcyjny, który wypłacany jest zawsze w stałej kwocie, nie pomniejsza się go za czas nieobecności chorobowej, to tego dodatku funkcyjnego w podstawie wynagrodzenia chorobowego już nie uwzględniamy. Gdyby natomiast był on pomniejszany za czas choroby, to w postawie wynagrodzenia chorobowego należy go uwzględnić.

Co ważne – jeśli w trakcie zatrudnienia zmienia się wymiar etatu pracownika, to podstawę do wynagrodzenia chorobowego ustala się z miesięcy po zmianie wymiaru etatu. Podobnie, jeśli np. pracownik miał prawo do określonego składnika wynagrodzenia jedynie do określonego miesiąca, to tego składnika nie wlicza się do postawy wynagrodzenia chorobowego, jeśli ta choroba ma miejsce po czasie, do którego ten składnik był wypłacany.

Mając już ustaloną podstawę wynagrodzenia chorobowego, ustala się tzw. podstawę netto, a więc wyliczoną wcześniej postawę pomniejsza się o 13,71% (suma składek na ubezpieczenia społeczne, finansowane z wynagrodzenia pracownika). Tę ustaloną podstawę netto dzieli się przez 30 (zawsze przez 30, niezależnie od tego, ile miesiąc miał dni), następnie mnoży przez 80% albo 100% i przez liczbę dni, za które to wynagrodzenie chorobowe przysługuje. Jak się liczy wynagrodzenie chorobowe 2019 pokażemy teraz na kilku przykładach.

Jak się liczy wynagrodzenie chorobowe 2019 – przykłady

Pracownik pracuje od dnia 1 października 2018, w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 3000 zł. W okresie od 11 do 22 marca 2019 przebywał na „zwykłym” zwolnieniu lekarskim. Za marzec otrzyma on wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca (1 – 10 oraz 23 – 31 marca) i wynagrodzenie chorobowe za okres od 11 do 22 marca. Podstawą do wynagrodzenia chorobowego jest średnia z miesięcy poprzedzających marzec – w naszym wypadku jest to kwota 3000 zł.

Krok 1. Postawa brutto (średnia z pełnych miesięcy poprzedzających): 3000 zł

Krok 2. Podstawa netto: 3000 zł – 13,71% z 3000 zł = 2588,70 zł

Wynagrodzenie chorobowe: 2588,70 zł / 30 * 80% * 12 (dni choroby) = 828,38 zł

Jest to oczywiście kwota brutto, jak się rozlicza wynagrodzenie chorobowe na liście płac pokażemy już niebawem, w jednym z kolejnych artykułów.

Kolejny przykład: pracownik zatrudniony na pół etatu w dniu 10 września 2018 roku z wynagrodzeniem w kwocie 2000 zł. Od 1 stycznia 2019 pracownik otrzymał podwyżkę i jego pensja zasadnicza wynosi 2200 zł. W lutym otrzymał on również wynagrodzenie za godziny nadliczbowe w kwocie 170 zł. W okresie od 18 do 22 marca 2019 pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim. Za marzec otrzyma on zatem wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca oraz wynagrodzenie chorobowe. Liczymy

Krok 1. Podstawa brutto: 3 * 2000 zł + 2 * 2200 zł + 170 zł = 10570 zł; 10570 zł : 5 = 2114 zł (jak widzisz, wrzesień pomijamy, gdyż jest niepełnym miesiącem zatrudnienia, a więc średnią liczymy z miesięcy od października 2018 do lutego 2019).

Krok 2. Podstawa netto: 2114 zł – 13,71% z 2114 zł = 1824,17 zł

Krok 3. Wynagrodzenie chorobowe: 1824,17 zł / 30 * 80% * 5 (dni choroby) = 243,23 zł

Tyle wyniesie wynagrodzenie chorobowe 2019 pracownika. Czas na kolejny przykład:

Pracownik został zatrudniony w dniu 1 sierpnia 2018, na pół etatu, z wynagrodzeniem w kwocie 2000 zł brutto. Od 1 stycznia 2019 pracuje on już na pełnym etacie, z wynagrodzeniem w kwocie 3800 zł brutto oraz premiami. Do tego od 1 stycznia 2019 otrzymuje on dodatek funkcyjny stały w kwocie 500 zł, ten dodatek nie jest pomniejszany za czas nieobecności w pracy. W styczniu 2019 premia pracownika wyniosła 270 zł, a w lutym jego premia wyniosła 180 zł. W okresie od 18 do 27 marca 2019 pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim zwykłym (nie w okresie ciąży, nie wypadek w drodze do pracy czy z pracy itp.). Za miesiąc marzec premia wyniosła 150 zł. W marcu 2019 pracownik otrzyma zatem premię 150 zł, dodatek funkcyjny 500 zł (nie pomniejszamy go za czas choroby), wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca oraz wynagrodzenie chorobowe. Liczymy wynagrodzenie chorobowe:

Krok 1. Podstawa brutto: 2 * 3800 (od stycznia zmiana wymiaru etatu, a więc okres od sierpnia do grudnia pomijamy) + 270 + 180 = 8050 zł; 8050 zł : 2 (miesiące po zmianie etatu, a przed marcem 2019, z których liczymy średnią) = 4025 zł

Krok 2. Podstawa netto: 4025 zł – 13,71% z 4025 zł = 3473,17 zł

Krok 3. Wynagrodzenie chorobowe: 3473,17 zł / 30 * 80% * 10 (dni choroby) = 926,18 zł

Tyle wyniesie wynagrodzenie chorobowe 2019. Jak widzisz, nie ma tu nic trudnego. Niebawem pokażemy Ci, jak się uwzględnia wynagrodzenie chorobowe na liście płac i przelicza na kwotę netto.

Więcej na ten temat w naszym szkoleniu: kurs płac online z zaświadczeniem MEN. Zapraszamy do zapoznania się z pełnym programem szkolenia i uczestnictwa. Tematykę wynagrodzeń chorobowych i zasiłków będziemy kontynuować w kolejnych artykułach.