Stosownie do przepisu art. 154 §1 kodeksu pracy wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika zatrudnionego krócej niż 10 lat wynosi 2 dni, a przy zatrudnieniu co najmniej 10-letnim urlop wypoczynkowy ma wymiar 26 dni. Oczywiście urlop wypoczynkowy pracownika na niepełnym etacie będzie liczony proporcjonalnie, a więc pracownikowi zatrudnionemu np. na pół etatu przysługiwać będzie odpowiednio 10 albo 13 dni urlopu wypoczynkowego, w zależności od stażu pracy. Do tego 10-letniego okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza się nie tylko okres samej pracy, ale również inne tzw. okresy zaliczalne, m.in. czas nauki (8 lat za studia, w tym licencjat, 6 lat za szkołę policealną, 5 lat za średnią szkołę zawodową, 4 lata za liceum, 3 lata za szkołę zawodową), okres pracy w gospodarstwie rolnym, pracę za granicą, a także okres pozostawania w rejestrze osób bezrobotnych z prawem do zasiłku dla bezrobotnych oraz okres stażu, na który pracownik, przed nawiązaniem stosunku pracy, został skierowany z urzędu pracy i w trakcie którego przysługiwało mu stypendium stażowe.
Jak wspomniałem powyżej, wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika zatrudnionego na mniej niż pełnym etacie będzie naliczany proporcjonalnie do wymiaru etatu. Oznacza to, że urlop wypoczynkowy pracownika na pół etatu będzie wynosił połowę z kodeksowej puli urlopowej (10 albo 13 dni), wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika, zatrudnionego na ¾ etatu wyniesie z kolei 15 albo 20 dni (2/4 z 20 albo 26 dni, zaokrąglone w górę do pełnego dnia) i tak dalej.
Urlop wypoczynkowy pracownika na niepełnym etacie – jak ustalić wymiar i jak naliczać
Ustalenie wymiaru urlopu wypoczynkowego nie jest tożsame z ustaleniem samego prawa pracownika do skorzystania z tego typu urlopu. W przypadku wymiaru urlopu wypoczynkowego, urlop wypoczynkowy pracownika na niepełnym etacie ustala się proporcjonalnie do wymiaru urlopu, przy czym stosownie do przepisu art. 154 §2 kodeksu pracy, w takim wypadku niepełny dzień urlopu zaokrągla się do pełnego dnia w górę. Należy jednak pamiętać, iż tego zaokrąglenia dokonuje się na etapie ustalania wymiaru należnego urlopu, a nie zawsze przy udzielaniu urlopu.
Dlaczego to takie ważne? Stosownie do przepisu art. 153 §1 kodeksu pracy, pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 z wymiaru przysługującego mu po przepracowaniu roku. Załóżmy zatem, że pracownik, podejmujący pracę po raz pierwszy w życiu, został zatrudniony na 1/2 etatu w dniu 1 czerwca 2017 roku. Należny pracownikowi za cały rok wymiar urlopu wyniesie zatem 1/2 z 20 (brak stażu do 26 dni urlopu), a więc 10 dni. Natomiast w miesiącu czerwcu 2017 roku pracownik ten nie będzie jeszcze mógł skorzystać z tego urlopu wypoczynkowego, gdyż nie upłynął jeszcze miesiąc pracy. Gdyby ten pracownik chciał skorzystać z urlopu wypoczynkowego np. w sierpniu 2017, to można mu udzielić tego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 2/12 (minęły 2 miesiące zatrudnienia) z 10 dni, a więc w wymiarze 1,67 dnia, co w praktyce oznacza, iż pracownikowi można udzielić 1 dnia urlopu, gdyż w tym wypadku niepełnego dnia urlopu nie zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Pozostałe 0,67 dnia oczywiście pracownikowi nie przepada, a przechodzi ono na kolejne miesiące.
Należy oczywiście pamiętać o różnicy w udzielaniu urlopu wypoczynkowego pracownikowi, który podejmuje zatrudnienie po raz pierwszy a pracownikowi, dla którego jest to kolejne zatrudnienie.
Urlop wypoczynkowy na niepełnym etacie – przykłady
Przykład: pracodawca w dniu 1 sierpnia 2017 roku zatrudnił na 3/4 etatu dwóch pracowników. Dla pierwszego jest to jego pierwsza praca w życiu (wcześniej pracował jedynie na podstawie umowy zlecenia, której do stażu urlopowego nie zalicza się), a dla drugiego pracownika to kolejne zatrudnienie w życiu. Ze względu na staż pracy pierwszy pracownik ma prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego za cały rok, a ponieważ jest zatrudniony na ¾ etatu, jego urlop będzie liczony z puli ¾ z 20, czyli z 15 dni urlopu wypoczynkowego. Z kolei staż pracy drugiego pracownika upoważnia go do korzystania z puli 26 dni urlopu, co liczone proporcjonalnie do wymiaru etatu daje ¾ z 26, po zaokrągleniu w górę do 20 dni urlopu wypoczynkowego.
Gdyby obaj pracownicy chcieli skorzystać z urlopu wypoczynkowego jeszcze w miesiącu, w którym zostali zatrudnieni, a więc w sierpniu 2017 roku, to pierwszy pracownik nie nabył jeszcze prawa do urlopu wypoczynkowego, gdyż jest to jego pierwsza praca w życiu, a nie upłynął jeszcze miesiąc pracy. Z kolei drugi pracownik ma prawo do urlopu od razu, w pełnym przysługującym mu wymiarze, jego nie obowiązuje miesiąc „karencji”.
Co istotne, urlopów wypoczynkowych udziela się pracownikom w dniach, które są dla nich dniami pracy. Ma to znaczenie w przypadku pracowników niepełnoetatowych, jak również zatrudnionych np. w równoważnym systemie czasu pracy. Należy mieć na względzie fakt, iż pracownik na pół etatu może pracować np. tak: 4 4 4 4 4 Sb Nd albo tak: 8 8 4 0 0 Sb Nd, albo jeszcze inaczej, ważne, aby średnio pracował po 20 godzin tygodniowo. W dniach, w których pracownik niepełnoetatowy nie ma zaplanowanej pracy, albo które są dla niego dniami ustawowo wolnymi od pracy, nie można mu udzielić urlopu wypoczynkowego.
Stosownie do przepisu art. 154(2) §1 kodeksu pracy, urlopu wypoczynkowego udziela się pracownikowi w dniach, które są dla niego dniami pracy. Jednocześnie stosownie do §2 powołanego przepisu, przeliczeniowy dzień urlopu wypoczynkowego to 8 godzin, bez względu na wymiar etatu. Dlaczego to takie istotne? W praktyce, szczególnie początkujące osoby, mają problem z ustaleniem, ile dni urlopu wykorzysta pracownik, który miał w danym dniu zaplanowane np. 4, 6 czy 8 godzin pracy, a któremu na ten dzień udzielono urlopu wypoczynkowego. Nie jest to skomplikowane, należy jedynie pamiętać o tym, że dzień urlopu wypoczynkowego przeliczeniowo to 8 godzin, bez względu na wymiar etatu.
Jak to wygląda w praktyce? Załóżmy, że mamy dwóch pracowników, zatrudnionych na pół etatu. Pierwszy pracownik ma w danym tygodniu do przepracowania 20 godzin w takim układzie: 4 4 4 4 4 Sb Nd, a drugi ma do przepracowania 20 godzin w takim układzie: 8 8 0 4 0 Sb Nd. Obaj pracownicy chcą mieć wolne poniedziałek, wtorek i środę. Pierwszy pracownik będzie zatem nieobecny w pracy 3 dni, ale oznacza to, iż wykorzystał 1,5 dnia urlopu wypoczynkowego, z kolei drugi również będzie nieobecny w pracy 3 dni, ale wykorzystał 2 dni urlopu wypoczynkowego, a trzeci dzień miał i tak wolny, bo tak mu zaplanowano grafik.
Gdyby obaj pracownicy chcieli mieć cały tydzień wolny, to fizycznie nie będzie ich w pracy przez 5 dni roboczych, z czego pierwszy pracownik wykorzysta 2,5 dnia urlopu wypoczynkowego, natomiast drugi również 2,5 dnia urlopu wypoczynkowego. Przyjmując taki sposób liczenia nie ma szans, aby któregoś z pracowników „skrzywdzić”, udzielając mu mniejszej ilości dni wolnych z tytułu urlopu wypoczynkowego niż mu się faktycznie należy.
Pokażmy inny przykład. Dwóch pracowników na pół etatu, każdy z nich ma prawo do 10 dni urlopu wypoczynkowego za cały rok (80 godzin przeliczeniowo). Pierwszy z nich pracuje tak: 4 4 4 4 4 Sb Nd, a drugi tak: 8 8 4 0 0 Sb Nd. Jeśli pierwszy pracownik chce wykorzystać 10 dni urlopu wypoczynkowego, to faktycznie nie będzie go w pracy przez 20 dni (jeśli w danym dniu ma zaplanowane 4 godziny pracy, to w tym dniu wykorzysta pół dnia urlopu wypoczynkowego). Z kolei jeśli drugi pracownik chce wykorzystać również 10 dni urlopu wypoczynkowego, to również nie będzie go w pracy 20 dni roboczych, bo w dniach, w których ma zaplanowane 8 godzin pracy, wykorzysta jeden dzień urlopu, w dniach, w których ma zaplanowane 4 godziny pracy wykorzysta pół dnia urlopu wypoczynkowego (pisaliśmy również: Urlop na godziny), a w dniach, które były i tak dla niego dniami wolnymi od pracy (czwartek i piątek) nie wykorzysta żadnego dnia urlopu. W konsekwencji obaj pracownicy będą mieć taką samą ilość dni wolnych od pracy, wykorzystując przy tym taką samą ilość dni urlopu wypoczynkowego.
Wymiar urlopu pracownika, zatrudnionego na niepełnym etacie (pisaliśmy m.in. Umowa na pół etatu), jest uzależniony od wymiaru etatu zatrudnienia, natomiast nie zależy od rozkładu czasu pracy (ilości godzin do przepracowania w danym dniu). Nie ma znaczenia, przez ile godzin dziennie i w jakich dniach wykonują pracę pracownicy, zatrudnieni np. na pół etatu – wszystkim będzie się należało tyle samo urlopu (pod warunkiem oczywiście, że wszyscy mają prawo do 10 albo wszyscy do 13 dni urlopu wypoczynkowego za rok).
Urlop wypoczynkowy na niepełnym etacie nie jest zagadnieniem skomplikowanym. To, ile godzin dziennie pracownik
niepełnoetatowy pracuje, nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego, a jedynie na to, ile w danym dniu pracownik tego urlopu wykorzysta. Natomiast nie ma to również znaczenia i wpływ na to, jak się liczy wynagrodzenie urlopowe za czas urlopu wypoczynkowego. Zgodnie bowiem z przepisami rozporządzenia urlopowego wysokość wynagrodzenia urlopowego ustala się i tak w oparciu o liczbę godzin urlopu. Więcej na ten temat pisaliśmy w naszym artykule: jak się liczy wynagrodzenie urlopowe. Z kolei sposób liczenia wynagrodzenia urlopowego w 2020 roku w tym artykule: wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy 2020
Jeśli w swojej praktyce kadrowej zajmujesz się urlopami pracowniczymi, zapraszamy do skorzystania z naszej oferty szkoleniowej: Kurs kadr online, szkolenie Urlopy wypoczynkowe w praktyce, jak również szkolenie wideo kadry i płace online z certyfikatem MEN. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą.
