Zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu umowy o pracę i po zakończeniu umowy

Pracownik w okresie wypowiedzenia umowy o pracę zachowuje wszystkie swoje prawa i obowiązki, jakie miał, zanim do wypowiedzenia doszło. W okresie wypowiedzenia stosunek pracy trwa nadal, więc w sferze uprawnień pracowniczych nic się nie zmienia. W szczególności, w razie niezdolności do pracy z powodu choroby pracownikowi należy się wynagrodzenie chorobowe albo zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu. Co więcej, ten zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu należy się zarówno za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, przypadającej na okres wypowiedzenia, jak i po zakończeniu umowy o pracę. Prawo do wynagrodzenia chorobowego i zasiłku pracownik zachowuje do końca trwania umowy o pracę – do tego czasu bowiem podlega ubezpieczeniu chorobowemu, a zgodnie z przepisami tzw. ustawy zasiłkowej w określonych przypadkach zachoruje prawo zasiłku chorobowego (ale już nie wynagrodzenia chorobowego) również po zakończeniu stosunku pracy. Co ważne ten zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu należy się pracownikowi również w przypadku, gdy w okresie wypowiedzenia pracodawca zwolnił pracownika z obowiązku świadczenia pracy.

Co równie istotne – jeśli w okresie wypowiedzenia pracownik przebywa na urlopie i rozchoruje się, to choroba przerywa urlop wypoczynkowy – pracownik na wypowiedzeniu przebywa na zwolnieniu lekarskim, z prawem do wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku chorobowego, a niewykorzystany z powodu choroby urlop może wykorzystać w terminie późniejszym (jeśli zdąży do końca okresu wypowiedzenia – jeśli nie zdąży, a umowa o pracę rozwiąże się, pracodawca wypłaci pracownikowi ekwiwalent za urlop).

Zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu umowy o pracę i po zakończeniu umowy – kiedy się należy

Jeśli w okresie wypowiedzenia pracownik rozchoruje się i pójdzie na zwolnienie lekarskie, nabędzie prawo do wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku chorobowego (więcej o tym za chwilę). Może się okazać, że umowa o pracę rozwiąże się w dniu, w którym pracownik nadal przebywa na zwolnieniu lekarskim. Wówczas od dnia następnego po rozwiązaniu umowy o pracę on nadal może przebywać na tym zwolnieniu lekarskim, ale już wyłącznie z prawem do zasiłku chorobowego, który byłemu pracownikowi wypłaca bezpośrednio ZUS. Z kolei to, czy w okresie wypowiedzenia należy się pracownikowi wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu decyduje kilka czynników. Przede wszystkim zgodnie z art. 92 §1 kodeksu pracy za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego – za pierwsze 33 dni tej choroby w ciągu roku, a jeśli ukończył już 50 rok życia, to za 14 dni. Od 34 i odpowiednio od 15 dnia choroby w roku pracownikowi należy się zasiłek chorobowy.

Po drugie – jeśli zwolnienie lekarskie spowodowane jest wypadkiem przy pracy, to pracownik od razu „wpada” w zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, niezależnie od tego, czy minęły już te 33(14) dni choroby z wynagrodzeniem chorobowym, czy nie. Rozpiszmy to na kilku przykładach.

Przykład: Pracownik został zatrudniony z dniem 1 lutego. W dniu 15 września złożył wypowiedzenie. Obowiązuje go miesięczny okres wypowiedzenia, co oznacza, że umowa o pracę rozwiąże się 31 października (więcej o liczeniu okresów wypowiedzenia w tym artykule: Okresy wypowiedzenia umowy o pracę – jak liczyć). W dniu 11 października pracownik dostarczył pracodawcy zwolnienie lekarskie, wystawione do dnia 15 listopada. W tym roku pracownik jeszcze nie przebywał na zwolnieniu lekarskim. Za okres od 11 do 31 października pracownikowi należy się wynagrodzenie chorobowe (zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu nie należy się, bo niezdolność do pracy z powodu choroby nie przekracza 33 dni), a od 1 listopada pracownik, kontynuując zwolnienie lekarskie, nabywa prawo do zasiłku chorobowego za okres do dnia 15 listopada. Zasiłek ten wypłacany jest już bezpośrednio przez ZUS, nawet, gdy płatnikiem zasiłków jest zakład pracy.

Przykład: pracownik pracuje w firmie X od dnia 1 stycznia do 30 kwietnia. W tym okresie przebywał na zwolnieniu lekarskim w sumie 12 dni, za które otrzymał wynagrodzenie chorobowe. Od dnia 1 maja pracownik zostaje zatrudniony w firmie Y. W dniu 15 listopada pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę o pracę. Ponieważ pracownika obowiązuje – ze względu na staż pracy u tego pracodawcy – miesięczny okres wypowiedzenia, umowa o pracę rozwiąże się w dniu 31 grudnia. W dniu 17 listopada pracownik złamał rękę (nie był to wypadek przy pracy) i poszedł na zwolnienie lekarskie, na którym będzie przebywał do 21 stycznia. Za okres od 15 do 30 listopada, będąc w okresie wypowiedzenia pracownik otrzyma wynagrodzenie chorobowe (16 dni), następnie za okres od 1 grudnia do 5 grudnia wynagrodzenie chorobowe na wypowiedzeniu (mija 33 dni choroby z wynagrodzeniem chorobowym w tym roku), a za okres od 6 grudnia do 31 grudnia zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu. Zasiłek ten będzie się pracownikowi należał do końca zwolnienia lekarskiego, czyli do 21 stycznia. Mała dygresja jeszcze – umowa o pracę rozwiązuje się w czasie, gdy pracownik przebywa już na zwolnieniu lekarskim, a więc nie ma tu zastosowania art. 41 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawca nie może pracownikowi na zwolnieniu lekarskim wypowiedzieć umowy o pracę. W tym przykładzie wypowiedzenie miało miejsce zanim jeszcze pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby, a to, że okres wypowiedzenia upływa w dniu, w którym pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim nie ma znaczenia – umowa o pracę rozwiązuje się.

Przykład: Pracownik został zatrudniony w firmie X w dniu 15 marca. Przebywał na zwykłych zwolnieniach lekarskich w okresach od 1 do 10 kwietnia oraz od 5 czerwca do 31 lipca. W dniu 11 października pracownik wypowiedział umowę o pracę, a ponieważ obowiązuje go miesięczny okres wypowiedzenia, to umowa o pracę rozwiąże się w dniu 30 listopada. W okresie od 2 do 14 listopada pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim. Za czas tego zwolnienia pracownikowi należy się zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu.

Przykład: pracownik wypowiedział umowę o pracę z dniem 10 kwietnia. Ze względu na staż pracy obowiązuje go trzymiesięczny okres wypowiedzenia, a umowa o pracę rozwiąże się z dniem 31 lipca. W dniu 14 lipca pracownik rozpoczął urlop wypoczynkowy, który miał trwać do końca miesiąca, czyli do dnia rozwiązania umowy o pracę. Niestety w dniu 17 lipca pracownik rozchorował się i przerwał urlop. Pozostawał na zwolnieniu lekarskim do 14 sierpnia. Za okres od 14 lipca do 31 lipca (do dnia upływu okresu wypowiedzenia) pracownikowi należy się wynagrodzenie chorobowe na wypowiedzeniu.

Zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu i po jego upływie

Stosownie do art. 6 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. A ponieważ w okresie wypowiedzenia stosunek pracy nadal trwa, pracownik nadal podlega ubezpieczeniu chorobowemu, to za czas choroby, przypadający na okres wypowiedzenia, należy mu się odpowiednio wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek chorobowy. Podobnie będzie, jeśli zwolnienie lekarskie rozpoczęło się przed upływem okresu wypowiedzenia, a zakończyło już po rozwiązaniu umowy o pracę. Ponieważ niezdolność do pracy powstała w czasie, gdy pracownik podlegał ubezpieczeniu chorobowemu, to zasiłek przysługuje również za okres po zakończeniu umowy o pracę. Temu ubezpieczeniu chorobowemu pracownik podlega obowiązkowo od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania, czyli np. rozwiązania się umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia. Nie ma zatem znaczenia dla samego faktu nabycia prawa do zasiłku, że choroba przypada w okresie wypowiedzenia – w tym czasie stosunek pracy, a więc i ubezpieczenie chorobowe trwa normalnie nadal, a więc zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu należy się pracownikowi.

Jednocześnie zgodnie z art. 7 ustawy zasiłkowej, zasiłek chorobowy będzie przysługiwał również, jeśli pracownik po upływie okresu wypowiedzenia i rozwiązaniu się umowy o pracę pójdzie na zwolnienie lekarskie w ciągu 14 dni od dnia zakończenia stosunku pracy. Warunkiem jest, aby to zwolnienie lekarskie trwało co najmniej 30 dni. Organem właściwym do wypłaty zasiłku po ustaniu zatrudnienia jest ZUS. Były pracodawca jest jednak zobowiązany do wystawienia, na wniosek byłego pracownika lub ZUS, zaświadczenia płatnika składek Z-3.

Na zakończenie należy wspomnieć, iż o ile pracownikowi należy się zasiłek chorobowy na wypowiedzeniu, to jeśli umowa o pracę kończy się, a choroba pracownika trwa nadal, to zwolnienie lekarskie po ustaniu stosunku pracy nie uprawnia do otrzymania zasiłku, jeśli pracownik ma ustalone prawo do emerytury lub renty, wyczerpał się okres zasiłkowy, pracownik nabył prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, czy też jeśli pracownik w czasie trwania zatrudnienia nie nabył prawa do zasiłku ze względu na okres wyczekiwania. Podobnie zasiłek chorobowy po ustaniu stosunku pracy nie będzie przysługiwał, jeśli pracownik kontynuuje działalność zarobkową lub podjął działalność, stanowiącą tytuł do obowiązkowego lub dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

O tym, jak się liczy wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy pisaliśmy już m.in. tutaj: Wynagrodzenie chorobowe – jak się liczy i tutaj: Zasiłek chorobowy po zakończeniu umowy o pracę.