Za czas niezdolności do pracy, spowodowanej chorobą, pracownik zachowuje co do zasady prawo albo do wynagrodzenia chorobowego albo do zasiłku chorobowego. Pomijając przypadki szczególne, np. okres wyczekiwania, to wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek chorobowy należy się za każdy dzień niezdolności do pracy, obejmuje ono również weekendy i dni wolne od pracy.
W praktyce zatem, jeśli pracownik przez część miesiąca przebywa na zwolnieniu lekarskim, to za ten miesiąc należy mu się wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca oraz właśnie za okres choroby wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek chorobowy (pisaliśmy m.in. Chorobowe na wypowiedzeniu), a w niektórych przypadkach najpierw wynagrodzenie chorobowe, a potem zasiłek chorobowy.
Należy podkreślić, iż to wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek chorobowy (pisaliśmy m.in. Czy zasiłek chorobowy jest opodatkowany) należą się pracownikowi jedynie, gdy za czas choroby nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za pracę.
A to jeszcze nie koniec – po wyliczeniu tych składników wynagrodzenia w kwotach brutto należy z nich naliczyć kwotę netto do wypłaty oraz obciążenia publicznoprawne – składki ZUS i podatek.
Lista płac z chorobowym
Przykładowa lista płac z chorobowym zostanie kompleksowo omówiona w niniejszym artykule, pokażemy również przykłady wyliczania takiej listy płac z wynagrodzeniem chorobowym czy zasiłkiem – krok po kroku od kwoty brutto do netto.
Dzięki nim każdy zainteresowany będzie mógł policzyć sobie, chociażby w przybliżeniu, ile dostanie na rękę za czas choroby. Artykuł długi, ale warto przykładową listę płac z chorobowym pokazać na różnych przykładach oraz kompleksowo omówić zasady jej naliczania.
Sprawdź także: Kto wypłaca zasiłek chorobowy powyżej 20 pracowników
Przykładowa lista płac z chorobowym – naliczanie wynagrodzeń chorobowych i zasiłków
Naliczając listę płac należy uwzględnić na niej kilka elementów. Przede wszystkim od wynagrodzenia pracownika nalicza się składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i podatek (od sierpnia 2019 roku nie będzie naliczać się podatku za osoby w wieku do 26 roku życia, osiągające dochód mieszczący się w pierwszym progu podatkowym).
Stopy procentowe składek regulowane są ustawowo i wynoszą obecnie:
- ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy, z czego 9,76% finansowane jest z wynagrodzenia pracownika i 9,76% ze środków pracodawcy
- ubezpieczenie rentowe – 8% podstawy, z czego 1,5% finansowane jest z wynagrodzenia pracownika, a 6,5% ze środków pracodawcy
- ubezpieczenie chorobowe – 2,45% podstawy, w całości finansowane z wynagrodzenia pracownika
- ubezpieczenie wypadkowe – 1,67% podstawy, w całości finansowane ze środków pracodawcy, przy czym składka wypadkowa może się różnić w zależności od warunków w zakładzie pracy
- ubezpieczenie zdrowotne – 9% podstawy, finansowane w części z wynagrodzenia pracownika (1,25%) i w części z wyliczonego podatku (7,75%)
Do tego dochodzą jeszcze składki na Fundusz Pracy (2,45% podstawy) i na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10% podstawy), finansowane w całości ze środków pracodawcy, a więc nie mające wpływu na wyliczenie kwoty netto wynagrodzenia od kwoty brutto.
Omówimy to w dalszej części artykułu. Do powyższego przykładowa lista płac z chorobowy uwzględnia oczywiście podstawę podatku, zaliczkę na podatek dochodowy i podatek wpłacany do urzędu skarbowego, a sam mechanizm jego naliczania pokażemy na konkretnych przykładach.
Należy pamiętać, że składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne nalicza się od podstaw. Co do zasady podstawą do składek społecznych jest wynagrodzenie brutto pracownika, z wyłączeniem składników wskazanych w §2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (ten przepis wskazuje, jakie składniki wynagrodzenia są zwolnione ze składek ZUS.
A więc na liście płac dolicza się je po prostu do postawy podatku, a nie podstawy składek, takimi składnikami są przykładowo nagroda jubileuszowa, ekwiwalent za pranie odzieży, diety z tytułu podróży służbowych itp., co do zasady jednak wszystkie składniki wynagrodzenia, z wyłączeniem tych wymienionych w powyższym przepisie, są ozusowane, a więc przykładowa lista płac z chorobowym uwzględnia je w podstawie do składek społecznych.
Lista płac z wynagrodzeniem chorobowym
Z kolei podstawą do składki zdrowotnej jest podstawa do składek społecznych, pomniejszona o sumy składek finansowane z wynagrodzenia pracownika (czyli o 9,76% emerytalnej, 1,5% rentowej i 2,45% chorobowej, czyli w sumie podstawą do zdrowotnej jest podstawa do składek społecznych pomniejszona o 13,71% tej podstawy do składek społecznych).
Przykładowa lista płac, póki co jeszcze bez wynagrodzeń chorobowych czy zasiłków, pokazana została na przykładzie poniższym. Do tego jeszcze do podstawy składki zdrowotnej dolicza się wynagrodzenie chorobowe – jest ono zwolnione ze składek społecznych, ale nie ze składki zdrowotnej.
Jeśli natomiast pracownik otrzymuje zasiłek, a płatnikiem tego zasiłku jest pracodawca, zasiłek jest zwolniony ze składek ZUS, a więc przykładowa lista płac z chorobowym uwzględnia go w podstawie podatku, ale już nie w podstawach do składek (jeden z przykładów w dalszej części artykułu).
Sprawdź także: jak liczyć godziny pracy na zwolnieniu lekarskim
Załóżmy, że pracownika pracuje na pełnym etacie, z wynagrodzeniem w kwocie 3000 zł. Otrzymał również w miesiącu lipcu 400 zł premii. Premia jest ozusowana, a więc ozusowane zostanie całe wynagrodzenie pracownika brutto w kwocie 3400 zł. Do tego jeszcze zakładamy, że pracownik ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodu 111,25 zł oraz ulgi podatkowej 46,33 zł.
- Podstawa składek społecznych: 3400 zł
- Składki ZUS pracownika: 331,84+51+83,30 = 466,14 zł
- Ubezpieczenie emerytalne: 9,76% z 3400 zł = 331,84 zł
- Ubezpieczenie rentowe: 1,5% z 3400 zł = 51 zł
- Ubezpieczenie chorobowe: 2,45% z 3400 zł = 83,30 zł
- Podstawa składki zdrowotnej: 3400 zł – 466,14 zł = 2933,86 zł
- Koszt uzyskania przychodu: 111,25 zł (albo jeśli pracownik ma prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodu, czyli dojeżdża do zakładu pracy z innej miejscowości, to 139,06 zł)
- Podstawa podatku: 2933,86 – 111,25 = po zaokrągleniu 2823 zł
- Podatek: 18% z 2823 zł = 508,14 zł
- Ulga podatkowa: 46,33 zł (a jeśli pracownik nie ma do niej prawa, to 0 zł)
- Zaliczka na podatek: 508,14 zł – 46,33 zł = 461,81 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne: 9% z 2933,86 = 264,05 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne odliczane od podatku 7,75% z 2933,86 zł = 227,37 zł
- Podatek do urzędu skarbowego: 461,81 – 227,37 po zaokrągleniu 234 zł
- Netto do wypłaty: 3400 zł – 466,14 zł – 264,05 zł – 234 = 2435,81 zł
Pomijamy naliczanie Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – są one liczone od pozycji 1, a na kwotę wynagrodzenia netto nie mają wpływu, gdyż są finansowane w całości ze środków pracodawcy.
Nieco inaczej będzie wyglądać przykładowa lista płac z chorobowym. Zanim zaczniemy ją naliczać, omówmy choć pobieżnie zasady naliczania tych dwóch składników wynagrodzenia.
Przede wszystkim zgodnie z art. 92 kodeksu pracy, za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia – to jest tzw. wynagrodzenie chorobowe. To wynagrodzenie chorobowe należy mu się za 33 dni choroby w roku kalendarzowym (albo za 14 dni, jeśli pracownik ukończył już 50 rok życia).
Oczywiście jeśli choroba pracownicy przypada w okresie ciąży, została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy czy z pracy itp., to pracownik zachowuje prawo do 100%, a nie do 80% wynagrodzenia. Z kolei te 33 dni nie muszą być w ciągłości – po prostu sumuje się w trakcie roku dni zwolnienia lekarskiego i „pilnuje”, kiedy pracownik przekracza te 33 dni, bo wówczas „wpada” w zasiłek chorobowy.
Ten zasiłek z kolei może wypłacać albo zakład pracy (wówczas przykładowa lista płac z chorobowym uwzględnia go), albo bezpośrednio ZUS – wszystko tu zależy od tego, czy na dzień 30 listopada roku poprzedzającego pracodawca zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego do 20 ubezpieczonych (płatnikiem zasiłku jest wówczas ZUS) czy powyżej 20 ubezpieczonych (płatnikiem zasiłku jest pracodawca).
Obydwa przykłady rozliczymy na dwóch osobnych listach płac. Przejdźmy do kolejnej części.
Wynagrodzenia chorobowe i zasiłki chorobowe nalicza się generalnie tak samo – najpierw ustala tzw. podstawę brutto, następnie podstawę netto, z kolei wynagrodzenie chorobowe albo zasiłek chorobowy za jeden dzień niezdolności do pracy, a następnie mnoży przez liczbę dni choroby, za które to wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek chorobowy należą się – nie zawsze bowiem składniki te mogą należeć się pracownikowi za cały okres choroby, wykazany w zwolnieniu lekarskim.
Podstawa brutto wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku to – w skrócie – średnie wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia choroby. Jeśli pracownik pracuje krócej, średnią ustala się z pełnych miesięcy zatrudnienia, z kolei jeśli choroba powstała już w pierwszym miesiącu pracy, podstawą do wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku jest wynagrodzenie, jakie pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc.
Pokażmy to na konkretnym przykładzie – jeśli interesuje Cię ta tematyka, to więcej o tym pisaliśmy w naszym artykule jak się liczy wynagrodzenie chorobowe).
Pracownik został zatrudniony w dniu 1 lutego, z wynagrodzeniem w kwocie 3000 zł. Od 1 kwietnia jego wynagrodzenie wynosi 3200 zł. W okresie od 3 do 21 czerwca pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim.
Lista płac z wynagrodzeniem chorobowym
Za czerwiec otrzyma on zatem wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca (1 – 2 plus 22 – 30 czerwiec) oraz wynagrodzenie chorobowe za okres od 3 do 21 czerwca. Liczymy
Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca: 3200 zł – 3200 zł / 30 * 18 (dni choroby) = 1280 zł. Uwaga – dzielimy zawsze przez 30, niezależnie od tego, ile miesiąc ma dni. Uwzględniamy oczywiście wynagrodzenie po podwyżce.
Wynagrodzenie chorobowe. Podstawa brutto wyniesie 2 * 3000 zł (luty i marzec) + 2 * 3200 zł (kwiecień i maj) / 4 = 3100 zł
Podstawa netto: 3100 zł – 13,71% z 3100 zł = 2674,99 zł
Wynagrodzenie chorobowe: 2674,99 zł / 30 * 80% * 18 = 1283,96 zł
Mamy zatem wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca w kwocie 1280 zł oraz wynagrodzenie chorobowe w kwocie 1283,96 zł.
Przykładowa lista płac z chorobowym na pozycji do składek społecznych uwzględnia oczywiście wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, z kolei wynagrodzenie chorobowe zostanie doliczone do podstawy składki zdrowotnej.
- Podstawa składek społecznych: 1280 zł
- ZUS pracownika: 124,93 + 19,20 + 31,36 = 175,49 zł
- Ubezpieczenie emerytalne: 9,76% z 1280 = 124,93 zł
- Ubezpieczenie rentowe: 1,5% z 1280 = 19,20 zł
- Ubezpieczenie chorobowe: 2,45% z 1280 zł = 31,36 zł
- Podstawa składki zdrowotnej: 1280 – 175,49 + 1283,96 zł = 2388,47 zł
- Koszt uzyskania przychodu: 111,25 zł
- Podstawa podatku: 2388,47 – 111,25 = po zaokrągleniu 2277 zł
- Podatek: 18% z 2277 zł = 409,86 zł
- Ulga podatkowa: 46,33 zł
- Zaliczka na podatek: 409,86 – 46,33 zł = 363,53 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne: 9% z 2388,47 = 214,96 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne odliczalne: 7,75% z 2388,47 = 185,11 zł
- Podatek do skarbowego: 363,53 zł – 185,11 = po zaokrągleniu: 178 zł
- Netto do wypłaty: 1280 (wynagrodzenie za pracę) + 1283,96 (wynagrodzenie chorobowe) – 175,49 – 214,96 – 178 = 1995,51 zł
Kontynuujemy nasz przykład. Teraz przykładowa lista płac z chorobowym uwzględniać będzie nie tylko wynagrodzenie chorobowe, ale również zasiłek chorobowy. Nasz pracownik chorował ponownie, tym razem w okresie od 1 do 20 sierpnia.
Ponieważ w tym roku chorował już 18 dni, to wynagrodzenie chorobowe należy mu się jeszcze za 15 dni (daje to już w tym roku 33 dni zwolnienia lekarskiego), a za pozostałe 5 dni sierpnia zasiłek chorobowy (zakładamy, że to pracodawca jest płatnikiem, kolejna przykładowa lista płac z chorobowym uwzględni przypadek, gdy płatnikiem zasiłku jest ZUS).
Co ważne, podstawa do wynagrodzenia chorobowego i zasiłku jest taka sama jaka była dla czerwca, gdyż zgodnie z art. 43 ustawy zasiłkowej podstawy nie ustala się na nowo, jeśli przerwa między zasiłkami nie była dłuższa niż 3 miesiące (chyba, że po drodze nastąpiła np. zmiana wymiaru etatu). U nas ta podstawa brutto wynosi 3100 zł, a podstawa netto 2674,99 zł
Mamy więc wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca: 3200 – 3200/30 * 20 (dni choroby w sierpniu) = 1066,67 zł
Wynagrodzenie chorobowe (podstawa netto taka sama, jak w czerwcu): 2674,99 / 30 * 80% * 15 = 1069,97 zł
Zasiłek chorobowy: 2674,99 / 30 * 80% * 5 = 356,67 zł
Teraz przykładowa lista płac z chorobowym – zarówno wynagrodzeniem chorobowym (doliczanym do podstawy składki zdrowotnej), jak i zasiłkiem chorobowym (doliczanym do podstawy podatku).
- Podstawa składek społecznych: 1066,67 zł
- ZUS pracownika: 104,11+16+26,13 = 146,24 zł
- Ubezpieczenie emerytalne: 9,76% z 1066,67 = 104,11 zł
- Ubezpieczenie rentowe: 1,5% z 1066,67 = 16 zł
- Ubezpieczenie chorobowe: 2,45% z 1066,67 = 26,13 zł
- Podstawa składki zdrowotnej: 1066,67 – 146,24 + 1069,97 = 1990,40 zł
- Koszt uzyskania przychodu: 111,25 zł
- Podstawa podatku: 1990,40 – 111,25 + 356,67 = 2235,82 zł czyli po zaokrągleniu 2236
- Podatek: 18% z 2236 =402,48 zł
- Ulga podatkowa: 46,33 zł
- Zaliczka na podatek: 402,48 – 46,33 = 356,15 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne: 9% z 1990,40 = 179,14 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne odliczalne: 7,75% z 1990,40 zł = 154,26 zł
- Podatek do skarbowego: 356,15 – 154,26 = po zaokrągleniu 202 zł
- Netto do wypłaty: 1066,67 (wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca) + 1069,97 zł (wynagrodzenie chorobowe) + 356,67 zł (zasiłek chorobowy) – 146,24 – 179,14 – 202 = 1965,93 zł
A teraz jak wygląda taka przykładowa lista płac z chorobowym, jeśli płatnikiem zasiłku jest ZUS. Wówczas w powyższym przykładzie pracodawca nie musi naliczać zasiłku – wypłaca jedynie wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca oraz wynagrodzenie chorobowe, zasiłku natomiast już nie, bo ten nalicza i wypłaca bezpośrednio Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
A skoro tak, to mamy wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca 1066,67 zł oraz wynagrodzenie chorobowe 1069,97 zł i z tego teraz naliczamy listę płac.
- Podstawa składek społecznych: 1066,67 zł
- ZUS pracownika: 104,11+16+26,13 = 146,24 zł
- Ubezpieczenie emerytalne: 9,76% z 106,67 = 104,11 zł
- Ubezpieczenie rentowe: 1,5% z 1066,67 = 16 zł
- Ubezpieczenie chorobowe: 2,45% z 1066,67 = 26,13 zł
- Podstawa składki zdrowotnej: 1066,67 – 146,24 + 1069,97 = 1990,40 zł
- Koszt uzyskania przychodu: 111,25 zł
- Podstawa podatku: 1990,40 – 111,25 = po zaokrągleniu 1879 zł
- Podatek: 18% z 1879 = 338,22
- Ulga podatkowa: 46,33 zł
- Zaliczka na podatek: 338,22 – 46,33 = 291,89 zł
- Ubezpieczenie zdrowotne: 9% z 1990,40 = 179,14
- Ubezpieczenie zdrowotne odliczalne: 7,75% z 1990,40 = 154,26
- Podatek do skarbowego: 291,89 – 154,26 = po zaokrągleniu 138 zł
- Netto do wypłaty: 1066,67 + 1069,97 – 146,24 – 179,14 – 138 = 1673,26 zł
Jak widzisz, przykładowa lista płac z chorobowym nie jest trudna do naliczenia. W praktyce mogą na niej pojawić się pewne odstępstwa – przykładowo przy niskim wynagrodzeniu na liście płac zeruje się albo podatek do skarbowego, albo podatek do skarbowego i składka zdrowotna (pisaliśmy m.in. Obniżanie składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek).
Cały mechanizm wraz z konkretnymi przykładami pokazaliśmy w naszym artykule Lista płac przy niskim wynagrodzeniu.
Oczywiście osoba rozliczająca wynagrodzenia musi te podstawy do składek oraz kwoty składek wykazać w formularzu ZUS RCA, z kolei kwoty wypłaconych świadczeń wykazuje się w formularzy ZUS RSA (z kodem 331 w przypadku wynagrodzenia chorobowego i kodem 313 w przypadku zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego).
Więcej na ten temat – jeśli Cię interesuje albo jest Ci niezbędne – w naszym szkoleniu internetowym w formie prezentacji krok po kroku – PŁATNIK kurs online.
Mam kilka uwag do weryfikacji. Wypunktuję je celem przystępniejszego sprawdzenia.
Błędy w 1 przykładzie:
Pkt 9: Podatek: 18% z nie2833 zł, a 2823= wtedy nie509,94 zł, a 508,14
Pkt 11: Zaliczka na podatek: nie509,94 zł, a 508,14 – 46,33 zł = wtedy nie463,61 zł, a 461,81
Pkt 14: Podatek do urzędu skarbowego: nie463,61, a 461,81 – 227,37 po zaokrągleniu nie 236 zł, a 234
Pkt 15: Netto do wypłaty: 3400 zł – 466,14 zł – 264,05 zł – nie236, a 234 = wtedy nie2433,81 zł, a 2435,81
Błąd w 3 przykładzie:
Pkt 3: Ubezpieczenie emerytalne: 9,76% z nie 106,67, a 1066,67 = 104,11 zł
Pkt 15: Netto do wypłaty: 1066,67 (wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca) + 1069,97 zł (wynagrodzenie chorobowe) + 356,67 zł (zasiłek chorobowy) – 146,24 – 179,14 – 202 = nie 1990,81 zł, ale 1965,93
Błąd w 3 przykładzie pkt 15:
Netto do wypłaty: 1066,67 + 1069,97 – 146,24 – nie154,26, a 179,14 – 138 = wtedy nie1698,14 zł, a 1673,26
I żeby nie było, że dostrzegam tylko same błędy – przykład 2 był BEZBŁĘDNY!!! 🙂
Dzień dobry
Dziękuję pięknie za zwrócenie uwagi :). Ten artykuł był pisany jeszcze przed zmianami podatkowymi z października zeszłego roku, na starych stawkach itp. Poprawiliśmy te błędy matematyczne – matematyka na poziomie podstawówki jak widać trudniejsza niż przepisy :). Niebawem pojawi się na ten temat nowy artykuł, już zaktualizowany z uwzględnieniem tych zmian podatkowych z 2019 (obniżenie stawki do 17%, inne koszty, inna ulga).
Bardzo dziękuję :). Lubię Wasze przykłady – nie boicie się rozpisywać trudnych sytuacji. Co do zmian – jestem ich świadoma. Czekam na takie przykłady 🙂
Witam.
Chyba wkradł się mini błąd w obliczeniach w przykładzie z pracownikiem z pracą, wynagrodzeniem chorobowym i zasiłkiem rozliczanym po stronie pracodawcy.
„Netto do wypłaty: 1066,67 (wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca) + 1069,97 zł (wynagrodzenie chorobowe) + 356,67 zł (zasiłek chorobowy) – 146,24 – 154,26!!! ( tutaj przyjęto 7,75% podstawy składki zdrowotnej a nie faktycznie przekazanej do ZUS 9% – winno być 179,14) – 202 = 1990,81 zł!!!” powinno być 1965,93 Chyba, że coś źle patrzę.
Zgadza się, dziękuję pięknie za zwrócenie uwagi i za czujność :). Błąd poprawiony.
A co w przypadku gdy minimalne wynagrodzenie jest 2250zl brutto a pracownik w sierpniu przepracowal 10dni roboczych a od 15 do 31 sierpnia jest na chorobowym? Czy trzeba wyrownac wynagrodzenie do najnizszego? Prosze o wyliczenie chorobowego urlopu i ewntualnie wyrownanie jesli przygluguje?
Dobry wieczór
Jeśli pracownik zarabia 2250 zł brutto, czyli minimalną z 2019 roku, to gdyby Pani liczyła podstawę z 12 miesięcy wstecz, a w zeszłym roku pracownik również zarabiał minimalną (czyli 2100, bo tyle było w zeszłym roku), to średnia wyszłaby niższa niż 2250, a więc do podstawy musi Pani przyjąć 2250, a nie średnią. Podstawa chorobowego wyniesie zatem 2250 zł – 13,71% z 2250 = 1941,52 zł. Z kolei wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca liczy Pani normalnie od 2250 zł.