Jeśli pracodawca dokonuje redukcji stanu zatrudnienia w oparciu o przepisy ustawy o zwolnieniach grupowych, w pewnych sytuacjach ma obowiązek wypłacić zwalnianym pracownikom odprawę pieniężną. Ta odprawa dla zwalnianego pracownika ma zrekompensować mu utratę pracy i pozwolić na „utrzymanie się” w okresie poszukiwania nowego zatrudnienia. Nie każdy jednak zwalniany pracownik może liczyć na taką odprawę. Ustawa o zwolnieniach grupowych (ustawa z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników) ma zastosowanie do pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników. Do tej liczby zatrudnionych nie zalicza się osób, zatrudnionych w oparciu o umowy cywilnoprawne – umowy zlecenia czy umowy o dzieło.
Co istotne – wbrew tytułowi ustawy nie musi wcale chodzić o zwolnienie grupowe – odprawa dla zwalnianego pracownika należy się w roku 2017 co do zasady również, jeśli pracownicy zwalniani są zarówno grupowo, jak i indywidualnie w oparciu o przepisy tej ustawy (w największym skrócie – przyczyna zwolnienia pracownika leży po stronie pracodawcy, jest nią np. likwidacja stanowiska pracy). W ramach przepisów ustawy o zwolnieniach grupowych do zwolnienia indywidualnego dochodzi wówczas, gdy pracodawca rozwiązuje z pracownikiem stosunek pracy z powodu wystąpienia przyczyny, która nie leży po stronie pracownika (zwolnienie nie następuje na skutek naruszenia przez pracownika jego obowiązków pracowniczych), przy czym przyczyna ta (nie leżąca po stronie pracownika) musi być wyłączną przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę lub rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia stron. Wynika to wprost z treści art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych.
Odprawa dla zwalnianego pracownika 2017 – komu się należy
Od razu zaznaczyć należy wyraźnie, iż odprawy pieniężne dla zwalnianych pracowników wypłacają obowiązkowo wyłącznie pracodawcy, zatrudniający co najmniej 20 pracowników. Co istotne – odprawa w 2017 roku nadal przysługuje nie tylko przy wypowiedzeniu umowy o pracę, ale również przy tzw. wypowiedzeniu zmieniającym, które nie zostało zaakceptowane przez pracownika i w efekcie doprowadziło do rozwiązania się umowy o pracę. Ważne jest jedynie, aby przyczyna tego wypowiedzenia zmieniającego leżała po stronie pracodawcy (np. była nią reorganizacja pracy, usprawnienie procesów technologicznych, skutkujących koniecznością zmiany warunków zatrudnienia – przykładowo zmiany stanowiska pracy).
Wysokość odprawy dla zwalnianego pracownika uzależniona jest od stażu pracy u danego pracodawcy. Wynosi ona odpowiednio:
- jednomiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata
- dwumiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat
- trzymiesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy powyżej 8 lat
Do stażu u danego pracodawcy wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia, bez względu na rodzaj umowy o pracę oraz bez względu na przerwy między poszczególnymi stosunkami pracy.
Jak się liczy odprawę dla zwalnianego pracownika 2017
Odprawę pieniężną, wypłacaną zwalnianym pracownikom na mocy ustawy o zwolnieniach grupowych, oblicza się zgodnie z przepisami tzw. rozporządzenia urlopowego (rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop). Odprawę dla zwalnianego pracownika liczy się zatem tak, jak ekwiwalent za urlop 2017 z tym, że nie ma już potrzeby korzystania ze współczynnika ekwiwalentowego i ustalania wartości jednej godziny ekwiwalentowej, gdyż odprawa dla zwalnianego pracownika 2017 stanowi wielokrotność miesięcznego wynagrodzenia pracownika.
Ustalając wysokość odprawy dla zwalnianego pracownika stałe składniki wynagrodzenia należy uwzględnić w wysokości, należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy, natomiast zmienne w wysokości wypłaconej w ciągu 3 miesięcy poprzedzających (a w przypadku znacznego wahania ich wysokości w ciągu 12 miesięcy poprzedzających. Jeśli pracownik ma jedynie stałe składniki wynagrodzenia, odprawę liczy się po prostu jako krotność tego wynagrodzenia, w zależności od stażu pracy. Natomiast w przypadku, gdy pracownik ma również zmienne składniki wynagrodzenia (premie, prowizje, nadgodziny, dodatek za pracę w porze nocnej itp.), należy wziąć pod uwagę miesiące poprzedzające. Najlepiej będzie zobrazować to na konkretnym przykładzie.
Przykład: pracownik ma zakładowy staż pracy 11 lat. Pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy, z pensją zasadniczą w wysokości 3500 zł brutto oraz premiami. Wynagrodzenie w zakładzie pracy wypłacane jest ostatniego dnia miesiąca. W dniu 30 czerwca 2017 z pracownikiem rozwiązano stosunek pracy. W miesiącach poprzedzających czerwiec nabył on prawo do premii w wysokości odpowiednio: w marcu 2017 – 560 zł, w kwietniu 2017 – 410 zł, w maju 2017 – 500 zł. Ze względu na staż pracy należeć mu się będzie odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Ustalamy najpierw wysokość miesięcznej odprawy:
3500 zł + (560 zł + 410 zł + 500 zł) / 3 = 3990 zł
Wysokość odprawy: 3 * 3990 zł = 11970 zł
Jak widzisz, nie jest to trudne. Podobny sposób liczenia obowiązuje również, jeśli pracownik ma stawkę godzinową wynagrodzenia, a nie miesięczną:
Przykład: pracownik ma stawkę godzinową, wynoszącą 25 zł za godzinę pracy, a oprócz tego otrzymuje premię w wysokości 10 % wynagrodzenia miesięcznego. Stosunek pracy rozwiązano z pracownikiem w dniu 30 września 2017.
Wynagrodzenie za wrzesień: 168 (godzin do przepracowania) * 25 zł = 4200 zł
Premia za czerwiec: 10% z 168 (godzin przepracowanych) * 25 zł = 420 zł
Premia za lipiec: 10% z 168 (godzin przepracowanych) * 25 zł = 420 zł
Premia za sierpień: 10% z 176 (godzin przepracowanych) * 25 zł = 440 zł
Miesięczne wynagrodzenie: 4200 zł + (420 zł + 420 zł +440 zł) / 3 = 4626,67 zł
Zakładając, że pracownik ma staż pracy powyżej 8 lat, jego odprawa dla zwalnianego pracownika
2017 wyniesie: 3 * 4626,67 zł = 13880 zł brutto
Jeśli interesuje Cię ta tematyka, chciałabyś uzyskać szerszą wiedzę w tym zakresie, zapraszamy do udziału w naszych
certyfikowanych szkoleniach praktycznych, odbywających się w całości przez internet. Więcej szczegółów znajdziesz tutaj: kurs kadr online oraz kurs płac online.