Od 22 lutego 2016 roku obowiązują nowe przepisy Kodeksu pracy, dotyczące umów o pracę na czas określony. Zmiany dotyczą kilku kwestii – zmienia się okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony, ustalona została granica czasowa, ile może trwać umowa na czas określony, wprowadzono również nowy limit ilości następujących po sobie umów tego rodzaju. Przed zmianą przepisów wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony było dopuszczalne jedynie, gdy umowa była zawarta na minimum 6 miesięcy. Obecnie wypowiedzenie jest dopuszczalne również w przypadku zawierania umów na okres krótszy. Zmianie ulega również długość okresu wypowiedzenia. Poprzednio były to dwa tygodnie, niezależnie od czasu, na jaki umowa była zawarta i od stażu pracy pracownika w danym zakładzie pracy. Po zmianie przepisów okres wypowiedzenia uzależniony jest od stażu pracy u danego pracodawcy.

Obecnie nie ma już zastosowania mechanizm, zgodnie z którym trzecia zawarta pod rząd umowa o pracę na czas określony przekształcała się z mocy przepisów w umowę na czas nieokreślony. Zgodnie z nową treścią przepisu art. 25(1) Kodeksu pracy, okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. Przepis wskazuje wprost – maksymalnie można zawrzeć trzy umowy o pracę na czas określony, przy czym łączna ich długość nie może przekroczyć 33 miesięcy (to nowość, w poprzednich regulacjach nie było ograniczeń czasowych, ile może trwać umowa o pracę na czas określony).

Ile umów na czas określony pod rząd od 2016 roku?

Jeśli strony stosunku pracy zawarły już umowę o pracę na czas określony i ma ona obowiązywać do konkretnej daty, to przedłużenie (np. aneksem) takiej umowy uważane jest za zawarcie nowej umowy o pracę na czas określony. Z kolei jeśli umowa na o pracę na czas określony została zawarta na dłużej niż 33 miesiące, od dnia następującego po dacie, w której te 33 miesiące mijają, umowa przekształca się w umowę o pracę na czas nieokreślony. Nie musi to być pierwsza zawarta umowa. Strony mogą maksymalnie zawrzeć trzy umowy o pracę pod rząd. Przykładowo jeśli pierwsza umowa została zawarta na rok, kolejna na rok, a trzecia również na rok (co w sumie daje 36 miesięcy), to jeśli ta trzecia umowa nie zostanie wypowiedziana, przekształci się ona w umowę na czas określony po upływie 33 miesięcy od dnia zawarcia pierwszej z tych umów.

Powyższe ograniczenia nie mają zastosowania w przypadku umowy o pracę na zastępstwo. Podobnie nie stosuje się ich w sytuacji, gdy umowy o pracę na czas określony zawierane są w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym, wykonywania pracy przez okres kadencji oraz w sytuacji, w której pracodawca wskaże obiektywne, leżące po jego stronie przyczyny zawarcia umów o pracę na czas określony na okres dłuższy łącznie niż 33 miesiące. W takim wypadku jednak pracodawca ma obowiązek poinformować właściwą Inspekcję Pracy o zawarciu umowy o pracę na czas określony bez zachowania ustawowego limitu 33 miesięcy. W zawiadomieniu tym ma również wskazać przyczynę (praca dorywcza, kadencja albo obiektywna przyczyna leżąca po stronie pracodawcy). Należy nadmienić, że przepisy Kodeksu pracy (ani żadnego innego aktu prawa pracy) nie wskazują, jaka to może być obiektywna przyczyna. Jej ocena każdorazowo należy do pracodawcy. Ta swoista furtka ma na celu ochronę interesu pracodawcy – jeśli wykaże on faktycznie, że miał obiektywną potrzebę zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony na dłużej niż 33 miesiące, nie poniesie z tego tytułu odpowiedzialności.

Konkludując – umowy o pracę na czas określony można zawrzeć maksymalnie trzy razy pod rząd, a łączny okres ich trwania nie może przekroczyć 33 miesięcy. Jeśli zawarta zostanie czwarta umowa na czas określony, przekształci się ona z mocy prawa w umowę o pracę na czas nieokreślony. Podobnie po przekroczeniu limitu łącznego zatrudnienia w oparciu o umowy tego typu kodeksowych 33 miesięcy od dnia następnego po upływie tych 33 miesięcy umowa na czas określony przekształci się w umowę o pracę na czas nieokreślony.

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony

Zmiana przepisów Kodeksu pracy od 2016 roku wprowadza również nowe uregulowania w zakresie wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. Co istotne, pracodawca nadal nie będzie musiał uzasadniać i wskazywać przyczyny, dla której umowę tego typu pracownikowi wypowiada (uzasadnienie wypowiedzenia umowy o pracę dotyczy nadal tylko umowy na czas określony. Obecnie zmienia się długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. Okres wypowiedzenia jest uzależniony od stażu pracy i wynosi:

• 2 tygodnie – przy zatrudnieniu w danym zakładzie pracy do 6 miesięcy,
• 1 miesiąc – przy stażu zakładowym wynoszącym co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące – przy zatrudnieniu w danym zakładzie pracy przez co najmniej 3 lata.

Należy pamiętać, że do ustalania zakładowego stażu pracy na potrzeby ustalenia długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony należy wziąć pod uwagę wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia (jeśli pracownik pracował na podstawie np. umowy na okres próbny, potem na czas określony, potem odszedł z zakładu pracy ale po kilku latach wrócił).

W zakresie umów o pracę na czas określony, zawartych przed i trwających w dniu 22 lutego 2016 r. stosuje się limit 33-miesięcznego zatrudnienia na podstawie takiej

umowy lub umów, przy czym okres tych 33 miesięcy jest liczony od dnia 22 lutego 2016 r. Po upływie 33 miesięcy od tego dnia umowa na czas określony, o ile jeszcze trwa, jest traktowana jak umowa o pracę na czas nieokreślony. Umowa na czas określony trwająca w dniu 22 lutego 2016 r. będzie traktowana jako pierwsza lub druga umowa na czas określony – dla potrzeb stosowania limitu 3 umów na czas określony – przy czym umowa na czas określony trwająca w dniu wejścia w życie nowelizacji będzie traktowana jako druga umowa, jeżeli została zawarta przed upływem miesiąca od zakończenia pierwszej umowy na czas określony.