Kiedy 26 dni urlopu wypoczynkowego? Po 10 latach zatrudnienia dopiero? Niekoniecznie. Są okresy, które nie są okresami wykonywania pracy, a są zaliczane do stażu, od którego zależy wymiar urlopu.
Zgodnie z art. 154 §1 kodeksu pracy wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 albo 26 dni. Ten wyższy wymiar 26 dni urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikom, którzy legitymują się zatrudnieniem, trwającym łącznie co najmniej 10 lat.
Oczywiście nie chodzi tu o zatrudnienie w jednym zakładzie pracy – do tych 10 lat stażu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, zalicza się wszystkie okresy zatrudnienia, bez względu na sposób nawiązania stosunku pracy czy rodzaj umowy o pracę.
Od razu podkreślić należy, iż do stażu, zwiększającego wymiar urlopu wypoczynkowego, nie zalicza się okresów zatrudnienia na umowach cywilnoprawnych – umowie zlecenia czy umowie o dzieło (pisaliśmy m.in. Kiedy umowa o dzieło).
26 dni urlopu – od kiedy?
Jednak okresy zaliczane do stażu urlopowego to nie tylko okresy zatrudnienia. Powszechnie wiadomo, że do tego stażu zalicza się chociażby okresy nauki, nieco mniej wiadomo natomiast o innych okresach pewnej „działalności”, które również mogą mieć wpływ na to, czy pracownik będzie mieć urlop wypoczynkowy 20 czy 26 dni.
W niniejszym artykule omówimy najpopularniejsze z tych okresów.
Urlop wypoczynkowy 20 czy 26 dni – jak ukończona szkoła wpływa na staż pracy, od którego zależy wymiar urlopu
Zgodnie z art. 155 §1 kodeksu pracy, do okresu 10 lat, od których zależy prawo do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego (26 dni) zalicza się z tytułu ukończenia:
1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
2) średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
4) średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
5) szkoły policealnej – 6 lat,
6) szkoły wyższej – 8 lat.
Od razu podkreślić należy, że wskazane powyżej okresy nie sumują się, a ustalając staż urlopowy, od którego zależy urlop wypoczynkowy 20 czy 26 dni, bierze się pod uwagę ostatnio ukończoną szkołę. Należy przy tym pamiętać, iż na potrzeby ustalenia stażu urlopowego licencjat traktowany jest jak studia magisterskie, a więc za licencjat również zalicza się 8 lat do tego stażu urlopowego.
Co ważne, szkoła musi być ukończona. Tu nie chodzi o zaliczanie do stażu samych lat nauki, ale określoną ilość lat za ukończony określony stopień tej nauki. Bez znaczenia pozostaje fakt, czy ktoś studiował 5 czy 8 lat – jeśli jedne i drugie studia ukończył (obronił pracę dyplomową) to z tytułu ukończenia tych studiów do stażu urlopowego zalicza się 8 lat.
Może się zdarzyć sytuacja, w której dana osoba łączy studia z pracą. Przykładowo na trzecim roku studiów osoba ta podjęła zatrudnienie na etacie i pracowała do końca studiów (2,5 roku).
Po ukończeniu studiów do stażu urlopowego zalicza jej się 8 lat z tytułu ukończenia studiów, gdyż jest to dla niej korzystniejsze niż zaliczenie 2,5 roku z tytułu stażu pracy. Ta zasada uwzględniania rozwiązania korzystniejszego dla pracownika wynika z art. 155 §2 kodeksu pracy.
Jeśli pracownik łączy pracę ze studiami i studia te kończy w czasie trwania zatrudnienia, to trzeba ten fakt uwzględnić. Zgodnie z art. 158 kodeksu pracy, w takiej sytuacji przysługuje pracownikowi urlop uzupełniający – te dodatkowe 6 dni.
Co ważne, tych dodatkowych 6 dni nie nalicza się proporcjonalnie od początku roku do dnia ukończenia studiów w czasie trwania zatrudnienia, ale przyznaje pracownikowi od razu w pełnym wymiarze 6 dni.
Jeśli pracownik został np. zatrudniony w roku 2012, następnie w roku 215 rozpoczął licencjat, który ukończył w czerwcu 2018 roku, to w czerwcu 2018 roku pracownik ma już prawo do 26 dni urlopu (licząc staż pracy plus 8 lat za szkołę wyższą), a więc skoro z dniem 1 stycznia 2018 nabył prawo do 20 dni urlopu, to do tych dodatkowych 6 nabył prawo w czerwcu 2018.
Urlop wypoczynkowy 20 czy 26 dni – okres pracy za granicą
Stosownie do art. 86 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze (w tym prawo do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego) wlicza się okres legalnej, udokumentowanej pracy za granicą. Ważne jedynie, aby była to praca w ramach umowy o pracę albo jej zagranicznego odpowiednika.
Nie zalicza się bowiem do tego stażu okresów pracy za granicą, ale odbywającej się w ramach samozatrudnienia czy umowy cywilnoprawnej (np. w postaci zlecenia). Fakt pracy za granicą pracownik musi udokumentować – nie musi to być świadectwo pracy, wystarczające będzie np. zaświadczenie od byłego pracodawcy, wskazujące rodzaj zatrudnienia oraz datami okres jego trwania „od do”.
Jeśli dokument ten jest w języku obcym, nie jest konieczne jego tłumaczenie przysięgłe, wystarczające będzie tu tłumaczenie zwykłe (w interesie pracownika jest, aby stosowne tłumaczenie dostarczyć).
Tę kwestię oprócz przepisów polskich regulują również kwestie prawa wspólnotowego – zgodnie z art. 7 rozporządzenia Rady Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z dnia 15 października 1968 roku 1612-68 w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz wspólnoty, pracownik będący obywatelem państwa członkowskiego nie może być na terytorium innego państwa członkowskiego ze względu na swą przynależność państwową traktowany odmiennie niż pracownicy krajowi pod względem warunków zatrudnienia i pracy.
Należy jednak zaznaczyć wyraźnie, iż okres pracy za granicą zalicza się do stażu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, ale nie do stażu, od którego zależy samo prawo do urlopu wypoczynkowego.
Studia a wymiar urlopu wypoczynkowego
Przykładowo jeśli absolwent studiów w Polsce wyjechał za granicę i tam podjął swoją pierwszą pracę, a następnie wrócił do Polski, to okres pracy za granicą zostanie zaliczony do okresu, od którego zależy prawo do wyższego wymiaru urlopu, natomiast jeśli podejmie on po powrocie zza granicy zatrudnienie w Polsce, to w świetle polskich przepisów prawa pracy będzie traktowany jak pracownik, podejmujący zatrudnienie po raz pierwszy, a więc prawo do urlopu wypoczynkowego będzie mu – zgodnie z art. 153 §1 kodeksu pracy – przysługiwać dopiero z upływem miesiąca pracy.
Urlop wypoczynkowy 20 czy 26 dni – okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych
Kolejnym okresem, zaliczanym do tzw. stażu urlopowego, jest okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z art. 79 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy okres pobierania zasiłku wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia pewnych uprawnień pracowniczych, w tym prawa do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Nie wlicza się on jednak do okresu, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego. Wynika to wprost z pkt 2 powołanego przepisu. Jeśli zatem osoba po studiach podjęła zatrudnienie, przepracowała 1 rok, a następnie zarejestrowała się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku i pobierała ten zasiłek przez okres np. 6 miesięcy, to te 6 miesięcy zostanie zaliczone do okresu 10 lat stażu pracy, wymaganych do nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni.
Te wymienione dotychczas to najpopularniejsze okresy aktywności, zaliczane do stażu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego. Oprócz nich jednak staż urlopowy pracownika mogą powiększyć również inne okresy:
- – okres wykonywania pracy nakładczej – podstawa prawna: §32 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia trzydziestego pierwszego grudnia tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego piątego roku w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą
- – okres wykonywania pracy odpłatnej przez osobę, odbywającą karę pozbawienia wolności (z wyłączeniem umów cywilnoprawnych) – podstawa prawna: art. 128 §1 ustawy Kodeks karny wykonawczy
- – okres, za który przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia – podstawa prawna: art. 36(1) kodeksu pracy
- – okres urlopu bezpłatnego, udzielonego pracownikowi w celu świadczenia w tym czasie pracy u innego pracodawcy – podstawa prawna: art. 174(1) kodeksu pracy
- – okres pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie albo odszkodowanie po odwołaniu się pracownika do sądu pracy od wypowiedzenia umowy o pracę albo rozwiązania jej bez zachowania okresu wypowiedzenia – podstawa prawna: art. 51 §2, art. 61 kodeksu pracy
- – okres pełnienia zawodowej służby wojskowej (w tym służby przygotowawczej)
- – pracę w gospodarstwie rolnym rodziców, na podstawie wydanego przez właściwego wójta czy burmistrza zaświadczenia
- – okres działalności kombatanckiej – podstawa prawna: art. 9 ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.
A to jeszcze nie wszystko, istnieją jeszcze inne okresy, zaliczane do stażu, od którego zależy urlop wypoczynkowy (pisaliśmy m.in.: Urlop na godziny) 20 czy 26 dni (pisaliśmy m.in. Urlop na okresie próbnym) . Wynikają one głównie z tzw. pragmatyków, a więc aktów prawa pracy, dotyczących poszczególnych grup zawodowych (Policjantów i innych funkcjonariuszy, nauczycieli, górników itp.).
Sprawdź także: Urlop na pisanie pracy magisterskiej
Urlop wypoczynkowy 20 czy 26 dni a umowa zlecenia i własna działalność gospodarcza
Ani okres pracy na zleceniu ani okres prowadzenia własnej działalności gospodarczej nie zaliczają się do stażu, od którego zależą uprawnienia urlopowe. Nie mają one wpływu ani na wymiar urlopu (pisaliśmy m.in. Praca za granicą a urlop w Polsce), ani na prawo do urlopu.
Jedynie w sytuacji, gdy zawarta umowa zlecenia została uznana za obejście prawa pracy i w efekcie za umowę o pracę, okres pracy na zleceniu zaliczony zostanie do okresu, od którego zależy urlop wypoczynkowy (pisaliśmy również: pół etatu a urlop wypoczynkowy) 20 czy 26 dni.
Poczytaj również: urlop w pierwszej pracy, ekwiwalent za urlop 2018
