Praca za granicą a urlop wypoczynkowy w Polsce – czy jeśli ktoś pracuje za granicą, legalnie, to czy po powrocie do kraju staż pracy za granicą zalicza się do okresu, od którego zależy wymiar do urlopu? A czy ta praca za granicą i odpowiedni staż pracy za granicą ma wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego w Polsce? Osoby wracające do Polski po okresie pracy za granicą nierzadko zastanawiają się, czy ta praca za granicą ma wpływ na prawo do urlopu wypoczynkowego w Polsce oraz wymiar tego urlopu. W szczególności takie pytania zadają sobie osoby, dla których praca za granicą była ich pierwszym zatrudnieniem w życiu, a w Polsce nigdy wcześniej nie pracowały (np. od razu po studiach czy szkole wyjechały do pracy w innym kraju).
Praca za granicą a urlop wypoczynkowy w Polsce – aktualizacja
Obecnie spora grupa Polaków pozostaje zatrudniona poza granicami kraju, u zagranicznych pracodawców, a część z nich zapewne wróci do kraju, podejmie zatrudnienie u pracodawcy krajowego i nabędzie prawo do urlopu wypoczynkowego. Powstaje jedynie pytanie, czy ta praca za granicą będzie mieć wpływ czy to na samo prawo do urlopu, czy też na jego wymiar. W tym artykule omówimy zasady ustalania prawa do urlopu wypoczynkowego oraz wymiaru tego urlopu po okresie pracy za granicą – praca za granicą a urlop wypoczynkowy w Polsce, po powrocie do kraju i podjęciu zatrudnienia na miejscu
Praca za granicą a urlop wypoczynkowy w Polsce
Od razu należy zaznaczyć, iż zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, udokumentowane okresy zatrudnienia, przebyte za granicą u pracodawcy zagranicznego, są zaliczane do okresów pracy w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie uprawnień pracowniczych. Z punktu widzenia prawa do urlopu wypoczynkowego oznacza to, że praca za granicą (udokumentowana) jest traktowana jak praca w kraju. Co ważne – jedynie w zakresie stażu, niezbędnego do uzyskania prawa do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego – 26 dni.
Zgodnie z art. 154 §1 kodeksu pracy wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 albo 26 dni, przy czym prawo do tego wyższego wymiaru mają pracownicy, którzy udokumentują staż pracy co najmniej 10 lat. Do tego stażu, oprócz ukończonej szkoły i innych okresów zaliczalnych, zalicza się właśnie okres udokumentowanej pracy za granicą.
Jednocześnie zgodnie z art. 153 §1 kodeksu pracy pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku (pisaliśmy m.in. tutaj: urlop wypoczynkowy w pierwszej pracy). Co to oznacza? Mówiąc bardzo ogólnie – jeśli pracownik podejmuje zatrudnienie po raz pierwszy w Polsce, to z pierwszego urlopu wypoczynkowego może skorzystać dopiero z upływem miesiąca pracy. Nie ma tu znaczenia fakt, że wcześniej np. pracował legalnie za granicą. Ten okres karencji, czyli upływ miesiąca pracy do nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego, jest w jego przypadku obowiązkowy.
Należy wyraźnie rozróżnić prawo do urlopu wypoczynkowego i prawo do określonego wymiaru tego urlopu. Praca za granicą ma wpływ na prawo do wymiaru urlopu (okres pracy za granicą zalicza się do stażu pracy), ale nie ma wpływu na nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego (okres pracy za granicą nie powoduje, że ten wspomniany wyżej okres miesiąca pracy, wymagany do nabycia prawa do urlopu, przestaje obowiązywać – on obowiązuje nadal).
Praca za granicą a urlop wypoczynkowy w Polsce. Dokumentowanie pracy za granicą na potrzeby ustalenia wymiaru urlopu wypoczynkowego w Polsce
Praca za granicą a urlop wypoczynkowy w Polsce – swoje zatrudnienie za granicą pracownik powinien odpowiednio udokumentować. W jego interesie jest wykazanie tego zagranicznego stażu pracy, w jego gestii leży również odpowiednie jego udokumentowanie. Dokumentem potwierdzającym pracę za granicą będzie przede wszystkim umowa o pracę albo dokument, świadczący o tym, że pracownik pozostawał w zatrudnieniu w stosunku przypominającym kodeksowy stosunek pracy. Problemem dla polskiej kadrowej może być fakt, iż nie zawsze pracownik otrzyma na potwierdzenie swojego zagranicznego zatrudnienia dokument świadectwa pracy.
Co istotne – to zatrudnienie za granicą musi odbywać się w stosunku pracy, odpada zatem możliwość zaliczenia do stażu pracy zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. odpowiednika polskiego zlecenia czy umowy o dzieło. Sam dokument potwierdzający pracę za granicą musi zawierać oznaczenie pracodawcy, oznaczenie okresu pracy pracownika (nie może zawierać zwrotu typu „pracownik pracował u nas w latach 2010 – 2016” – muszą być wskazane konkretne daty zatrudnienia „od do”.
Co ważne – ponieważ dokument potwierdzający zagraniczny staż pracy trafia do akt osobowych pracownika (więcej o tym tutaj: elektroniczne akta osobowe od 2019 roku), a same akta osobowe prowadzi się w języku polskim, pracownik powinien również dostarczyć tłumaczenie tego dokumentu, jeśli został on wystawiony w innym niż język polski języku. Wystarczające będzie tłumaczenie zwykłe – nie ma co narażać pracownika na ewentualne koszty tłumaczenia przysięgłego.
Jeśli mimo dostarczenia przez pracownika spełniającego wszelkie wymogi formalne dokumentu potwierdzającego okres pracy za granicą pracodawca nie chce uznać stażu pracy za granicą jako stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego w Polsce, pracownik ma prawo wystąpić ze stosownym żądaniem do sądu pracy. Wydane przez sąd pracy orzeczenie zastępuje oświadczenie woli pracodawcy.
Staż pracy za granicą a urlop uzupełniający
Praca za granicą a urlop wypoczynkowy w Polsce – wymiar tego urlopu. Może się zdarzyć sytuacja, w której pracownik dopiero po pewnym czasie dostarczy pracodawcy dokument, potwierdzający pracę za granicą. Okazuje się, że doliczając ten staż pracy do stażu pracy w Polsce (wraz z innymi okresami zaliczalnymi), w chwili przeliczenia stażu pracownik ma już co najmniej 10-letni okres pracy. Wówczas zgodnie z przepisem art. 158 kodeksu pracy przysługuje mu urlop uzupełniający: pracownikowi, który wykorzystał urlop za dany rok kalendarzowy, a następnie uzyskał w ciągu tego roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze, przysługuje urlop uzupełniający. Te dodatkowe 6 dni udziela przysługuje pracownikowi wówczas w całości – nie nalicza się ich proporcjonalnie od dnia udokumentowania zagranicznego stażu pracy do końca roku kalendarzowego, ale w całości.
Podsumowując – okres pracy za granicą wlicza się do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego w Polsce, ale nie samo prawo do urlopu w przypadku, gdy pracownik podejmuje zatrudnienie po raz pierwszy w kraju (wcześniej pracował jedynie za granicą). Warunkiem jest odpowiednie udokumentowanie tej pracy poza granicami kraju. Dokumentem potwierdzającym jest każdy legalnie wydany dokument, zawierający oznaczenie pracodawcy i określenie przedziału czasowego pozostawania przez pracownika w zatrudnieniu za granicą.
Praca za granicą a urlop wypoczynkowy w Polsce – tak, zatrudnienie poza granicami kraju ma wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego w Polsce. Oczywiście musi to być zatrudnienie legalne, w oparciu np. o umowę o pracę czy zagraniczny odpowiednik polskiej umowy zlecenia. W interesie pracownika jest, aby ten staż pracy za granicą odpowiednio udokumentować.
O urlopach wypoczynkowych pisaliśmy m.in. tutaj: pracodawca odmawia urlopu oraz tutaj: wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Niebawem kolejne wpisy na temat urlopów wypoczynkowych pracownika i innych nieobecności (m.in. tu pisaliśmy urlop szkoleniowy na pisanie pracy magisterskiej).