Prawo do wypoczynku jest jednym z podstawowych uprawnień pracownika – osoby pozostającej w stosunku pracy. Nie oznacza to oczywiście, iż w określonych sytuacjach nie podlega ono pewnym ograniczeniom, przykładowo pracodawca może, jeśli jest to uzasadnione obiektywnym interesem zakładu pracy, odmówić pracownikowi udzielenia urlopu wypoczynkowego czy nawet pracownika z takiego urlopu odwołać. Niemniej jednak prawo do wypoczynku to jedna z podstawowych zasad prawa pracy i jako taka powinna być realizowana.
W praktyce zasada ta budzi niekiedy poważne problemy. W szczególności problem powstaje w sytuacji, gdy pracodawca chce zobowiązać pracownika, aby w czasie korzystania przez niego z urlopu wypoczynkowego, pracownik ten miał przy sobie telefon służbowy czy też od czasu do czasu sprawdzał korespondencję służbową i służbową skrzynkę e-mail. Czy pracodawca ma do tego prawo? Czy można zmusić pracownika, aby ten na urlopie wypoczynkowym pozostawał pod telefonem służbowym czy sprawdzał służbową korespondencję email?
Pracownik na urlopie wypoczynkowym pod laptopem służbowym
W pierwszej kolejności, aby odpowiedzieć na to pytanie, należy wskazać, iż urlop wypoczynkowy to nie tylko przerwa od wykonywania pracy, ale również od pozostawania w dyspozycji pracodawcy. Czas urlopu to czas wolny pracownika, z którego co do zasady może on swobodnie korzystać (pomijając oczywiście podejmowanie działań, które mogłyby narazić pracodawcę na stratę finansową czy wizerunkową). W czasie urlopu wypoczynkowego pracownik ma pełne prawo nie odbierać telefonu od szefa, nie sprawdzać firmowej poczty email, nie musi się nawet obawiać, czy w miejscu, w którym aktualnie się znajduje, telefony komórkowe mają zasięg. Co do zasady zatem pracodawca nie może zobowiązać pracownika do tego, aby pracownik w czasie swojego urlopu wypoczynkowego posiadał przy sobie służbowy telefon czy laptop. Taki pogląd wyraził m.in. Sąd Najwyższy w swym wyroku z dnia 8 marca 2017 roku sygn. II PK 26/16 wskazując, iż pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym nie ma obowiązku kontrolowania poczty elektronicznej.
Co więcej, pracownik nie musi ujawniać pracodawcy nawet prywatnego numeru telefonu, który posiada ze sobą w czasie korzystania z urlopu wypoczynkowego. Oczywiście, jeśli na drodze obopólnych ustaleń pracownik wyraża zgodę na tą swoistą formę pozostawania w dyspozycji i ujawnia pracodawcy swój prywatny numer telefonu, pod którym będzie dostępny w czasie urlopu, to nie jest to narzucane przez pracodawcę ograniczanie czasu wolnego w trakcie urlopu. Podobnie, jeśli na urlop wybiera się pracownik szczególnie dla zakładu pracy istotny, pracodawca może porozumieć się z nim w zakresie przebywania pod telefonem służbowym i możliwości kontaktu z pracownikiem w czasie urlopu.
Co do zasady zatem – w czasie urlopu wypoczynkowego pracownik nie musi pozostawać pod telefonem, ani służbowym, ani tym bardziej prywatnym, nie musi pozostawać w dyspozycji pracodawcy, czy też nie musi zobowiązywać się do przeglądania i kontrolowania w czasie urlopu wypoczynkowego służbowej poczty email. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby pracownik, idąc na rękę pracodawcy, dobrowolnie wyraził zgodę na choćby częściowe pozostawanie pod telefonem w czasie urlopu czy też przeglądanie od czasu do czasu służbowej poczty email.
Należy oczywiście pamiętać, iż pracodawca, w przypadku pojawienia się szczególnych okoliczności, może pracownika wszelkimi legalnymi sposobami odwołać z urlopu wypoczynkowego i zobowiązać do stawiennictwa w zakładzie pracy. Tyle, że muszą tu zostać spełnione dwie przesłanki. Po pierwsze te szczególne okoliczności nie mogą być znane w chwili udzielania pracownikowi zgody na skorzystanie z urlopu wypoczynkowego, a po drugie, w razie odwołania pracownika z
urlopu wypoczynkowego pracodawca ma obowiązek zwrócić pracownikowi poniesione w związku z przerwaniem urlopu wypoczynkowego koszty.
Jeśli interesuje Cię ta tematyka, chcesz poszerzyć swoją wiedzę w tym zakresie, czy też w ogóle zdobyć wiedzę z zakresu kadr i płac i zatrudniania pracowników, zapraszamy Cię do udziału w naszych szkoleniach kadrowo – płacowych. Posiadamy w swojej ofercie szkolenia w różnych formach – wideoszkolenia, szkolenia do czytania itp. Więcej informacji znajdziesz na naszych stronach spdszkolenia.pl oraz spd2.pl. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą.