Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
Praca pracownika, której wymiar przekracza 8 godzin na dobę oraz przeciętnie 40 godzin tygodniowo, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca taka jest dozwolona w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii, jak również ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy (wówczas limity bezwzględnie obowiązują). Za pracę w godzinach nadliczbowych oprócz normalnego wynagrodzenia przysługuje dodatek. Dodatek za pracę w nadgodzinach nie przysługuje:
- w razie udzielenia pracownikowi, na jego wniosek, czasu wolnego w zamian za pracę ponadwymiarową ( w proporcji: 1 godzina nadliczbowa – 1 godzina wolnego),
- w przypadku udzielenia pracownikowi, bez jego wniosku, czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych z zastrzeżeniem, że wymiar czasu wolnego powinien być o połowę wyższy niż liczba przepracowanych godzin (tj. 1,5 godziny wolnego za 1 godzinę nadliczbową),
- pracownikom zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz osobom zajmującym stanowiska kierownicze ( w tym także głównym księgowym),
- pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy, chyba że w ramach tej pracy doszło do przekroczenia dobowej lub tygodniowej normy czasu pracy.
Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia, jeżeli praca ponadwymiarowa wykonywana jest w dni powszednie oraz w niedziele i święta będące dla pracownika dniami pracy wg uprzednio ustalonego rozkładu czasu pracy.Natomiast dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia przysługuje za pracę w nadgodzinach przypadających w nocy, w godzinach nadliczbowych w niedziele i święta nie będące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go wcześniej ustalonym rozkładem czasu pracy, w godzinach nadliczbowych, w dniu wolnym od pracy udzielonym w zamian za pracę w niedzielę lub święto będące dla pracownika dniami pracy wg obowiązującego pracownika rozkładu czasu pracy. Dodatek, o którym była wyżej mowa, odpowiednio w wysokości 50% lub 100% wynagrodzenia przysługuje także za każdą godzinę pracy przekraczającą przeciętną tygodniową normę czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Przy równoczesnym przekroczeniu dobowej i tygodniowej normy czasu pracy przysługuje wyłącznie jeden dodatek do wynagrodzenia. Rekompensata w postaci dodatku do wynagrodzenia nie przysługuje za pracę w niedzielę w normalnym czasie pracy, jeżeli pracownikowi udzielono innego dnia wolnego od pracy w tygodniu. Dotyczy to również pracy w święto. Jeżeli wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania pracownika ustalono w oparciu o stawkę godzinową, to na podstawie tej stawki oblicz się dodatek za nadgodziny. W przypadku, gdy wynagrodzenie określono w stawce miesięcznej, należy w celu obliczenia stawki godzinowej odwołać się do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 roku w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy. Zgodnie z cytowanym rozporządzeniem przy ustalaniu dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych dla pracowników otrzymujących wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania, określonego stawką miesięczną, wynagrodzenie za 1 godzinę oblicza się dzieląc miesięczną stawkę wynagrodzenia przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Jeżeli natomiast przy ustalaniu wynagrodzenia nie wyodrębniono ani stawki godzinowej ani miesięcznej, stawkę godzinową oblicza się biorąc za podstawę 60% wynagrodzenia.
Wynagrodzenie za pracę w nocy
Praca w porze nocnej obejmuje 8 godzin, ustalonych pomiędzy godzinami 21.00 i 7.00. Każdy z pracodawców zamierzających zatrudniać pracowników w porze nocnej powinien określić jej ramy w obowiązującym w danym zakładzie akcie wewnątrzzakładowym, a jeżeli taki nie funkcjonuje – w umowie o pracę. Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Obliczając to wynagrodzenie należy minimalne wynagrodzenie podzielić przez liczbę wszystkich godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu.
Wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy
Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie:
- w okresie zwolnienia na poszukiwanie pracy w czasie wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę (2 lub 3 dni robocze),
- za okres pozostawania bez pracy, który nastąpił w wyniku nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę,
- za okres pozostawania bez pracy, który nastąpił wskutek niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia,
- za czas niewykonywania pracy pomimo gotowości do jej wykonywania, jeżeli pracownik doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy. W tym przypadku pracownik ma prawo do wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, a jeżeli takiego składnika nie wyodrębniono ustalając wynagrodzenie – 60% wynagrodzenia. Powyższej regulacji nie stosuje się do przestoju spowodowanego z winy pracownika,
- za czas przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi.
Osoby zatrudnione zachowują prawo do wynagrodzenia:
- w razie niezdolności do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, trwającą łącznie do 33 dni w roku kalendarzowym. Wspomniane wynagrodzenie chorobowe przysługuje w wysokości 80% normalnego wynagrodzenia chyba, że wewnątrzzakładowe przepisy prawa pracy przewidują wyższą kwotę z tego tytułu. Zgodnie z art.92 k.p. za czas niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
- podczas niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy albo chorobą przypadającą w czasie ciąży – w okresie 33 dni w ciągu roku kalendarzowego – w takim przypadku przysługuje 100% wynagrodzenia,
- za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru czasu pracownikom zatrudnionym na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, pracownicom w ciąży, pracownicom lub pracownikom opiekującym się dziećmi do lat 4, zatrudnionym w systemie równoważnych norm czasu pracy,
- za czas przerw w pracy ustanowionych w celu skrócenia podstawowych norm czasu pracy dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia. Skrócenie czasu pracy może polegać również na obniżeniu kodeksowych norm czasu pracy. Pomimo obniżenia norm lub wprowadzenia przerwy wynagrodzenie pracownika nie ulega obniżeniu,
- za czas zwolnień od pracy udzielanych pracownicy ciężarnej na zlecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy,
- za okres urlopu wypoczynkowego,
- za czas przerw w pracy udzielonych pracownicy na karmienie dziecka piersią (pisaliśmy m.in. Przerwa na karmienie piersią),
- za czas dwudniowego zwolnienia przysługującego w ciągu roku pracownicy lub pracownikowi wychowującymi przynajmniej jedno dziecko do 14 lat,
- za czas przeprowadzania okresowych i kontrolnych badań lekarskich. W przypadku przejazdu na te badania do innej miejscowości pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów przejazdu wg zasad obowiązujących przy podróżach służbowych,
- za czas uczestniczenia w szkoleniach z zakresu bhp,
- inne okresy niewykonywania pracy, za które przysługuje wynagrodzenia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.
Poprzednia strona ||| Powrót do menu głównego ||| Następna strona