Uwaga: wyliczenia na 2018 rok w tym artykule: Ekwiwalent za urlop 2018 – jak się liczy. Wyliczenia na 2019 rok w tym artykule: Ekwiwalent za urlop 2019 jak się liczy. Z kolei tutaj: ekwiwalent za urlop 2020 i tutaj: Ekwiwalent za urlop 2021
Co do zasady pracownik powinien przysługujący mu urlop wypoczynkowy wykorzystać w naturze. Zdarzają się jednak przypadki, w których stosunek pracy kończy się i pracownik nie ma już możliwości wykorzystania przysługującego mu urlopu wypoczynkowego. W takiej sytuacji, zgodnie z treścią art. 171 §1 kodeksu pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. W niniejszym artykule pokażemy, jak się nalicza ekwiwalent za urlop 2017 roku.
Ekwiwalent za urlop 2017 – jak się liczy
Aby prawidłowo policzyć wysokość ekwiwalentu 2017, należy ustalić wysokość tzw. współczynnika ekwiwalentowego. Współczynnik ekwiwalentowy zmienia się z każdym rokiem kalendarzowym. Ten współczynnik ekwiwalentu 2017 to nic innego niż średnia ilość dni roboczych w miesiącu w trakcie danego roku kalendarzowego. Można wyliczyć go samemu, można też znaleźć go w serwisach prawa pracy. Współczynnik ekwiwalentowy 2017 wynosi 20,83. Aby go wyliczyć, należy w roku 2017 uwzględnić 53 niedziele, 52 dni wolne od pracy, wynikające z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (np. soboty), a także 10 świąt, przypadających w dni inne niż niedziele.
Współczynnik ekwiwalentowy 2017: (365 dni w roku – 53 niedziele – 53 dni wolne (np. soboty) – 10 dni świąt) / 12 (miesięcy) = 20,83
Należy pamiętać, iż ten współczynnik ekwiwalentowy 2017 dotyczy pełnego etatu zatrudnienia. Jeśli pracownik pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy, to współczynnik ekwiwalentowy obniża się proporcjonalnie:
- 1/4 etatu – ¼ z 20,83 = 5,21
- 1/2 etatu – 1/2 z 20,83 = 10,42
- 1/3 etatu – 1/3 z 20,83 = 6,94
- 3/4 etatu – 3/4 z 20,83 = 15,62
Mając już ustaloną wysokość współczynnika ekwiwalentowego na 2017 rok, można ustalić, ile będzie wynosił ekwiwalent za urlop 2017. Sposób liczenia uzależniony jest od tego, czy pracownik ma wyłącznie stałe składniki wynagrodzenia (np. tylko pensję zasadniczą czy dodatki stałe), czy też oprócz pensji zasadniczej ma składniki zmienne (np. premie, prowizje itp.). Należy mieć również na względzie fakt, iż niektóre składniki wynagrodzenia nie są uwzględniane w podstawie do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Są to m.in. nagrody jubileuszowe, wynagrodzenia za czas urlopu, wynagrodzenia chorobowe i zasiłki, wynagrodzenie radcy prawnego itp. (są one wymienione w §6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Ekwiwalent za urlop 2017 przy stałych składnikach wynagrodzenia
Jak się liczy ekwiwalent za urlop 2017 przy stałych składnikach wynagrodzenia pokażemy od razu na przykładzie. Załóżmy, że pracownik był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, otrzymywał jedynie pensję zasadniczą 3000 zł, a na dzień zakończenia stosunku pracy (np. rozwiązania się umowy o pracę) ma 11 dni zaległego urlopu, co w przeliczeniu daje 88 godzin. Sposób liczenia jest taki, że pensję należną w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu 2017 dzieli się przez współczynnik, następnie otrzymany wynik dzieli się przez 8 (dzień urlopu to zawsze przeliczeniowo 8 godzin), a tak otrzymany wynik mnoży razy godziny niewykorzystanego urlopu. A zatem w omawianym przypadku ekwiwalent za niewykorzystany urlop 2017 wyniesie:
Krok 1: 3000 zł / 20,83 = 144,02 zł
Krok 2: 14,02 zł / 8 godzin = 18 zł (wartość jednej godziny ekwiwalentowej)
Krok 3: 18 zł * 88 (godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego) = 1584 zł
Tyle wyniesie ekwiwalent za urlop 2017 w omawianym przykładzie. Podobnie liczy się dla pracowników, zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, jeśli otrzymują oni jedynie stałe składniki wynagrodzenia, np. tylko pensję zasadniczą. Załóżmy, że pracownik pracuje na pół etatu, w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu za urlop 2017 jego pensja wynosiła 1600 zł, a na dzień zakończenia stosunku pracy pozostało mu niewykorzystane 38 godzin urlopu wypoczynkowego:
Krok 1: 1600 zł : 10,42 = 153,56 zł
Krok 2: 153,56 zł / 8 = 19,20 zł
Krok 3: 19,20 zł * 38 godzin = 729,60 zł
Tyle wyniesie ekwiwalent za urlop 2017 dla pracownika z podanego powyżej przykładu. Nieco inaczej sposób liczenia wygląda, gdy pracownik oprócz wynagrodzenia zasadniczego w stałej wysokości, otrzymuje również składniki zmienne, np. premie, prowizje, dodatki itp. Jeśli tak jest, to do ustalenia wysokości ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy należy wziąć pod uwagę stałe składniki z miesiąca, w którym pracownik nabył prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, a także zmienne składniki z trzech miesięcy poprzedzających. Należy mieć na względzie fakt, iż przepisy rozporządzenia urlopowego mówią jasno – bierze się pod uwagę te składniki, które zostały wypłacone w ciągu trzech miesięcy poprzedzających, a nie te, do których pracownik nabył prawo. Decydujące znaczenie ma tu termin wypłaty wynagrodzenia. Licząc ekwiwalent za urlop 2017 np. w październiku, należy wziąć pod uwagę składniki zmienne, wypłacone w lipcu, sierpniu i wrześniu, a więc te za lipiec, sierpień i wrzesień (jeśli wynagrodzenie płacone jest np. ostatniego dnia miesiąca) albo za czerwiec, lipiec i sierpień (wypłacone odpowiednio w lipcu, sierpniu i wrześniu, jeśli wynagrodzenie wypłacane jest do 10 dnia następnego miesiąca).
Ekwiwalent za urlop 2017 a zmienne składniki wynagrodzeń
Najprościej zobrazować to na przykładzie. Załóżmy, że pracownik nabył prawo do ekwiwalentu za urlop 2017 w sierpniu. Pracownik pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy, z pensją zasadniczą w kwocie 2500 zł oraz premią, która w maju wyniosła 310 zł, w czerwcu 420 zł, a w lipcu 2017 500 zł. Na dzień rozwiązania umowy o pracę pracownik ma prawo do 9 dni (72 godzin) zaległego urlopu wypoczynkowego. Aby ustalić wysokość ekwiwalentu za urlop 2017 należy wziąć pod uwagę pensję zasadniczą za sierpień oraz składniki zmienne z okresu od maja do lipca 2017, a następnie na ich podstawie ustalić wartość jednej godziny ekwiwalentowej i pomnożyć ją przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, przy czym ze składników zmiennych należy najpierw obliczyć średnią.
Wartość godziny ekwiwalentu za urlop od składników stałych:
2500 zł / 20,83 zł = 120,02 zł
120,02 zł / 8 = 15 zł
Wartość godziny ekwiwalentu za urlop od składników zmiennych:
(310 zł + 420 zł + 500 zł) / 3 = 410 zł
410 zł / 20,83 = 19,68 zł
19,68 zł / 8 = 2,46 zł
Wartość łączna godziny ekwiwalentu za urlop: 15 zł + 2,46 zł = 17,46 zł
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop: 17,46 zł * 72 = 1257,12 zł
Jak widzisz, nie jest to trudne. Należy tylko pamiętać o tym, aby prawidłowo uwzględnić składniki zmienne – uwzględniamy te, które zostały
wypłacone, a nie te, do których pracownik nabył prawo w danym miesiącu. Należy też oczywiście pamiętać o tym, aby uwzględnić proporcjonalność współczynnika ekwiwalentowego przy mniej niż pełnym etacie zatrudnienia.