Wynagrodzenie chorobowe 2018 jest świadczeniem pieniężnym, należnym pracownikowi niezdolnemu do pracy z powodu choroby. Zostało ono zdefiniowane w art. 92 kodeksu pracy. Zgodnie z powołanym przepisem, za czas niezdolności do pracy w związku z chorobą i chorobą zakaźną, wypadku w drodze do pracy lub z pracy lub poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla dawców pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, potocznie nazywanego wynagrodzeniem chorobowym. W niniejszym obszernym artykule omówimy wynagrodzenie chorobowe 2018 – kiedy i w jakich sytuacjach należy się pracownikowi, kiedy pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia chorobowego, jak również pokażemy na konkretnych przykładach, jak się liczy wynagrodzenie chorobowe 2018.
Wynagrodzenie chorobowe 2018 – kiedy i komu się należy
Stosownie do powołanego powyżej art. 92 kodeksu pracy wynagrodzenie chorobowe należy się pracownikowi, a więc osobie pozostającej w stosunku pracy. Z przepisu tego wynika wprost, iż wynagrodzenie chorobowe 2018 nie należy się osobom na zleceniu czy umowie o dzieło. Zleceniobiorca nie ma prawa do wynagrodzenia chorobowego. W pewnych sytuacjach (jeśli dobrowolnie przystąpił do ubezpieczenia chorobowego albo umowa zlecenia została zawarta z pracodawcą, z którym zleceniobiorcę łączy już stosunek pracy) za czas niezdolności do pracy (zwolnienia lekarskiego) zleceniobiorca może mieć prawo do zasiłku chorobowego, ale nie wynagrodzenia chorobowego. Wynagrodzenie chorobowe jako świadczenie, finansowane ze środków pracodawcy, należy się wyłącznie pracownikom.
Kolejna rzecz. Co do zasady wynagrodzenie chorobowe 2018 należy się za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy z powodu choroby w roku kalendarzowym (albo za pierwsze 14 dni, jeśli pracownik ukończył już 50 rok życia). Te 33 albo 14 dni choroby, za które pracownikowi należy się wynagrodzenie chorobowe, nie muszą przypadać w ciągłości. Przykładowo pracownik najpierw przebywał na zwolnieniu lekarskim w styczniu 2018, w okresie od 8 do 12 stycznia (5 dni), potem w kwietniu 2018 roku, w okresie od 9 do 25 kwietnia (17 dni), a następnie w czerwcu 2018 roku, w okresie od 4 do 29 czerwca (26 dni). A zatem w czerwcu 2018 przekracza on okres 33 dni zwolnienia lekarskiego z wynagrodzeniem chorobowym, a od 34 dnia choroby w roku kalendarzowym należeć mu się będzie zasiłek chorobowy. W praktyce zatem w czerwcu pracownik otrzyma wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca (1 – 3 i 30 czerwca), wynagrodzenie chorobowe (4 – 14 czerwca) oraz zasiłek chorobowy (15 – 29 czerwca). Więcej na ten temat w dalszej części artykułu, dotyczącej tego, jak się liczy wynagrodzenie chorobowe 2018.
Należy pamiętać, iż w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia, wynagrodzenie chorobowe należy się za pierwsze 14 dni choroby w ciągu roku kalendarzowego. Co istotne, nie ma tu znaczenia data dzienna ukończenia przez pracownika 50 roku życia. Jeśli 50 lat kończy on w 2018 roku, to te 14 dni choroby z wynagrodzeniem chorobowym liczy się dopiero od 2019 roku, a w 2018 roku jeszcze normalnie 33 dni z wynagrodzeniem chorobowym.
Wynagrodzenie chorobowe – 80% czy 100% podstawy?
Wynagrodzenie chorobowe może wynosić 80% albo 100% podstawy, w zależności od tego, czym niezdolność do pracy została spowodowana. Jeśli jest to „zwykłe” zwolnienie lekarskie, wynagrodzenie chorobowe 2018 wyniesie 80% podstawy. Jeśli natomiast przypada ono w okresie ciąży, spowodowane jest wypadkiem w drodze do i z pracy oraz poddaniem się badaniu w związku byciem dawcą, wynagrodzenie chorobowe 2018 wyniesie 100% podstawy (niekoniecznie jest to 80% albo 100% wynagrodzenia pracownika, które normalnie otrzymuje za pracę. Więcej o tym w dalszej części artykułu, dotyczącej obliczania wynagrodzenia chorobowego.
Wynagrodzenie chorobowe 2018 a okres wyczekiwania
Co istotne – wynagrodzenie chorobowe 2018 niekoniecznie należy się pracownikowi od 1 dnia choroby. Może się zdarzyć, iż pracownika będzie obowiązywać tzw. okres wyczekiwania. Ten okres wyczekiwania to 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Okres wyczekiwania został zdefiniowany w treści art. 4 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej potocznie ustawą zasiłkową. Co prawa ustawa nie posługuje się pojęciem wynagrodzenia chorobowego, a dotyczy przede wszystkim zasiłków, ale ma również wprost zastosowanie do świadczenia, jakim jest wynagrodzenie chorobowe 2018.
Zgodnie z powołanym przepisem ubezpieczony (pracownik) nabywa prawo do zasiłku chorobowego (wynagrodzenia chorobowego) po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Jest to właśnie okres wyczekiwania. Nie ma on zastosowania m.in. w przypadku, gdy pracownik podjął zatrudnienie w ciągu 90 dni od dnia ukończenia studiów, w ciągu 30 dni od dnia rozwiązania poprzedniego stosunku pracy, ma już co najmniej 10-letni okres ubezpieczenia chorobowego. Jak to wygląda w praktyce? Pokażmy to na przykładach.
Przykład 1. Pracownik został zatrudniony z dniem 1 czerwca 2018 roku. Wcześniej nigdzie nie pracował, nie pozostawał zarejestrowany jako osoba bezrobotna w urzędzie pracy, a studia ukończył we wrześniu 2017 roku. Pracownik ten rozchorował się i stał się niezdolny do pracy na okres od dnia 18 do 28 czerwca 2018. Oznacza to, że za okres tego zwolnienia lekarskiego pracownikowi nie należy się wynagrodzenie chorobowe 2018, gdyż w jego przypadku nie wchodzi w grę wyjątek od obowiązkowego okresu wyczekiwania.
Przykład 2. Pracownik został zatrudniony z dniem 2 listopada 2018 roku. Jest to jego pierwsza praca w życiu, a studia pracownik ten ukończył w dniu 28 września 2018 roku. W okresie od 12 do 16 listopada pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim. Za ten okres przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe 2018, gdyż pracownik „załapał się” na jeden z wyjątków od obowiązkowego okresu wyczekiwania – od ukończenia studiów do podjęcia zatrudnienia nie upłynął okres 90 dni.
Należy jeszcze dla porządku zaznaczyć, że wynagrodzenie chorobowe nie należy się pracownikowi, który za czas niezdolności do pracy zachowuje normalne prawo do wynagrodzenia chorobowego. Pośrednio przekłada się to na sposób liczenia samej wysokości wynagrodzenia chorobowego – do jego podstawy nie wlicza się bowiem tych składników, do których pracownik zachowuje prawo w okresie niezdolności do pracy, za którą należy mu się wynagrodzenie chorobowe 2018.
Wynagrodzenie chorobowe 2018 – jak się liczy
Wynagrodzenie chorobowe wynosi 80% albo 100% podstawy. Sam sposób liczenia wynagrodzenia chorobowego jest nieco specyficzny pokażemy go poniżej na konkretnym przykładzie. W praktyce licząc wynagrodzenie chorobowe 2018 ustala się najpierw tzw. podstawę brutto, następnie liczy się od niej podstawę netto, a w oparciu o podstawę netto wylicza się dniówkę chorobową i mnoży przez liczbę dni choroby, za które wynagrodzenie chorobowe 2018 przysługuje.
Podstawę brutto wynagrodzenia chorobowego nalicza się w oparciu o przepis art. 36 i następne ustawy zasiłkowej. Stosownie do powołanego przepisu, podstawą brutto wynagrodzenia chorobowego jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika z okresu 12 miesięcy, poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy. Z kolei, jeśli pracownik pozostaje w zatrudnieniu krócej niż 12 miesięcy, podstawę brutto ustala się w oparciu o średnią z pełnych miesięcy zatrudnienia.
Przykład. Pracownik został zatrudniony z dniem 10 października 2017 roku z wynagrodzeniem 2500 zł. Od 1 stycznia 2018 roku jego wynagrodzenie wynosiło 3000 zł. W okresie od 2 do 13 lipca 2018 pracownik przebywał na „zwykłym” zwolnieniu lekarskim, za które należeć mu się będzie wynagrodzenie chorobowe 2018. Ustalając podstawę brutto tego wynagrodzenia chorobowego należy wziąć do obliczeń miesiące grudzień i listopad 2017 (październik pomijamy, gdyż pracownik pracuje dopiero od 10 dnia tego miesiąca, a więc jest to niepełny miesiąc zatrudnienia) oraz miesiące od stycznia do czerwca 2018.
Podstawa brutto: 2 * 2500 zł (listopad i grudzień 2017) + 6 * 3000 zł (styczeń do czerwca 2018) = 23000 zł; 23000 zł / 8 (miesięcy) = 2875 zł
Jeśli pracownik w okresie, który bierzemy do ustalenia średniej, otrzymał składniki wynagrodzenia typu nadgodziny, premie, prowizje itp., to w średniej należy je uwzględnić. Generalnie bowiem do średniej wlicza się wszystkie składniki, od których naliczana jest składka chorobowa, z wyjątkiem tych, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania wynagrodzenia chorobowego.
Przykład: pracownik został zatrudniony w dniu 1 stycznia 2018 roku. Otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 2100 zł (minimalne wynagrodzenie 2018) oraz dodatek funkcyjny stały, niepomniejszany za czas nieobecności, w kwocie 400 zł. Dodatkowo w lutym 2018 pracownik otrzymał 116 zł tytułem nadgodzin, a w kwietniu 2018 roku 19 zł tytułem dodatków za pracę w porze nocnej. W okresie od 2 do 13 lipca 2018 pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, za które należy mu się wynagrodzenie chorobowe 2018. Ustalamy podstawę brutto tego wynagrodzenia chorobowego:
Podstawa brutto: 6 * 2100 zł + 116 zł + 19 zł = 12735 zł; 12735 : 6 (średnia) = 2122,50 zł
Ten dodatek funkcyjny nie został wliczony do średniej, gdyż za lipiec pracownik otrzyma ten dodatek w wysokości 400 zł – nie traci na nim idąc na zwolnienie lekarskie. Gdyby ten dodatek funkcyjny był pomniejszany za czas choroby, to wówczas wliczałby się do średniej, stanowiącej podstawę wynagrodzenia chorobowego.
Mając już ustaloną podstawę brutto wynagrodzenia chorobowego ustala się tzw. podstawę netto. Podstawa netto to nic innego, jak podstawa brutto, pomniejszona o 13,71% tej podstawy, a te 13,71% to z kolei suma stóp procentowych składek na ubezpieczenia społeczne, finansowanych z wynagrodzenia pracownika (9,76% ubezpieczenie emerytalne, 1,5% ubezpieczenie rentowe, 2,45% ubezpieczenie chorobowe).
Podstawa netto = Podstawa brutto – 13,71% podstawy brutto.
Z kolei mając ustaloną podstawę netto, ustalamy jedną dniówkę wynagrodzenia chorobowego:
Podstawa netto / 30 * 80% albo Podstawa netto / 30 * 100%
w zależności od tego, czym spowodowana została niezdolność do pracy i na jaki okres przypada.
Dzielimy zawsze przez 30, niezależnie od tego, ile miesiąc ma dni.
Przykład: Pracownik został zatrudniony z dniem 1 styczni 2018 roku, z wynagrodzeniem w kwocie 2500 zł. Poza wynagrodzeniem zasadniczym nie ma żadnych innych składników wynagrodzenia. W okresie od 2 do 13 lipca (w sumie 12 dni) pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, za które należy mu się wynagrodzenie chorobowe 2018 w wysokości 80% podstawy.
Podstawa brutto tego wynagrodzenia chorobowego wyniesie 2500 zł, natomiast podstawa netto: 2500 zł – 13,71% z 2500 zł = 2157,25 zł
Wynagrodzenie chorobowe wyniesie: 2157,25 zł / 30 * 80% * 12 (dni choroby) = 690,32 zł. Kwota ta jest kwotą brutto, a o tym, jak się na liście płac uwzględnia wynagrodzenie chorobowe i zasiłki, napiszemy już niebawem.
Mając ustalone wynagrodzenie chorobowe należy jeszcze ustalić wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca. W tym celu wynagrodzenie, przysługujące pracownikowi za cały miesiąc, należy pomniejszyć o czas choroby. Robi się to w ten sposób:
2500 zł – 2500 zł / 30 (zawsze przez 30, niezależnie od ilości dni choroby w miesiącu) * 12 (dni choroby = 2500 zł – 1000 zł = 1500 zł.
W miesiącu lipcu 2018 pracownik otrzyma zatem 1500 zł tytułem wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca oraz 690,32 zł tytułem wynagrodzenia chorobowego.
Taki sam sposób liczenia dotyczy wszystkich pracowników, niezależnie, czy pozostają zatrudnieni na pełnym czy niepełnym
etacie. Jak widzisz, nie ma tu nic trudnego. Oczywiście są programy płacowe, które naliczają wynagrodzenia chorobowe czy zasiłki warto jednak wiedzieć, jak się liczy wynagrodzenie chorobowe 2018.
Wynagrodzenie chorobowe na przełomie lat
Jeśli na dzień 31 grudnia danego roku kalendarzowego pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim z prawem do wynagrodzenia chorobowego, to od dnia 1 stycznia kolejnego roku te 33 dni zwolnienia, za które należy mu się wynagrodzenie chorobowe, liczy się od początku roku, czyli od 1 stycznia. Z kolei jeśli pracownik rozchorował się np. 15 grudnia i przebywał na zwolnieniu lekarskim do 31 stycznia, a w grudniu przekroczył już 33 dni zwolnienia lekarskiego i „wpadł” w zasiłek chorobowy, to od 1 stycznia pracownik kontynuuje okres zasiłkowy do czasu zakończenia tego zwolnienia lekarskiego. Z kolei te 33 dni choroby z prawem do wynagrodzenia chorobowego będą się liczyć od początku dopiero przy kolejnym zwolnieniu lekarskim w tym roku. Ważne jest zatem, jakie świadczenie – czy wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek chorobowy należy się pracownikowi w dniu 31 grudnia, jeśli na zwolnieniu lekarskim przebywa on na przełomie lat kalendarzowych.
Jak powinnam obliczyć wynagrodzenie pracownika:
umowa o pracę, wynagrodzenie najniższa krajowa w 2017 roku i najniższa krajowa w 2018 roku
okres pracy w miesiącu styczniu 2018 od 01.01.2018 do 15.01.2018
okres zwolnienia lekarskiego 16.01.2018 do 21.02.2018
Ile wyniesie zasiłek chorobowy dla tego pracownika w styczniu? ile wyniesie pensja za przepracowany czas dla tego pracownika w styczniu w styczniu?
Nie do końca rozumiem, czy tutaj nie jest błąd przypadkiem?: „Wynagrodzenie chorobowe wyniesie: 2157,25 zł / 30 * 80% * 12 (dni choroby) = 690,32 zł. Kwota ta jest kwotą brutto, a o tym, jak się na liście płac uwzględnia wynagrodzenie chorobowe i zasiłki, napiszemy już niebawem.”
Jeżeli w poprzednim akapicie napisali Państwo: „Podstawa netto / 30 * 80% albo Podstawa netto / 30 * 100%” to w tym przypadku 690,32zł powinno być kwotą netto a nie brutto ponieważ liczymy wynagrodzenie chorobowe w tym przypadku na bazie podstawy netto